Overstromingen, droogtes, hittegolven en andere klimaatgerelateerde extreme omstandigheden hebben in de Europa de voorbije vier decennia 453 miljard euro aan economische verliezen veroorzaakt. Bij die rampen kwamen ook meer dan 115.000 mensen om het leven. Dat blijkt uit een rapport van het European Environment Agency (EEA), gebaseerd op een analyse van de drieëndertig landen van de Europese Economische Ruimte.

Sinds het begin van dit decennium was er sprake van een ​​collectief verlies van gemiddeld 13 miljard euro per jaar. Duitsland, Italië, Frankrijk en Groot-Brittannië leden de zwaarste schade. In Frankrijk viel het grootste aantal slachtoffers.

“Duitsland leed financieel de zwaarste schade,” aldus het rapport. “Het land verloor de voorbije vier decennia door extreme weersgebeurtenissen ongeveer 96,4 miljard euro. Daarna volgen Italië met 64,6 miljard euro en Frankrijk met 62 miljard euro.”

“Nergens vielen echter meer levens te betreuren dan in Frankrijk. Het land verloor bij natuurrampen 23.415 burgers. Italië staat met 20.657 slachtoffers op de tweede plaats, gevolgd door Spanje met 14.611 overlijdens. Klimatologische evenementen veroorzaakten 68 procent van alle sterfgevallen, terwijl 22 procent van de slachtoffers viel bij geofysische gebeurtenissen zoals aardbevingen.”

Hittegolven

“Bij de extreme weersomstandigheden hadden hittegolven de dodelijkste impact,” zeggen de onderzoekers. “Alleen al de hittegolf van zestien jaar geleden kostte aan ongeveer 68.000 mensen het leven. Anderzijds blijkt dat stormen en overstromingen de zwaarste economische kost veroorzaken. Zij waren elk verantwoordelijk voor 31 procent van de totale klimaatgerelateerde economische verliezen die Europa de voorbije vier decennia leed.” Die totale schade komt ongeveer overeen met het totale bruto binnenlandse product van België.

“De economische verliezen door overstromingen en stormen zijn gedeeltelijk te wijten aan een toename van de bevolking,” zeggen de onderzoekers. “Verder is er ook impact van de gestegen economische welvaart. Men moet echter ook wijzen op ontwikkelingen in gebieden die gevoelig zijn voor klimaatrisico’s. Een toename van zware neerslag in een aantal delen van Europa heeft ongetwijfeld eveneens bijgedragen tot de oplopende kosten.”

Het rapport stelt daarbij dat hittegolven, stormen en overstromingen onder invloed van de klimaatverandering wellicht nog in frequentie en omvang zullen toenemen. Anderzijds kunnen maatregelen voor een betere preventie en bescherming tegen overstromingen op termijn de verliezen helpen beperken.

Wanneer naar de afzonderlijke rampen wordt gekeken, hadden de overstromingen in Centraal-Europa zeventien jaar geleden de grootste economische kost. Daarbij was sprake van een schade van 21 miljard euro. Op de tweede plaats staat de winterstorm Lothar eind vorige eeuw met een schade van 15 miljard euro. Overstromingen in Italië en Frankrijk begin deze eeuw delen met een schade van elk 13 miljard euro de derde plaats.

Toekomst

Experts merken op dat klimaat en weersomstandigheden weliswaar belangrijke economische en menselijke verliezen kunnen veroorzaken, maar toch tonen de autoriteiten zich volgens hen terughoudend om deze risico’s in hun toekomstmodellen op te nemen.

“Het project Clean Planet for All van de Europese Commissie erkent dat extreme klimaatomstandigheden steeds hogere kosten veroorzaken,” argumenteert de nieuwssite Euractiv. “Toch wijst zelfs het European Environment Agency erop dat de grote variabiliteit in evenementen een analyse van historische trends bijzonder moeilijk maakt.”

Men verwacht dat onder meer de productie van wijn en bier door temperatuurstijgingen relatief hard getroffen zullen worden, maar tegelijkertijd benadrukt men dat de echte impact onmogelijk in één concreet cijfer kan worden samengevat.

De Europese Commissie heeft al aangegeven dat een ambitieus klimaatbeleid de kosten van de gezondheidszorg met ongeveer 200 miljard euro per jaar zou kunnen verlagen. Daarnaast zou men ook minder vroegtijdige overlijdens moeten registreren. Tenslotte zou ook de luchtkwaliteit aanzienlijk verbeteren.

De Europese Economische ruimte bestaat uit de lidstaten van de Europese Unie, Zwitserland, Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Turkije.