“We slagen er niet meer in om het respectvol oneens te zijn met elkaar: de andere is ‘de vijand‘ geworden. We schreeuwen tegen mekaar op tv, we ontvolgen mekaar op Facebook en we bestoken mekaar met verbale handgranaten op Twitter. Iedereen, niet enkel politici, vecht nu aan het digitale front. Amerika wordt dus steeds meer een diep verdeeld land.”
Bovenstaand citaat komt van de Amerikaanse columnist Thomas Friedman. Hij schreef het in oktober vorig jaar in een column voor de New York Times. Friedman is niet de eerste de beste. Hij is de auteur van het in 2005 baanbrekende boek ‘The World is Flat’, waarin hij de eerste gevolgen van de globalisering besprak en waarvoor hij in datzelfde jaar werd beloond met de Financial Times and Goldman Sachs Business Book of the Year Award.
Hij was ook jarenlang correspondent voor de New York Times in het Midden-Oosten. maar Friedman ziet nu steeds meer gelijkenissen met de burgeroorlogen die hij ginds versloeg en wat vandaag in zijn Amerika aan de gang is.
Dat Friedman niet noodzakelijk een genie hoefde te zijn om de dagelijkse gang van zaken op de sociale media te begrijpen, werd vorige week duidelijk toen Tristan Harris, een voormalig ingenieur bij Google, zijn getuigenis aflegde tijdens een hoorzitting van de Amerikaanse senaat. “Morele verontwaardiging is het gevoel dat voor de meeste reacties zorgt op sociale media. Zijn conclusie is dan ook evident. “Voor Facebook, YouTube en Twitter maakt het tegen elkaar opzetten van mensen deel uit van het businessmodel.”
Elk woord dat verontwaardiging uitlokt doet retweets met 17% stijgen
Harris kwam met een aantal interessante cijfers. “Voor elk woord dat aan een tweet wordt toegevoegd en dat op verontwaardiging duidt, stijgt het aantal retweets met 17%. Retweets zijn berichten die door andere Twitteraars worden gedeeld.
Wie amper een maand geleden de 15 meest vermelde woorden rond de door YouTube gesuggereerde video’s in kaart bracht, kwam uit op haat, ontkracht, ontkent, vernietigt,… Met dit soort zaken houden we 2 miljard mensen bezig. Dat functioneert uitstekend, want 70% van de YouTube trafiek is afkomstig van suggesties, die worden opgesteld door dit soort algoritmes.
Maar er is meer. “Het algoritme dat uw nieuwsfeed herschikt telkens u hem ververst, functioneert als een gokkast en heeft dezelfde verslavende kenmerken als de machines die in Las Vegas mensen gokverslaafd maken. Een ander kenmerk is dat nieuwsfeeds geen einde kennen. Je kan doorscrollen tot in het oneindige.
‘Likes’ en ‘followers’ hebben maar één doel: mensen verslaafd maken aan de aandacht die ze van anderen krijgen
Dan zijn er de functies van de ‘likes’ en ‘followers’. Die hebben maar één doel: mensen verslaafd te maken aan de aandacht die ze van anderen krijgen. Hoe meer tijd men in deze ecosystemen doorbrengt, hoe beter de machine begrijpt hoe ze kan voorkomen dat je afhaakt. Businessmodellen van sociale media zijn dus volledig gericht op het maximaliseren van de tijd die je er op doorbrengt.
Tenslotte zegt Harris ook nog dit: “Stel je YouTube voor, met aan een kant de kalme video’s en aan de andere kant het gekkenhuis: UFO’s, samenzweringstheorieën, Big Foot (een veronderstelde primaatsoort uit de Verenigde Staten en Canada), etc. Nu als ik YouTube ben en ik wil de tijd die je bij ons doorbrengt maximaliseren, welke richting stuur ik je dan op? Ik stuur je nooit naar het kalme gedeelte, ik zend je altijd naar het gekkenhuis. Stel je nu 2 miljard mensen voor, die als een menselijke mierenkolonie naar het gekkenhuis lopen.”
Harris heeft Google ondertussen verlaten en werkt als executive director voor het Center for Humane Technology, een ngo die zich inzet voor een menselijkere technologie.