Elke dag een klein miljard: Europa (en België) spelen hoofdrol in spekken van Russische oorlogskas

De Westerse sancties tegen Rusland, opgelegd na de invasie van Oekraïne, doen ongetwijfeld pijn. Toch verdient het land nog een fortuin aan de uitvoer van fossiele brandstoffen: bijna één miljard euro per dag. Voor Europa en België in het bijzonder is ook een rol weggelegd.

Tussen 24 februari en 3 juni kon Rusland maar liefst 93 miljard euro bijschrijven op de rekening, afkomstig uit de leveringen van gas en olie. Dat becijfert de Finse denktank CREA (Center for Research on Energy and Clean Air). 61 procent, of 57 miljard, is afkomstig van Europese landen. Met dat geld kan Rusland de invasie van Oekraïne blijven financieren: per dag komt er 930 miljoen euro binnen uit de brandstofexport, terwijl de oorlog dagelijks ‘slechts’ 840 miljoen zou kosten. Dat bericht Newsweek.

Na 100 dagen is China met 12, 63 miljard euro de grootste afnemer van Russisch gas en olie. Ook enkele andere Aziatische grootmachten, zoals Zuid-Korea, Japan en India, staan in de top 15. De overige elf landen zijn echter allemaal lidstaten van de Europese Unie, met Duitsland op kop.

De soorten brandstof

Als wordt gekeken naar de soort fossiele brandstof dat wordt geëxporteerd door Rusland, staat ruwe aardolie bovenaan: bijna de helft van de inkomsten uit de uitvoer van brandstoffen komt uit het zwarte goedje. Ook aardgas, dat bijna een kwart uitmaakt, levert het land heel wat geld op. Afgewerkte olieproducten, zoals benzine of diesel, vloeibaar gas en steenkool worden ook uitgevoerd, maar dat levert minder geld op.

Ons land speelt het spelletje sluw. Het CREA geeft aan dat België, maar ook Frankrijk en Nederland, inzetten op kortetermijnsleveringen, meestal in korting aangekocht. “De aankoop van LNG en ruwe aardolie op de spotmarkt gebeurt zo onafhankelijk van de op voorhand afgesproken leveringen, en is dus een teken van een actieve beslissing tot aankoop”, schrijft het rapport van de denktank.

Port of Antwerp-Bruges

Zo komt ons land op een tweede plaats te staan wat betreft de aankoop van LNG, vloeibaar gas dat via de zee wordt getransporteerd. Enkel zuiderbuur Frankrijk moeten we voor laten gaan. In totaal bestelde België (of Belgische bedrijven) voor 427 miljoen aan LNG, aardolie en -producten, dat in acht schepen werd geleverd.

De belangrijkste bestemmingen voor ruwe aardolie zijn ook de havens van Rotterdam en Antwerpen. Deze havens huisvesten dan ook de grootste Europese raffinaderijen, waaronder Total en Shell. De haven van Antwerpen prijkt op de eerste plaats van havens met de grootste invoer van afgewerkte olieproducten, terwijl de haven Zeebrugge (dat recent fusioneerde met Antwerpen) de ranglijst van LNG-importhavens aanvoert.

Nog niet op een lijn

Hoewel de Europese Unie ijvert om onafhankelijker te worden van Russische fossiele brandstoffen, lijken de verschillende deelstaten nog niet op één lijn te zitten. Polen weigerde gasleveringen in roebels te betalen, en gasreus Gazprom weigert nog te leveren aan het land. Ook Bulgarije en nadien Finland krijgen geen Russisch gas meer. Althans, niet rechtstreeks: via de buurlanden loopt er toch nog wat Gazprom-gas de landen binnen.

Toch werken steeds meer westerse landen toe naar een uitfasering van, of zelfs een volledig verbod op de import van Russische energie. In de VS en Canada is een verbod al van kracht, het Verenigd Koninkrijk zal eind dit jaar Russische olie uitfaseren, en ook de Europese Unie maakte al eenzelfde beweging. In augustus verbiedt het import van Russische steenkool, in december volgt de via zee getransporteerde olie.

Meer