De fiscale hervorming voor de voetbalclubs is het zoveelste dossier waarin de coalitiepartners binnen Vivaldi zich ‘gepakt’ voelen door de MR. De Franstalige liberalen gingen in het kernkabinet immers akkoord met het wetsontwerp, maar toen de zaak lekte in de pers, ging voorzitter Georges-Louis Bouchez (MR) luidruchtig op de rem staan. Daarna volgde Egbert Lachaert (Open Vld) in zijn spoor. “Symptomatisch”, wordt binnen de federale regering gefluisterd. “En ongelofelijk eigenlijk. Lastig werken zo.” De ergernis leeft al veel langer, met die ene dissonante noot, die constant Vivaldi vals laat klinken. En opvallend: de parallel met de rol van CD&V in de vorige coalitie, de Zweedse regering, wordt getrokken.

In het nieuws: De nieuwste plannen rond extra belastingen voor voetbalclubs lekten uit.

De details: “Dit is het failliet van de sector”, schreeuwen de topclubs uit. Bouchez werpt zich op als hun ultieme beschermengel.

• “Wat nu voorligt echter, is een ondoordachte, contraproductieve en zijn doel missende systematiek waar wij ons niet bij kunnen neerleggen.” Het gebeurt niet veel dat de zes topploegen van het land, Club Brugge, Anderlecht, Standard, Genk, Gent en Antwerp, samen een persbericht sturen. Maar er staat voor hen veel op het spel: een belastingvoordeel dat in de kering zo’n 170 miljoen euro kan schelen, zo berekenden ze zelf.
• Andere cijfers die circuleren spreken van zo’n 200 miljoen euro per jaar, die alle voetbalclubs en spelers samen krijgen, elk jaar, aan fiscale korting. Die voordelen lagen al lang onder vuur: Vooruit-Kamerlid Joris Vandenbroucke legde in het verleden al wetsvoorstellen op tafel om dat in te perken.
• Binnen Vivaldi trok ook minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) aan de kar: bij de begrotingsbesprekingen legde hij een hervorming op tafel die flink wat miljoenen aan extra inkomsten zou opleveren.
• In het debat dat voorafging aan het begrotingsakkoord maakte de MR-voorzitter, Georges-Louis Bouchez al flink wat kabaal. Immers, als voorzitter van een amateurclub uit zijn streek, Royal Francs Borains, is hij duidelijk gepassioneerd én persoonlijk betrokken. Hij maakte zich sterk dat er “nooit” een ronde inleveringen zou komen voor het voetbal, want “hij had genoeg sociale drama’s meegemaakt bij clubs in het verleden”, zo stelde hij. Dat ging hij ook verkondigen bij de topclubs zelf.
• Maar bij het begrotingsakkoord stemde de MR, net als Open Vld toch met wat reserves, in met een inperking van de fiscale kortingen voor de profteams. Een symbolische overwinning dus voor Vooruit en CD&V, maar meer dan dat: het moet straks ook geld in het laadje brengen.

De technische uitleg: Het schoentje knelt over de kortingen op de bedrijfsvoorheffingen van de topclubs.

