De Europese Commissie kijkt meer dan ooit naar het Russische geld bij Euroclear. Of toch minstens de winsten daaruit. En België koopt daarmee munitie voor Oekraïne, via een Tsjechische groepsaankoop.

• Op dit moment staat zo’n 190 miljard euro aan waardepapieren bevroren bij het Belgische clearinghouse Euroclear. De winsten daaruit worden jaarlijks belast door België, aan het normale tarief van 25 procent vennootschapsbelasting. Die som, zo’n 1,5 miljard euro dit jaar, en 255 miljoen volgend jaar, is ook al sinds de begrotingsopmaak in oktober vorig jaar voorzien in de Belgische begroting, om “integraal terug te geven” in de vorm van steun.
• Maar Europa aast op meer: de overige 75 procent in winsten, nog eens 4,5 miljard euro, wil ze eigenlijk ook afromen. Daarvoor werd al beslist binnen de EU om dat geld minstens al apart te houden, van de hoofdsom van 190 miljard. 
• “Het is tijd om met die superwinsten op bevroren Russische tegoeden gezamenlijk militaire uitrusting voor Oekraïne te gaan kopen. Er is geen sterker symbool en geen betere besteding van dat geld denkbaar dan Oekraïne en heel Europa veiliger te maken”, zo stelde von der Leyen.
• De vraag is of de EU snelheid kan maken met die plannen. Want de scenario’s die tot nu toe circuleerden, spreken van “eind 2024”. Dat maakt de Oekraïners zelf bijzonder onrustig: vanuit de Oekraïnse regering dringt men aan “op steun nu, niet in het najaar”. 

Minder opvallend: België sluit zich aan bij de gezamenlijke aankoop van munitie via Tsjechië. De fondsen daarvoor waren al lang vastgelegd: het is geen “nieuwe steun”. 

• Na de ministerraad federaal gisteren een toch wat triomfantelijke persconferentie van premier Alexander De Croo (Open Vld) en Ludivine Dedonder (PS), de minister van Defensie. Dat vertaalde zich in artikels met ronkende titels als: “Half miljard extra steun aan Zelenksy”.
• Maar dat is het niet echt: de 1,5 miljard euro steun was al in oktober vastgelegd in de begroting en werd nu gewoon concreet gemaakt, door aan te sluiten bij de Tsjechen. 
• Die namen de afgelopen tijd het initiatief, onder leiding van hun president Petr Havel, een oud-generaal, om op zoek te gaan naar munitie voor Oekraïne, buiten de EU. Havel kon daarbij zo’n 800.000 granaten op de kop tikken, vermoedelijk in Zuid-Korea en Turkije.
• Daarvan gaat België nu een deel mee betalen, zo’n 50.000 ervan, voor die 200 miljoen euro. Ook Denemarken, Canada, Zweden, Nederland en het Verenigd Koninkrijk leggen mee geld in, met één verschil: bij hen komt het echt uit de begroting, wat hun belastingbetalers bijdragen, in België is het van de ‘Russische superwinsten’. 
• Dedonder maakte ook nog eens concreet wat zij vanuit Defensie zal doen, voor 334 miljoen euro: vandaar dat men aan het bedrag van ruim een half miljard kwam. Daarbij is 100 miljoen voorzien om de F-16-coalitie te ondersteunen voor Oekraïne, met name om piloten op te leiden. 
• De cruciale vraag van Oekraïne om gewoon sneller de beloofde Belgische F-16’s te leveren wordt niet beantwoord. Verder gaat België dan toch voor 80 miljoen euro materiaal uit de Belgisch stocks leveren, munitie én oude pantserwagens. En er komen ook voor zo’n 90 miljoen nieuwe munitie-aankopen via Defensie voor Oekraïne. Maar ook hier: het bedrag was al voorzien in de begroting en komt uit de pot van 1,5 miljard.
• Daarnaast, en dat is minstens even opvallend: België gaat niet in op de vraag van de Oekraïense regering, om de royale steun aan Oekraïense vluchtelingen hier af te bouwen. Volodymyr Zelensky en co willen graag dat jonge landgenoten van hen terugkeren, om de strijd thuis verder te zetten. En dan zijn sociale gunstregimes niet bepaald een argument, om hen terug naar het oosten te lokken.
• Van de 72.000 Oekraïners die België opvangt, krijgt bijna de helft een leefloon. Alle sociale ondersteuning samen kostte al bijna 450 miljoen euro: opnieuw budget dat betaald wordt met de superwinsten uit Euroclear. België is zo één van de meest ‘royale sociale ondersteuners’ van Europa, met als gevolg dat veel minder Oekraïners hier aan het werk zijn dan bijvoorbeeld in buurland Nederland.