De Europese Unie mag niet te veel toegevingen doen over de visserij, in een poging om alsnog een post-brexit handelsakkoord uit de brand te slepen. De koepelorganisatie Europese Visserij Alliantie (EUFA) trekt aan de alarmbel. Volgens haar is het akkoord dat nu voorligt ‘een enorme klap voor de Europese vissector’.

In Brussel gaan de brexitgesprekken dit weekend onverminderd voort. Het Europees Parlement heeft zondagavond als de zoveelste ultieme deadline gesteld om een akkoord tussen de EU en het VK te bereiken. De Franse minister voor Europese Zaken heeft echter al laten weten dat het niet om een harde deadline gaat. Een overeenkomst over toegang voor Europese vissers in Britse wateren zou momenteel nog het grootste struikelblok zijn.

Hoewel de visserijsector slechts een klein deel uitmaakt van zowel de Britse als de Europese economie, is de kwestie een enorm knelpunt gebleken in de gesprekken. Londen is vastbesloten om met een grote overwinning uit te pakken in dit voornamelijk symbolische dossier. Geen of minder Europese boten in Britse wateren zou namelijk een zeer zichtbaar gevolg zijn van de brexit.

Als een vis op het droge

De Europese vissers maken zich zorgen dat EU-onderhandelaar Barnier de vissector ‘onder de bus gooit’, om de onderhandelingen te redden. Verschillende media berichtten dat de EU zich bereid getoond heeft om de quota vis die de komende jaren nog uit Britse wateren mag gevangen worden, te laten dalen met 25 procent. Voordien was de EU stellig dat het niet meer dan 15 procent van de visquota wou opgeven. De nieuwe visdeal zou ook inhouden dat Europese boten nog slechts zes jaar gegarandeerde toegang hebben tot Britse wateren. Tot voor kort stond Brussel op acht jaar.

De belangenorganisatie voor Europese vissers is niet te spreken over die toegevingen. ‘Hoe de deal er nu voorstaat, zou het een enorme slag in het gezicht zijn voor de Europese vissector’, aldus EUFA-voorzitter Gerard van Balsfoort in een reactie. De EU zou daarmee ‘het doodsvonnis kunnen tekenen voor grote delen van de industrie’, gaat hij verder.

Die industrie bestaat uit meer dan 18.000 vissers en 3500 schepen uit negen Europese kuststaten, waaronder ons land, met een jaarlijkse omzet van 20,7 miljard euro. De huidige EU-visrechten in Britse wateren zijn jaarlijks goed voor zo’n 650 miljoen euro daarvan. Door de flinterdunne winstmarges de verminderde vraag vanuit de horeca door corona zitten verschillende spelers al op hun tandvlees. Vooral voor boten die diepzeevissen, schelpdier en witte vissen naar boven halen zouden de ‘drastische en ongeziene verminderingen’ een ramp betekenen volgens Van Balsfoort.

Op weg naar een no-deal?

De Europese vissers vrezen dus dat hun belangen worden opgeofferd om een akkoord te bekomen. Maar zover is het nog bijlange niet. Londen zou volgens de Britse zakenkrant Financial Times zelfs de Europese toegevingen op vlak van quota van tafel geveegd hebben. De Britten zouden een vermindering van minstens 60 procent willen zien. Als het VK de EU verlaat zonder een akkoord, raken de Europese vissers trouwens ook hun gegarandeerde toegang tot de Britse wateren kwijt. Toch zegt Van Balsfoort dat zijn leden nog liever geen deal zouden aanvaarden dan wat nu voorligt.

Op dit moment is zo’n zogeheten no-deal-brexit trouwens het meest waarschijnlijke scenario. De Britse onderhandelaars stellen dat de EU ‘een aanzienlijke bocht’ zou moeten maken opdat er nog een akkoord uit de bus zou kunnen vallen in de laatste dagen van de onderhandelingen. De Europese onderhandelaars staan dan weer onder druk van de lidstaten omdat er al te veel toegevingen zouden gebeurd zijn.