In de Europese Unie moet 13 procent van alle sterfgevallen aan milieuvervuiling worden gelinkt. Dat blijkt uit een rapport van het European Environment Agency (EEA). De onderzoekers merken daarbij op dat de actuele coronapandemie duidelijk maakt op welke manier milieu en gezondheid met elkaar zijn verbonden.

‘Europeanen worden voortdurend blootgesteld aan milieurisico’s zoals luchtverontreiniging, geluidshinder en chemicaliën,’ aldus het rapport. ‘De pandemie is een uitstekend voorbeeld van het verband dat tussen de menselijke gezondheid en de conditie van de ecosystemen kan worden vastgesteld.’

Contrast

‘De opkomst van zogenaamde zoönotische pathogenen, die ervoor kunnen zorgen dat dierziektes op de mens worden overgedragen, moet worden toegeschreven aan de aantasting van het leefmilieu en contacten die in de voedselsystemen tussen dieren en mensen kunnen ontstaan.’

Uit de meest recent beschikbare cijfers bleek dat acht jaar geleden 630.000 overlijdens in de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk aan de gevolgen van milieuvervuiling konden worden gelinkt. De onderzoekers stelden daarbij ook een schril contrast vast tussen de westelijke en oostelijke regio’s van de Europese Unie. 

Die verschillen moeten volgens het rapport aan sociaal-economische omstandigheden worden toegeschreven. ‘In Roemenië moet het grootste verband tussen mortaliteit en leefmilieu worden gemeld,’ stippen de onderzoekers aan.

‘In dat land moet één op vijf overlijdens aan milieuvervuiling worden toegeschreven. In Zweden en Denemarken is de pollutie daarentegen slechts verantwoordelijk voor één op tien sterfgevallen.’

Het verband tussen vervuiling en mortaliteit moet volgens de onderzoekers vooral worden gezocht bij kanker, cardiovasculaire aandoeningen en ademhalingsproblemen. ‘Dergelijke sterfgevallen kunnen worden voorkomen door ervoor te zorgen dat de milieurisico’s voor de gezondheid zoveel mogelijk worden geëlimineerd,’ zeggen de onderzoekers.

‘Arme bevolkingsgroepen worden onevenredig intensief aan luchtvervuiling en extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven en zware vrieskou, blootgesteld,’ aldus het rapport. ‘Dit heeft te maken met de locaties waar deze mensen wonen, werken en naar school gaan. Dat situeert zich vaak in sociaal achtergestelde stadswijken, in de buurt van drukke verkeersassen.’

Waterkwaliteit

De onderzoekers wijzen er wel dat de Europese waterkwaliteit goede cijfers laten optekenen. ‘De kwaliteit van het zwemwater krijgt in 85 procent van de locaties een uitstekende score,’ aldus het rapport. ‘Daarnaast kan tevens worden gemeld dat 74 procent van de grondwaterstalen – een belangrijke bron van drinkwater – in een goede chemische toestand verkeert.’

Om de gezondheid van het Europese leefmilieu te verbeteren, moet volgens het rapport vooral in groene ruimtes en waterpartijen worden geïnvesteerd. Deze locaties kunnen tijdens hittegolven in de steden immers voor afkoeling zorgen, terwijl ze ook het gevaar op overstroming en geluidsoverlast kan worden beperkt.

‘Tegelijkertijd ondersteunen deze locaties de stedelijke biodiversiteit, terwijl ze eveneens de openbare ruimte bieden voor ontspanning en lichaamsbeweging en voor maatschappelijke interacties die het sociaal isolement helpen verminderen,’ stippen de onderzoekers nog aan.

‘Verder kan de kwaliteit van het leefmilieu worden verbeterd door een vermindering van het wegverkeer, het terugdringen van de vleesconsumptie en de afschaffing van de subsidies voor fossiele brandstoffen.’