Het is aftellen naar het rentebesluit van de Europese Centrale Bank komende donderdag. Dat de ECB de rente voor het eerst in elf jaar gaat optrekken, staat vast. De vraag is: met hoeveel?

De meeste beurshuizen schatten in dat de ECB de rente de komende maanden stapsgewijs zal verhogen en voorzichtig zal beginnen, door haar basisrente donderdag te verhogen van 0 naar 0,25 procent. Pas in september zou dan het grotere geschut volgen, met een verdere verhoging met 50 basispunten. ECB-voorzitter Christine Lagarde heeft verscheidene malen hints in die richting gegeven.

“De eerste renteverhoging sinds 2011 is door de ECB zo goed voorbereid en van tevoren aangekondigd, dat zij op de financiële markten dezelfde reactie kan uitlokken als bij kinderen die vooraf weten wat het cadeau onder de kerstboom zal zijn: teleurstelling”, zo blikt ING-econoom Carsten Brzeski uit.

Zwakke euro

Anders gesteld: de ECB zal donderdag alleen nog kunnen verrassen door de rente niet met 25 basispunten, maar met 50 basispunten te verhogen. Bovendien zijn voor dat laatste scenario ook drie economische argumenten:

• De verhoopte kalmering van de inflatie in de eurozone blijft uit.
• De euro zakte tot de pariteit met de dollar, waardoor in dollar verhandelde energieproducten duurder worden voor de eurozone. Een forse renteverhoging zou de euro weer sterker maken.
• In september zou de eurozone wel al eens in een recessie kunnen zitten, waardoor een grote renteverhoging dan ongelegen zou komen. Misschien is het beter de bitterste pil nu al door te slikken.

Maar ondanks die argumenten, gaat de ECB donderdag toch kiezen voor een kleine renteverhoging, verwachten onder meer ook William De Vijlder (BNP Paribas) en Adrian Cooper (Oxford Economics). Volgens De Vijlder is het zelfs een uitgemaakte zaak.

Cooper verwacht toch nog gelobby van de “haviken”, de voorstanders van eerder streng monetair beleid. “Er zal wellicht enige discussie zijn over een verrassingsverschuiving van 50 basispunten, gezien de verdere stijging van de inflatie, maar wij denken dat de forward guidance die de ECB gaf, haar handen heeft gebonden”, schrijft de econoom op Twitter.

De Vijlder kijkt eerder uit naar wat de ECB zal zeggen over het nieuwe instrumentarium om een breuk tussen zwakke en sterke eurolanden te vermijden. Dat is nu actueler dan ooit, nu er in Italië een politieke crisis is uitgebarsten en er in de media weer gespeculeerd wordt over een mogelijke nieuwe eurocrisis.

Achter de feiten aanlopen

Een ruime meerderheid van economen vindt in elk geval dat de ECB veel vroeger de rente had moeten verhogen en nu achter de feiten aanholt, zo blijkt uit een enquête door nieuwsdienst Bloomberg. Terwijl de andere centrale banken zich doortastend toonden met renteverhogingen, bleef Frankfurt de beleidsrente op 0 procent houden.

De Bank of Canada verhoogde vorige week haar rente zelfs in een klap met 100 basispunten, van 1,5 naar 2,5 procent. Brzeski: “Het blijft een beetje vreemd om renteverhogingen met slechts 25 basispunten te zien, terwijl andere centrale banken al lang geleden zijn begonnen met verhogen en ’75 basispunten’ de nieuwe ’25 basispunten’ lijken te zijn.”

(as)