De grootste bekommernis van de Verenigde Staten is niet Rusland, maar de op één na grootste economie ter wereld. Dat blijkt vooralsnog uit de aandacht voor het China-vraagstuk op de Davos-conferentie van het Wereld Economisch Forum. Gevraagd naar de opmerkingen van president Biden gisteren dat de VS bereid zouden zijn geweld te gebruiken om Taiwan te verdedigen, zei Henry Kissinger dat zijn land zich niet te veel moet inlaten met de interne aangelegenheden van Peking.

De controversiële Kissinger, een voormalig adviseur van de presidenten Richard Nixon en Gerald Ford in de jaren 1970, wordt aanstaande vrijdag 99 jaar. De man, die wel eens “de diplomatieke tovenaar” is genoemd, blijft een vertrouwde stem op het vlak van geopolitieke analyses.

In Davos waarschuwde de voormalige staatssecretaris Amerikaans president Joe Biden: “De Verenigde Staten moeten niet, via een list of door een geleidelijk proces, zoiets als een tweestatenoplossing voor China bedisselen.”

“Rechtstreekse confrontatie moet worden vermeden en Taiwan kan niet centraal staan bij onderhandelingen (tussen de VS en China, red.)”, voegde hij eraan toe. Kissinger moedigt de dialoog aan: “Het is belangrijk voor de vrede in de wereld dat de Verenigde Staten en China hun vijandigheden afzwakken.”

Ambigue relatie

De opmerkingen van Kissinger volgen op Bidens strijdbare uitspraken, die hij een dag eerder in Japan deed. De Amerikaanse president zei dat zijn land klaar zou staan om Taiwan militair te verdedigen in het geval van een invasie door Peking. Deze eenzijdige verklaring staat in contrast met het onmiddellijke besluit van de VS om niet militair in te grijpen in Oekraïne, nog vóór de Russische invasie.

De VS onderhouden een ambigue relatie met zowel China als Taiwan. Enerzijds erkent Washington diplomatiek het standpunt van China dat er maar één Chinese regering is. Anderzijds hebben de VS een officieuze relatie met Taiwan, die erin bestaat dat zij het land militaire uitrusting van hoge kwaliteit leveren om zich te verdedigen, en om China ervan te weerhouden het eiland in te lijven.

Het communistische China beweert dat Taiwan deel uitmaakt van zijn grondgebied en dat de regering en de leden daarvan, hoewel zij democratisch gekozen zijn, slechts de afstammelingen van deserteurs zijn. China heeft de opmerkingen van de Amerikaanse president dan ook als “oorlogszuchtig” veroordeeld.

Indo-Pacific

Biden is deze week in Tokio voor een ontmoeting met de leiders van de Indo-Pacifische landen. Gisteren werd gezamenlijk met Japan, Zuid-Korea en Australië een economische overeenkomst ondertekend. Noem het vooral geen vrijhandelsovereenkomst, want er is in die landen politieke druk van zowel links als rechts om met dergelijke deals te kappen.

Maar de president van de VS wil de economische banden versterken en vooral aan issues als de gestokte toeleveringsketen, het halfgeleidertekort en de toegenomen koolstofuitstoot het hoofd te bieden. Het is vooral een alliantie om op te boksen tegen het immense China.

Het is evenmin een veiligheidspact. Daartoe is in 2007 de Quad Defence Group opgericht, waarvan de drie bovengenoemde landen en India deel uitmaken. In dit verband bericht de Financial Times over een initiatief voor een maritiem satellietnetwerk, dat als doel zou hebben de illegale Chinese visserij in de Indische Oceaan en van Zuidoost-Azië tot het zuidelijk deel van de Stille Oceaan tegen te gaan. De Quad is akkoord gegaan bij een grote, gezamenlijke observatiemissie van de oceanen gegevens en beelden te harmoniseren.

Ook dit initiatief is erg impopulair in Peking. Bidens bezoek doet volgens de Global Times dan ook de Chinese Communistische Partij (CCP) tandenknarsen.

(lb/mah)