De prijs van het Europese gas is dit jaar met meer dan 600 procent gestegen. En ook vandaag was het weer maar eens een bewogen dag op de Europese gasmarkt.

Termijnmarkt

• Het referentiecontract voor gas in Europa (TTF) steeg vandaag met maar liefst 8,8 procent en sloot op een recordhoogte.

• Ook de Duitse jaarcontracten voor elektriciteit, een benchmark in Europa, stegen met maar liefst 5,7 procent tot een record van 256,25 euro (289 dollar) per megawattuur.
• Het Franse contract steeg met 9 procent tot een recordhoogte.

Spotmarkt

Ook de elektriciteitsprijzen op korte termijn (spotmarkt) stegen, samen met de kosten voor het gebruik van vuilere energiebronnen in Europa.

• In Frankrijk steeg de day-ahead stroom (day-aheadhandel verwijst naar de handel in elektriciteit voor de volgende dag, red.) tijdens een veiling maandag tot het hoogste niveau sinds 2009. Dat berichten het persbureau Bloomberg en financiële blog ZeroHedge.
• Het Duitse korte termijn stroomcontract bereikte de hoogste piek ooit.
• De koolstofemissierechten stegen met 8,3 procent tot 79,38 euro per ton.

Inflatie

Stijgende prijzen hebben de inflatie aangewakkerd, een hoofdpijndossier voor beleidsmakers die al te kampen hebben met de verspreiding van de Omikron-coronavirusvariant net voor het wintervakantieseizoen. Geopolitieke spanningen tussen Rusland en Oekraïne kunnen de zaken ook nog erger maken; een mogelijke invasie zal de prijzen waarschijnlijk nog hoger stuwen.

Jeremy Weir, CEO van grondstoffenhandelaar Trafigura Group, waarschuwde vorige maand dat Europa te maken zou kunnen krijgen met rolling black-outs in het geval van een koude winter. Dat was voordat Électricité de France (EDF) zei dat het reactoren die goed zijn voor 10 procent van de nucleaire capaciteit van het land zou stilleggen, waardoor de regio op het hoogtepunt van de winter in januari en februari aan de genade van het weer overgeleverd zou zijn.

De Nederlandse benchmarkgasprijzen kwamen uit op 146,93 euro per megawattuur, het hoogste slotniveau. Russisch energiestaatsbedrijf Gazprom heeft voor januari ongeveer 21 procent van de Yamal-Europe pijpleiding naar Duitsland gereserveerd op een capaciteitsveiling die maandag voor een maand werd gehouden. Hoewel beperkt, is dit een verandering ten opzichte van de minder voorspelbare dagelijkse veilingen die de exporteur voor december koos.

Europese gasopslagplaatsen

Maar minder zeker is het aanbod voor de rest van december. Gazprom koos ervoor om de route niet te reserveren in day-ahead veilingen voor dinsdag, een zet die betekent dat verschepingen afhangen van boekingen binnen de dag.

Nu sommige kerncentrales uitvallen, zullen de elektriciteitsproducenten meer gas moeten gebruiken om het licht aan te houden. Rusland is van plan de gasstromen naar Duitsland via de belangrijke Yamal-Europese pijpleiding aan banden te blijven leggen, waardoor de Europese mogendheid zich mogelijk genoodzaakt zal zien terug te vallen op zijn toch al zwakke voorraden. De opslagplaatsen bij het compressiestation van Mallnow zijn slechts voor 60 procent gevuld, een laagterecord voor deze tijd van het jaar.

Er is geen verlichting van de marktkrapte in zicht, aangezien de temperaturen volgende week in het VK, Denemarken en Noord-Duitsland naar verwachting onder het normale niveau zullen blijven. Hoewel handelaars verwachten dat vloeibaar aardgas tot op zekere hoogte kan helpen, zullen vrachtomleggingen door de lagere vraag in Azië tijd vergen en is het onwaarschijnlijk dat de aanvoer in Europese havens vóór januari zal toenemen.

Ondertussen zal de windkracht in Duitsland naar verwachting tot 23 december laag blijven. In Frankrijk en Groot-Brittannië wordt verwacht dat de productie dinsdag zal terugvallen, wat de bevoorrading nog verder in het gedrang zal brengen.

(mah)