Het controversiële videobewakingssysteem – dat moet worden gebruikt tijdens de Olympische Spelen van 2024 in Parijs – is afgelopen week door de Franse Senaat, na een meer dan zeven uur durende verhitte discussie, goedgekeurd. De tekst kan nog worden aangevochten bij het hoogste constitutionele hof van het land.

De essentie: De Franse regering wil voor de Olympische Spelen van volgend jaar experimenteren met grootschalige, realtime camerasystemen die worden ondersteund door een algoritme om verdacht gedrag te herkennen.

• Vorige week vroeg een groep van ongeveer 40 Europese wetgevers hun Franse collega’s om tegen de tekst te stemmen. Ze waarschuwden in een gezamenlijke brief dat “Frankrijk een nooit eerder in Europa gezien precedent van toezicht zou scheppen, onder het voorwendsel van de Olympische Zomerspelen”.
• De afgelopen weken kon het plan daarnaast op hevige weerstand rekenen van verschillende NGO’s op het gebied van digitale mensenrechten. Het Franse La Quadrature du Net, maar ook Human Rights Watch en Amnesty International, uitten hun ongenoegen.
  • Volgens La Quadrature maakt het wetsontwerp de weg vrij voor de veralgemening van algoritmische videobewaking. “In de toekomst betekent dit real-time identificatie door gezichtsherkenning en massaal gebruik van op video gebaseerde boetes”.
  • “Het wetsontwerp loopt tot eind 2024 – ruim na de Spelen – en maakt het mogelijk de technologie te gebruiken bij kampioenschappen zoals de wereldbeker rugby later dit jaar”, aldus La Quadrature.
• Behalve op privacyproblemen, wezen de NGO’s ook op een mogelijk conflict met een nieuwe EU-wet inzake kunstmatige intelligentie. De “AI-Act” wordt momenteel in Brussel besproken en zou een serieus inperking van AI in Europa kunnen betekenen.

“Systeem is noodzakelijk”

• De Franse regering voert op haar beurt aan dat dergelijke surveillance systemen noodzakelijk zijn om de veiligheid te garanderen van de miljoenen toeristen die Parijs volgend jaar zullen bezoeken in het teken van de Olympische Spelen.
• Tijdens het debat dat afgelopen woensdag werd gevoerd, beweerden sommige wetgevers van de partij van Macron (Renaissance – voorheen En marche) zelfs dat AI-camera’s de terreuraanslag van 2016 in Nice hadden kunnen voorkomen. De camera’s zouden de vrachtwagen tijdig kunnen spotten voordat deze op de menigte in kon rijden. 
• Tegenstanders beargumenteerden dat massasurveillance met behulp van AI ongekend is een democratische samenleving en een gevaar vormt voor burgerlijke vrijheden en grondrechten.
• Onderwijl lijkt het debat over de camerasystemen bij het grote publiek echter op de achtergrond te verdwijnen, nu het land in oproer is vanwege de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd. (kg)