De uitstoot van koolstofdioxide door de wereldwijde energiesector kende het voorbije jaar de snelste groei in nagenoeg een decennium. Extreme weersomstandigheden en grote temperatuurschommelingen genereerden een extra vraag naar fossiele brandstoffen. Dat is de boodschap van een klimaatrapport van de Britse energiegroep British Petroleum (BP). Inspanningen om de klimaatcrisis te bestrijden, kunnen volgens de onderzoekers momenteel het gebruik van fossiele brandstoffen niet afremmen.

Het wereldwijde gasverbruik kende het voorbije jaar de sterkste groei in meer dan drie decennia. Ook het gebruik van steenkool kende voor het tweede opeenvolgende jaar een groei. Eerder was gedurende drie jaar een inkrimping van de steenkoolconsumptie opgetekend.

Vicieuze cirkel

“De uitstoot van koolstofdioxide kende het voorbije jaar een toename met 2 procent,” benadrukt Spencer Dale, hoofdeconoom van British Petroleum. “Dat is het snelste tempo in acht jaar, omdat de vraag naar energie de uitrol van hernieuwbare bronnen overtreft. De groei staat gelijk met de bijkomende introductie van vierhonderd miljoen wagens met een verbrandingsmotor in het verkeer.”

“Een toename van het aantal extreme weersituaties en de gestegen vraag naar energie dreigen in een vicieuze cirkel uit te monden. Extreme weersituaties kunnen gezinnen en bedrijven aanzetten maatregelen te nemen om de effecten van deze fenomenen te compenseren. Dat kan leiden tot een groter verbruik van energie en grotere emissies, die een belangrijke bijdrage tot de klimaatverandering leveren.”

Dale wijst daarbij ook op een toenemende kloof tussen de groeiende vraag van de samenleving naar klimaatactie en het reële tempo van de vordering in de strijd tegen de opwarming van de aarde. “De samenleving maakt zich steeds meer zorgen over de klimaatverandering,” aldus de econoom. “Tegelijkertijd kennen de vraag naar energie en de uitstootniveaus de snelste groei in vele jaren.”

Tweederde van de wereldwijde stijging van de vraag naar energie was te wijten aan de hogere vraag in China, India en de Verenigde Staten. Die toename was te wijten aan enerzijds de industriële vraag en anderzijds aan weerfenomenen. “Onder meer lieten de Verenigde Staten het hoogste aantal dagen met extremere weersomstandigheden sinds het midden van de vorige eeuw optekenen,” betoogt Dale.

“Op koudere dagen wordt de verwarming ingeschakeld. Tijdens warmere periodes wordt echter op de airconditioning beroep gedaan. Dat leidt telkens tot een bijkomend energieverbruik. Ook in China en Rusland werden opvallend veel dagen met bijzonder warme of koude temperaturen gemeld.”

Hernieuwbare bronnen

“Naarmate de uitstoot van koolstofdioxide blijft toenemen, zal het meer inspanningen vergen om een klimaatneutrale economie te realiseren,” waarschuwt Bob Dudley, chief executive van British Petroleum, in een commentaar op het rapport. “Dit is geen race naar hernieuwbare bronnen, maar wel een strijd om de emissies op vele fronten massaal terug te schroeven.”

Het rapport erkent wel dat de emissies zonder de sterke groei van hernieuwbare energiebronnen mogelijk nog veel hoger zouden hebben gelegen. Hernieuwbare energie kende vorig jaar een groei met 14,5 procent. Tegelijkertijd wijst British Petroleum erop dat de vooruitgang vaak relatief bescheiden blijft.

Spencer Dale benadrukt daarbij dat de wereldwijde vloot elektrische wagens het voorbije jaar slechts met twee miljoen exemplaren is uitgebreid. R rijden in de wereld momenteel vijf miljoen elektrische wagens. “Om de gevolgen van de verbranding van steenkool voor elektriciteit te kunnen compenseren, had men de voorbije drie jaar twee keer meer investeringen in hernieuwbare energiebronnen moeten doen dan het geval is geweest,” aldus de econoom.

Dale wijst er daarbij op dat men een belangrijke verbetering had kunnen realiseren door een gedeelte van de steenkoolconsumptie door het gebruik van gas te vervangen. British Petroleum is echter eigenaar van grote gasreserves. Het bedrijf roept overheden dan ook herhaaldelijk op om van steenkool op gas over te schakelen.