• Vandaag zijn twee grote systemen waardoor de voetbalclubs voordelen genieten:
  • Er is een minimumtarief in RSZ-bijdrage op het loon. Daardoor betaalt “een kuisvrouw meer belastingen dan een topvoetballer“, zo is de boutade van de tegenstanders van die regeling. Die RSZ, de sociale zekerheidsbijdrage, valt onder de minister van Volksgezondheid, Frank Vandenbroucke (Vooruit). Die besliste om zo’n 30 miljoen euro te gaan halen daar, door de kortingen fors te verminderen.
  • Daarnaast zijn er de bedrijfsvoorheffingen, materie die onder Van Peteghem valt. De sportclubs moeten slechts 20 procent van de belasting doorstorten aan de fiscus. Van de 80 procent belastingkorting konden de clubs dan drie vierde vrij besteden en slechts één vierde moest naar de ‘jeugdopleiding’ gaan. Maar in de praktijk wordt ook dat geld erg vaak gewoon gebruikt om de lonen van jongere toppers in de A-kern te betalen. Die regels zijn in strijd met het Europees kader overigens: ze moeten dus hoe dan ook veranderen.
• Het is de nieuwe regeling die Van Peteghem nu uitwerkte, die deze week uitlekte in de pers. Belangrijk daarbij is te noteren dat die al in een voorontwerp zit van de programmawet: de praktische uitvoering van de begrotingsdeal dus. Die kwam in eerste lezing al op 29 oktober bij de Kern: alle vicepremiers hebben ze dus al gezien en goedgekeurd.
• Concreet kunnen de sportclubs in de nieuwe regeling nog maximaal vier miljoen euro belastingkorting op de lonen krijgen. Voor de kleinere clubs is dat geen probleem: zij hebben toch niet meer dan 4 miljoen voordeel.
• Wel moet dat ‘voordeel’ voortaan veel strikter besteed. Twee miljoen ervan moet jaarlijks naar jeugdopleidingen, en niet het betalen van jonge spelers in de A-kern. En de andere twee miljoen moet dienen voor infrastructuurwerken.
• Voor de grote clubs is er dus wel een probleem. Zeker Anderlecht en Brugge, die een erg grote loonmassa hebben, gaan zo bloeden. Club Brugge besteedt 30 miljoen euro jaarlijks aan loon, en betaalt de fiscus daarvoor nu maar 3 miljoen, met 12 miljoen euro kortingen. Daarvan zou dan maar 4 miljoen overblijven.
• Dat er moord en brand wordt geschreeuwd vanuit de voetbalsector, is niet verwonderlijk: iedereen die iets afgepakt wordt is boos. Meer opvallend was dat fiscalist Michel Maus zwaar aan de alarmbel trok: “Het lijkt erop dat onze topclubs zo de rol zullen moeten lossen met de Europese subtop. Dat heeft dan weer een impact op het volledige Belgische voetballandschap”, stelde die op Sporza, waarbij hij het dossier ook linkte aan een “reactie na de coronacrisis”. En ook: “Ze hadden een impactanalyse moeten uitvoeren, dit had moeten kaderen in een breder topsportplan voor ons land. Op deze manier is het een gemiste kans.”
• Die reactie irriteerde dan weer Vandenbroucke, het Vooruit-Kamerlid dat al jaren het dossier trekt. “Dat Maus naast professor fiscaal recht ook voetbalmakelaar is, mag vermeld worden bij zijn analyse van het fiscaal sportbeleid. Hervorming excessief fiscaal gunstregime voor voetbal heeft trouwens niets met corona te maken. Wetsvoorstellen werden al neergelegd voor de coronacrisis.”

De politieke uitleg: Het dossier is symptomatisch voor de quasipermanente obstructie van de MR.

• Meteen na het uitlekken van het nieuws ging Bouchez al te keer, op Twitter en op de krantensites: “Er is geen akkoord en geen validatie voor dit fiscale antivoetbalvoorstel. Niet op 29 oktober, vandaag niet en morgen niet.“
• Die reactie leidde tot ongeloof bij de coalitiepartners: “Hoezo, de MR-vicepremier Sophie Wilmès zat daar toch gewoon bij? En nu gaan ze dat plots helemaal ontkennen?”, zo vraagt een vicepremier zich af.
• Dat ook Egbert Lachaert, de voorzitter van Open Vld, plots zich op de zaak kwam profileren, maakte het niet bepaald aangenamer voor de coalitiepartners: “Het is wel al vaker gebeurd dat de MR begint te petroleren, en dat de Vlaamse liberale voorzitter moet volgen.” Lachaert wees erop dat in eerste lezing van het wetsontwerp wel degelijk een impactstudie is besteld. En vooral dat er een politiek akkoord is om “maximum 10 miljoen fiscale impact” te creëren. Andere coalitiepartners zijn dus, zoals gezegd, niet gelukkig met de bemoeienissen van de twee liberale partijvoorzitters.
• Het laatste woord over het wetsontwerp is nog niet gezegd. En uiteindelijk gaat het slechts over miljoenen euro’s: geen al te grote sommen in de begrotingsdiscussies. Maar de houding van de MR irriteert, niet voor het eerst. “Dit constant tegenwerken, constant in de tegenaanval gaan, het doet denken aan de rol die Kris Peeters (CD&V) speelde in de regering-Michel. En iedereen heeft gezien hoe nefast dat was voor heel de Zweedse ploeg”, zo is binnen het kernkabinet van Vivaldi te horen.
• Daarbij zinderen de laatste begrotingsonderhandelingen ook na. De opbouw naar dat akkoord verliep behoorlijk goed, tot de laatste cruciale nacht, toen de netelige dossiers op tafel bleven liggen. Dat vicepremier Sophie Wilmès (MR) daar wegliep, tot drie keer toe, om uiteindelijk definitief uit de Zestien weg te blijven, was voor velen verbijsterend. Dat ze vervolgens telefonisch met premier Alexander De Croo (MR) een akkoordje maakte, was dat nog meer.
• “Op die manier geef je toe en krijgt diegene die wegloopt dus gelijk. Wat betekent dat voor de volgende keer: dat wij ook moeten weglopen dan? Die methodologie is niet voor herhaling vatbaar”, zo klinkt het stellig bij een coalitiepartner. Een ander beaamt: “Dit is zo jammer voor de coalitie. Want met zo’n houding van één partner kan je niet winnen.”

