Tegen het midden van dit decennium moet de Europese Unie een gezamenlijke strijdmacht van maximaal 5.000 soldaten hebben gevormd om in een reeks crisissen te kunnen ingrijpen zonder op assistentie van de Verenigde Staten beroep te moeten doen. Dat is de boodschap van het plan “EU Rapid Deployment Capacity” waaraan de ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken van de Europese Unie werken.

“De Europese troepenmacht zou moeten bestaan uit drie componenten – land, zee en lucht – waarvoor, afhankelijk van de aard van de crisis, uit de legers van de lidstaten kan worden geput”, benadrukt het persbureau Reuters.

“Het plan wordt momenteel door de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie van de Europese Unie besproken. Bedoeling is om in maart volgend jaar met een definitief ontwerp naar buiten te komen.”

Transatlantische banden

“Italië en Frankrijk, twee van de grootste militaire mogendheden van de Europese Unie, hebben al positief op de plannen gereageerd”, betoogt Reuters nog. “Het standpunt van de nieuwe Duitse regering, waarvan de installatie binnenkort wordt verwacht, zal mogelijk van doorslaggevend belang zijn.”

“De plannen hanteren hoge ambities, maar brengen ook concrete en operationele voorstellen naar voor”, gaf Florence Parly, Frans minister van Defensie, in een reactie aan. “Er is een goede balans gevonden.”

Haar Italiaanse collega Lorenzo Guerini betoogde dat de nieuwe strijdmacht ook een aanvulling zou kunnen vormen voor de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) en de transatlantische banden zal versterken.

Twee decennia geleden kwamen de leiders van de Europese Unie voor de eerste keer overeen om een ​​troepenmacht met vijftigduizend tot zestigduizend soldaten op te richten. “Men slaagde er echter niet in om die plannen operationeel te maken”, stipt Reuters aan.

“Het ‘Strategic Compass’ dat nu door Josep Borrell, de Hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie, wordt uitgewerkt, is sindsdien de meest concrete poging voor de creatie van een autonome Europese militaire macht.”

“We hebben meer snelheid, robuustheid en flexibiliteit nodig om het volledige scala aan militaire opdrachten op het gebied van crisisbeheersing uit te voeren”, wordt in het ‘Strategic Compass’ aangevoerd.

“We moeten efficiënt kunnen reageren op dreigingen of snel kunnen ingrijpen in crisissituaties, onder meer met reddingsopdrachten, evacuatiemissies of stabilisatieoperaties in een vijandige omgeving.”

Niet alle lidstaten van de Europese Unie zouden aan de operaties hoeven deel te nemen, maar de goedkeuring van de missies zou wel een consensus vereisen.

Militaire doctrine

“Het ‘Strategic Compass’ komt het dichtst in de buurt van een militaire doctrine en is verwant aan het ‘Strategic Concept’ waarin de NAVO zijn alliantiedoelstellingen heeft vastgelegd”, merkt Reuters nog op.

“Borrell eist dat de lidstaten zich engageren om de Europese troepenmacht de nodige ondersteuning te leveren. Tot nu toe rekenden de Europese bondgenoten in de NAVO voor die taken vooral op de capaciteiten van de Verenigde Staten.”

Borrell verduidelijkte dat er in de Europese Unie momenteel zestig gezamenlijke militaire projecten in ontwikkeling zijn. Er zijn recent nog eens zestien initiatieven goedgekeurd. Daarin is onder meer een samenwerking voorzien rond het strategisch transport van buitenmaatse vracht door de lucht.

De Verenigde Staten vragen al langer dat de Europese Unie in inzetbare militaire eenheden zouden investeren. De Amerikaanse president Joe Biden benadrukte daarbij dat dergelijke initiatieven een aanvulling op de NAVO zouden zijn.

De Europese Unie heeft sinds veertien jaar een gevechtsgroep van vijftienhonderd soldaten, maar die zijn nooit gebruikt, ondanks pogingen tot een inzet in Tsjaad en Libië.

Door de gevechtsgroepen in kleinere eenheden op te splitsen, zouden de middelen flexibeler en efficiënter kunnen worden ingezet.

“Het gebruik van modules biedt meer flexibiliteit om de strijdmacht af te stemmen op de aard van de crisis”, voert het Strategic Compass aan. “Dit is een essentiële voorwaarde indien we willen afrekenen met de obstakels die we in het verleden hebben ervaren.”