De landen rond de Arabische Golf verloren vorig jaar 4 procent van hun populatie. Dat fenomeen was te wijten aan een massale exodus van buitenlandse werknemers. Dat blijkt uit een rapport van consulent S&P Global Ratings. De onderzoekers waarschuwen dat de landen uit de regio door het problemen grotere moeilijkheden zouden kunnen ervaren om in de toekomst hun economieën te diversifiëren.

‘Het aandeel buitenlanders ten opzichte van de autochtone bevolking zal in de landen rond de Arabische Golf de volgende drie jaar verder dalen,’ merkt onderzoeksleider Zahabia Gupta op. ‘Dit wordt vooral in de hand gewerkt door de matige groei in sectoren die niet aan de petroleumindustrie zijn gelinkt en de nationalisering van het personeelsbestand.’

Menselijk kapitaal

‘Zonder significante investeringen in het menselijk kapitaal van de lokale bevolking en verbeteringen in de flexibiliteit van de arbeidsmarkt, dreigen de productiviteit, het inkomensniveau en de economische diversificatie in de landen rond de Arabische Golf op langere termijn met een stagnatie geconfronteerd te zullen worden,’ meent Gupta.

De Gulf Cooperation Council (GCC) is een samenwerkingsverband tussen Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Qatar, Koeweit, Bahrein en Oman. Deze naties zijn sterk afhankelijk van buitenlandse werknemers, die de pijlers van uiteenlopende sectoren – van de bouwindustrie tot de financiële dienstverlening – vormen. ‘Expats maken in deze regio bijna 90 procent van het personeelsbestand in de privésector uit,’ betogen de onderzoekers.

De economieën rond de Arabische Golf, die bijzonder sterk afhankelijk zijn van de winning van olie en gas, zijn het voorbije jaar in een recessie gezakt. De landen moesten immers met een sterke daling van de olieprijzen afrekenen, terwijl de uitbarsting van de coronapandemie in vele sectoren de activiteiten sterk deed afnemen.

Expats die in de regio aan de slag zijn, hebben vaak een verblijfsvergunning die aan tewerkstelling is gekoppeld. Wanneer hun baan verdwijnt, zijn ze dan ook verplicht om naar hun thuisland terug te keren.

Lage inkomens

‘Op korte termijn hoeven geen zware problemen te worden verwacht,’ stippen de onderzoekers aan. ‘De meeste buitenlandse werknemers die naar huis zijn teruggekeerd, waren immers ingeschakeld in functies met een lager inkomen. Voorlopig zullen deze demografische verschuivingen dan ook wellicht weinig impact hebben op de economische groei van de regio.’

‘De productie en prijzen van fossiele brandstoffen blijven daarvoor voorlopig de belangrijkste factor. Indien echter nagelaten wordt economische en sociale hervormingen door te voeren om de waarde van het menselijk kapitaal op te voeren, dreigen er op lange termijn echter wel moeilijkheden te kunnen opduiken.’

‘Een gebrek aan actie kan een diversificatie van de economie, nodig om de afhankelijkheid van de regio van de productie van fossiele brandstoffen, afremmen,’ wordt er nog gewaarschuwd. ‘Productiviteit, efficiëntie en concurrentievermogen zouden in het gedrang kunnen komen. Om op langere termijn een sterke economie uit te bouwen, zal de regio zich bereid moeten tonen de nodige hervormingen door te voeren.’