Lidstaten van de Europese Unie moeten heel goed weten wat hen te wachten staat wanneer ze in zee gaan met het Belt & Road Initiative van de Chinese overheid. Dat zegt de redactie van de Britse financiële krant Financial Times in een reactie op de investeringen die China in verschillende Europese landen heeft aangekondigd.

“Dit jaar heeft het Chinese Belt & Road Initiative in West-Europa twee opmerkelijke successen behaald,” benadrukt de Financial Times. “Het Aziatische land lukte er immers in om Italië en Griekenland tot een sterke samenwerking te bewegen.”

“In een periode waarin het Chinese bedrijf Huawei toegang hoopt te krijgen tot de toekomstige Europese mobiele netwerken, kunnen dergelijke diplomatieke en economische banden bijzonder waardevol blijven. Eerder is echter al aangetoond dat deze projecten voor de deelnemende landen niet altijd op een bijzonder heuglijke ervaring uitdraait.”

Schuldenval

Recent nog wees Mahathir Mohamad, premier van Maleisië, op problemen rond een spoorwegproject dat met Chinese hulp zou worden gebouwd. Het project was bijzonder controversieel, maar Maleisië kon het zich niet veroorloven de overeenkomst met China te verbreken. Dat zou het land een schadeclaim van 5,3 miljard dollar hebben gekost.

“Uiteindelijk kwamen er een compromis,” zegt de Financial Times. “De problemen roepen echter herinneringen op aan gelijkaardige situaties in Sri Lanka en de Malediven. Al deze voorbeelden tonen de risico’s die deze projecten inhouden. Zij dreigen door ondoorzichtige en eenzijdige afspraken in Chinese projecten in een schuldenval te trappen.”

“Ook Europese regeringen hebben al problemen met Chinese projecten ervaren,” beklemtoont de Britse zakenkrant. “Dat was onder meer het geval met Montenegro. Het land leende bij China een bedrag van 1,3 miljard euro om een autostrade naar Belgrado te bouwen.”

“De lening verhoogde de Montenegrijnse schuldgraad van 63 procent naar 80 procent van het bruto binnenlandse product. De economische return van het project blijkt echter hoogst onzeker. De lening is zelfs gedeeltelijk gedekt door een onderpand op Montenegrijns land. Twee adviesbureaus heeft Montenegro al op het hart gedrukt het project te schrappen. De autostrade zou nooit genoeg verkeer genereren om de kosten te dekken.”

Onaangename verrassingen

“Het kan uiteraard voordelig te zijn om in een samenwerking met China belangrijke projecten goedkoper te realiseren,” erkent de Financial Times. “Dat kan een belangrijk voordeel zijn voor Europese landen die onder een zware financiële last gebukt gaan. Wanneer die projecten echter vereisen dat het land – vaak onder obscure omstandigheden en tegen waardevolle onderpanden – zware Chinese leningen afsluit, moet een uiterste voorzichtigheid in acht worden genomen.”

“China heeft de gewoonte om de projecten van het Belt & Road Initiative als allround pakketten voor te stellen,” zegt de krant. “Daarin zijn vaak niet alleen de financiering en de realisatie van het project voorzien, maar wordt tegelijkertijd aangestuurd op een versterking van de diplomatieke banden.”

“Indien het echter niet mogelijk is om de nuttige elementen uit deze pakketten te halen zonder het geheel passief te aanvaarden, zou men de nodige terughoudendheid in acht moeten nemen. Het Belt & Road Initiative houdt voor de Europese landen een duidelijke les in. Wanneer China voorstelt bruggen te bouwen, moet men de nodige alertheid aan de dag leggen.”

“De ogenschijnlijk aantrekkelijke Chinese pakketten, kunnen onaangename verrassingen omvatten.”