Aan de vooravond van de China International Import Expo in Shanghai blijkt dat de fameuze handelsbeurs vorig jaar niet de verhoopte resultaten bracht. Bijna de helft van de deals die Europese bedrijven er sloten gingen uiteindelijk niet door. 

‘China is het land van de zakelijke opportuniteiten’, zei president Xi Jinping vorig jaar toen hij de allereerste editie van de China Internationial Import Expo opende. Het evenement moet aan de internationale zakenwereld tonen dat China geen bedreiging vormt.

Symbolisch contract

Een enquête van de Kamer van Koophandel van de EU (KKEU) in China werpt echter een schaduw over de tweede editie die maandag begint. Bijna de helft van de deals die Europese bedrijven er vorig jaar tekenden werden uiteindelijk niet uitgevoerd, volgens de rondvraag. Ook stelde 50 procent van de ondervraagde bedrijven dat de expo niet voldeed aan de verwachtingen.

‘Het contract dat we tekenden bleek achteraf slechts een symbolische overeenkomst’, laat een anonieme respondent optekenen. Namen van Chinese bedrijven die hun beloftes niet nakwamen of de waarde van de afgesprongen deals geeft de KKEU niet.

Het onderzoek spreekt een officiële verklaring van het Chinese ministerie van Handel tegen, dat stelt dat ‘de meeste overeenkomsten zijn uitgevoerd’, behalve een klein deel dat nog wordt verwerkt.

Het doel van de importexpo is Chinese bedrijven aan te moedigen om buitenlandse goederen en diensten te kopen. Ook wilt het evenement Pekings bereidheid in de verf zetten om de Chinese markt open te stellen voor buitenlandse bedrijven.

De China International Import Expo in cijfers

• Er worden 500.000 bezoekers verwacht dit jaar
• Vorig jaar waren 3.617 bedrijven uit 151 landen er standhouder
• De 40 armste landen krijgen een gratis stand
• Er werden 5.000 producten getoond die nog niet verkrijgbaar waren op de Chinese markt
• In 2018 werden er voor 51 miljard euro aan overeenkomsten getekend, hoeveel daarvan er effectief uitgevoerd werden is niet bekend.

Complexe relatie

De handelsrelaties tussen China en de Europese Unie zijn op zijn minst complex te noemen. Het Europees handelsblok is China’s belangrijkste handelspartner, omgekeerd is de Communistische Republiek de tweede grootste afzetmarkt van de EU. Telecomproducten worden het meest verhandeld tussen beide.

Terwijl in Europa de vrije markt regeert – en China dus vrije toegang heeft tot onze economieën – zijn veel Chinese sectoren nog gesloten voor Europese bedrijven. Toen China in 2001 lid werd van de Wereldhandelsorganisatie kon de kwaliteit van Chinese producten nog niet tippen aan de Westerse. Dat was een van de redenen waarom de Chinese overheid heel wat segmenten van haar economie gesloten hield voor Europese en Amerikaanse goederen. Ondanks veel progressie is China vandaag nog steeds niet helemaal open.

Een bron van frustratie voor Europese beleidsmakers: ‘We verwachten dit jaar concrete maatregelen te zien op de expo om de markt verder te openen en buitenlandse investeringen aan te moedigen’, zei Carlo Diego D’Andrea, de voorzitter van de KKEU in Shanghai in een reactie op de rondvraag. ‘Te lang vragen Europese bedrijven om dezelfde onbeperkte toegang te krijgen die hun Chinese tegenhangers genieten in de EU. Daar moet vooruitgang in komen.’

D’Andrea doelt op het ‘EU-China Comprehensive Agreement on Investment’, een belangrijk handelsakkoord dat al zes jaar in de maak is. Beide partijen willen dat voor het einde van volgend jaar getekend zien. De invoerexpo is een ideale gelegenheid om wat schot in de zaak te brengen. Dat de Europese Kamer van Koophandel die rondvraag net nu publiceert – en de druk die het daarmee uitoefent – moet ook in die context gezien worden.