Waterstof is de jongste jaren in opmars. Het kan volgens sommige bedrijfsleiders en wetenschappers de oplossing bieden om zonder al te veel kleerscheuren onze levensstijl naar het tijdperk van de nuluitstoot te gidsen. Daarom werd elektrische wagen-magnaat Musk gevraagd of hij óok dacht dat waterstof een rol te spelen had bij de overgang van een energiesysteem gebaseerd op fossiele energiebronnen naar eentje dat steunde op CO2-neutrale energie.

“Nee”, antwoordde hij resoluut. “Ik kan dit echt niet genoeg benadrukken – het aantal keren dat mij over waterstof gevraagd is, (…) – het is meer dan 100 keer, misschien wel 200 keer”, klonk het. “Het is belangrijk te begrijpen dat als je een middel wilt om energie op te slaan, waterstof een slechte keuze is.”

Voortbordurend op zijn betoog verklaarde Musk verder dat er “gigantische tanks” nodig zouden zijn om waterstof in vloeibare vorm op te slaan. Als het in gasvormige vorm zou worden opgeslagen, zouden er “nog grotere” tanks nodig zijn, opperde de flamboyante techmiljardair.

Groen?

Er zijn verschillende manieren om de energiedrager te produceren, elk aangeduid met kleuren.

De ‘ster’ van het moment is ‘groene’ waterstof. De methode hierbij omvat het gebruik van elektrolyse, waarbij een elektrische stroom water splitst in zuurstof en waterstof. Als de elektriciteit die bij dit proces wordt gebruikt afkomstig is van een hernieuwbare bron zoals wind- of zonne-energie, wordt dit groene waterstof genoemd. Maar: productie van groene waterstof vreet elektriciteit, en is dus peperduur.

Waterstofprojecten die gebruik maken van elektrolyse hebben de laatste jaren niettemin de belangstelling getrokken van grote bedrijven en bedrijfsleiders. Toch is Musk hoegenaamd geen fan. “De efficiëntie van elektrolyse is (…) slecht”, opperde hij op de auto-top. “Je bent dus echt veel energie kwijt om (…) waterstof en zuurstof te splitsen. Vervolgens moet je de waterstof en zuurstof scheiden en onder druk zetten – ook dat kost veel energie.”

“En als je dan ook nog (…) waterstof vloeibaar moet maken, oh mijn God”, ging hij verder. “De hoeveelheid energie die nodig is om (…) waterstof te maken en in vloeibare vorm om te zetten is duizelingwekkend. Het is het stomste wat ik me kan voorstellen als energie-opslagsysteem”, wordt hij nog geciteerd door CNBC.

Of blauw?

Er is ook ‘blauwe’ waterstof. De methode bij dit kleur bestaat erin aardgas te splitsen in waterstof en kooldioxide, en vervolgens de CO2 op te vangen en op te slaan om te voorkomen dat deze de planeet opwarmt. Tot nu toe werd het beschouwd als een koolstofarm (niet koolstofvrij) alternatief. Dit omdat niet alle CO2 die bij de productie ervan vrijkomt, kan worden afgevangen.

Ook waarschuwden auteurs van een studie vorig jaar dat bij de productie van blauwe waterstof per ongeluk methaan vrijkomt, een krachtig broeikasgas, en dat er enorm veel energie nodig is om kooldioxide af te scheiden en op te slaan. En van dat laatste zal er uiteindelijk toch een deel ontsnappen.

Het overgrote deel van de waterstofproductie is momenteel ‘grijs’: gebaseerd op aardgas of andere koolwaterstoffen. “Als je koolwaterstoffen kraakt, heb je het probleem van de fossiele brandstoffen écht niet opgelost”, wist Musk daarover nog te vertellen.

Niet aan proefstuk toe

Musk is niet aan z’n proefstuk toe wat kritiek op waterstof en -brandcellen betreft.

Een paar jaar geleden, toen het onderwerp ter sprake kwam tijdens een discussie op het Automotive News World Congress, beschreef de techmiljardair waterstofbrandstofcellen namelijk als “extreem dwaas”.

In juni 2020 tweette hij: “fuel cells = fool sells“, en voegde er in juli van dat jaar aan toe: “Hydrogen fool sells make no sense.” Te oordelen naar zijn opmerkingen deze week, is hij niet van standpunt veranderd.

(jvdh)