Ook genoteerd: Brussel denkt aan een klimaatplan en ook Wallonië maakt het allemaal wat concreter.

• Het wordt druk op de COP26 in Glasgow, waar ondertussen al vier partijvoorzitters zijn gesignaleerd. Onder meer Paul Magnette (PS), Meyrem Almaci (Groen) en Georges-Louis Bouchez (MR) zouden op de klimaatconferentie zijn.
• Eén Belgisch klimaatplan zit er niet meer in: Vlaanderen diende haar nieuwste plan in en komt aan 40 procent CO2-reductie tegen 2030. Maar België moet binnen de Europese afspraken wel aan 47 procent reductie van CO2 komen, en Wallonië en Brussel willen en kunnen dat niet dichtfietsen. De emissierechten aankopen in het buitenland, zou zo’n 600 miljoen euro kosten.
• De kritiek en verwijten daarover gingen heen en weer. De Vlaamse regering schermde ermee “dat hun plannen wél erg concreet zijn, terwijl de andere gewesten vooral grote verklaringen afleggen, maar niet duidelijk maken hoe ze er gaan komen”.
• In Le Soir reageert Alain Maron (Ecolo), de Brusselse klimaatminister nu. “Ik wil echt tot die 47 procent gaan”, zo zegt hij. Maar daarvoor zijn ze nog “aan het studeren”, om de juiste maatregelen te vinden. “Het zal een pakket aan ambitieuze maatregelen zijn, sommigen zelfs erg disruptief.” De grootste winst zit bij gebouwen: daar moet vooral aan renovatie worden gedaan in Brussel.
• Maron wijst ook op de bouw van een biomethaancentrale, vanaf 2024 in Brussel. Daar gaat vanaf 2022 alle organisch afval gescheiden worden opgehaald. Verder is er ook sprake van, zoals in Vlaanderen, fossiele brandstoffen in wagens af te bouwen en te verbieden vanaf 2030 (diesel) en 2035 (benzine). Maar het is en blijft allemaal nog deel van “de studie”: de regering heeft nog geen politiek akkoord, en dat zit er ook niet meteen aan te komen.
• Een zelfde verhaal in de Waalse regering, waar Ecolo ook de klimaatminister levert met Philippe Henry. Die mag in La Libre zijn zegje doen. Ook hij kan geen concreet plan voorleggen. Maar ook daar zal in versneld tempo de renovatie van gebouwen op tafel komen. Henry wil die optrekken van 1 procent naar 3 procent per jaar. Hij denkt daarbij vooral aan premies.
• Uit beide interviews blijkt vooral dat de twee deelstaten dus nog veel werk voor de boeg hebben: het concreet maken van de klimaatplannen dreigt immers meteen ook de financiële gevolgen op tafel te leggen. En daarbij zijn het ofwel de gezinnen, ofwel bedrijven en de landbouw die inspanningen moeten gaan doen. Aan Vlaamse kant werd dat bij het opstellen van de plannen pijnlijk duidelijk, daar werden die laatste twee vooral gespaard.

Om te volgen, als u nog interesse hebt: De cijfers van opnames van coronapatiënten stijgen. Het hijgerige sfeertje in de media ook.

• Wie vanmorgen de kranten openslaat kan er moeilijk rond: op een lading voorpagina’s gaat het nu weer over de ziekenhuisopnames. De cijfers van de vierde golf, die ondertussen over West-Europa trekt, zijn zoals verwacht niet goed.
• En helemaal verwacht zet dat dus wat druk op het medisch apparaat. Meteen duiken dan de usual suspects op, om “meer maatregelen” te eisen. Het schema is ondertussen erg voorspelbaar geworden. U kan alvast een aantal vaste gezichten in de tv-studio’s mentaal inplannen voor uzelf, ze zullen op de afspraak zijn.
• Al meermaals werd herhaald dat een nieuw Overlegcomité, gepland op 19 november, dan ook zal doorgaan. Maar meer dan vermoedelijk zal ook daar de druk stijgen, in harmonie met de pressie in de media, om vervroegd samen te komen.