Dat Oekraïne een speciale status krijgt voor de EU, anders dan vorige conflictgebieden, is nu ook formeel duidelijk. De Europese Commissie gaat een voorstel uitwerken van België om Oekraïners die vluchten voor de oorlog in hun land, automatische bescherming te geven. Dat legde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) zondagavond op tafel in de Raad van Europese Ministers van Binnenlandse Zaken en Migratie.
- Het is meteen voor het eerst dat de EU zo een richtlijn activeert die al dateert uit 2001, maar nooit werd toegepast. De effecten zijn spectaculair: geen enkele van de Oekraïense vluchtelingen moet een klassieke procedure doorlopen, ze krijgen voor drie jaar toegang tot de EU.
- Zo worden de diensten van de EU om asielzoekers een procedure te laten doorlopen alvast niet overbelast. Maar de effecten kunnen zeer groot zijn: ondertussen hanteert de VN al cijfers van tussen de 4 en 7 miljoen vluchtelingen.
- De gevolgen zijn ook hier fundamenteel voor de EU. Daarin stond de afgelopen jaren de solidariteit rond vluchtelingen enorm onder druk: Oost-Europese landen weigerden systematisch hun deel te doen, en asielzoekers op te vangen. De druk kwam volledig in West-Europa te liggen, op het sociale systeem. Nu wordt men wakker in een omgekeerde wereld.
- Dat er daarbij straks secundaire stromen op gang komen, waarbij illegale migratie een kans ruikt bij de lekke grens met Oekraine, lijkt nu al vast te staan. Ook West-Europa moet zich dus schrap zetten.
- Overigens ontstonden dit weekend al wat incidenten aan de grens met Polen, omdat daar Afrikaanse studenten die in Kiev zaten de toegang tot de EU ontzegd werden. Dat leidde tot boze reacties, onder meer uit Zuid-Afrika. Uiteindelijk kregen ook zij toegang.