De Europese Investeringsbank (EIB) verschaft leningen in zowat elke sector. Enkel defensieprojecten mogen niet met geld van de EIB worden gefinancierd. Frankrijk wil dat al langer veranderen, en vindt daar nu ook een bondgenoot voor in Berlijn.
In het nieuws: Leningen van de EIB moet de Europese defensie-industrie terug op niveau brengen.
- Als de oorlog in Oekraïne iets duidelijk maakt, is het wel hoe onvoorbereid Europese landen zijn op een grootschalig conflict. De meeste landen, waaronder ook grootmachten Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, hebben slechts genoeg munitie om enkele dagen te vechten. Snel bijproduceren op grote schaal is simpelweg niet mogelijk.
- Het is een publiek geheim dat de Franse regering, in tandem met de Eurocommissaris voor Interne Markt Thierry Breton, al langer streeft naar een uitbreiding van de investeringsmacht van de Europese Investeringsbank. Die mag op dit moment niet investeren in defensieprojecten. Breton wil dat veranderen. “Ik geloof dat het tijd is voor de Europese defensie-industrie om naar een economisch model van oorlogstijd op te schuiven, om tegemoet te komen aan de noden van onze defensieproductie”, zo vertelde de Eurocommissaris in maart.
- En Breton staat niet alleen. Politico weet dat ook Duitsland meer opschuift naar dit idee. Officieel wil het dat echter nog niet bevestigen. De woordvoerder van minister van Financiën Christian Lindner hield de lippen stijf op elkaar.
Zeitenwende
De essentie: Duitsland beseft ook dat een sterkere defensieindustrie nodig is om zich te wapenen tegen een grootschalig conflict.
- Als reactie op de Russische invasie van Oekraïne kondigde bondskanselier Olaf Scholz de Zeitenwende aan. Dit betekent een serieuze wijziging in het buitenlands en defensiebeleid, en houdt ook nieuwe aankopen en opschaling van de industrie in.
- Volgens enkele diplomaten zou Scholz dit willen koppelen aan de uitbreiding van de investeringen van de EIB, naar het plan van Parijs. Dat schrijft Politico. In het verleden was Berlijn steeds gekant tegen EIB-investeringen in de defensie-industrie. De oorlog verandert die kijk, niet enkel omdat het politiek nodig zou blijken, maar ook omdat investeringen in defensie moreel acceptabeler zijn geworden.
- Duitsland speelt een cruciale rol in dit verhaal. Als beide grootmachten zich achter het idee scharen, is de kans groot dat de rest volgt. Om het erdoor te krijgen, moet een meerderheid van de raad van bestuur akkoord gaan. De raad bestaat uit de 27 ministers van Financiën van de EU-lidstaten. Minstens 14 van hen moeten hun goedkeuring geven. Nog belangrijker is echter dat ook de vertegenwoordigers van minstens 50 procent van het kapitaal van EIB moet akkoord gaan. Frankrijk, Duitsland en Italië vertegenwoordigen elk 19 procent. Als Parijs en Duitsland dus aan hetzelfde zeel trekken, volstaan 12 kleinere landen (die dus nog minstens 12 procent van het kapitaal vertegenwoordigen) om groen licht te geven.
- Ook in andere lidstaten lijkt men voorstander van de uitbreiding naar defensie-investeringen. Binnen de EIB heerst er onzekerheid. Afscheidnemend voorzitter Werner Hoyer waarschuwde dat defensie-investeringen de EIB “op het foute spoor” zouden brengen. Intern is men vooral bezorgd dat, als de bank ook defensieprojecten gaat financieren, andere investeerders zouden kunnen afhaken. (cv)
