De Europese Centrale Bank (ECB) heeft donderdag besloten het ritme van haar coronastimulusprogramma te verlagen. Tegelijkertijd gaat ze haar accommoderende monetaire koers aanhouden, nu de Europese economie zich herstelt, maar er ook een duidelijke stijging van de inflatie is.
Deze vertraging, die als “gematigd” wordt voorgesteld, zal tot uiting komen in een geringer volume van aankopen van overheids- en particulier schuldpapier op de markt. Het werd algemeen verwacht door de markten.
Deze laatste hopen op aanwijzingen van president Christine Lagarde, die vanaf 14.30 uur zal spreken, over een mogelijke strategie om het monetaire beleid te normaliseren naarmate de economische situatie verbetert.
Met het besluit dat donderdag, aan het einde van de vergadering van de Raad van Bestuur, is genomen, wil de ECB haar interventies moduleren, maar zonder dit te presenteren als de eerste stap van een intrekking van haar PEPP-noodprogramma.
Het einde van deze uitzonderlijke enveloppe is nog steeds vastgesteld op maart 2022; het instituut in Frankfurt houdt de mogelijkheid open om de stoom af te blazen indien de marktomstandigheden dit vereisen.
Inflatie
De centrale bankiers van de eurozone hielden hun tweede monetaire beleidsvergadering sinds zij begin juli hun nieuwe inflatiedoelstelling van 2 procent bekendmaakten, een middellangetermijndoelstelling die tijdelijke afwijkingen kan tolereren.
De inflatie in de eurozone is in augustus opgelopen tot 3 procent, een teken dat de consumptie weer aantrekt na de vertraging als gevolg van de pandemie, maar ook dat tekorten aan industriële onderdelen knelpunten veroorzaken.
De groei bedroeg in het tweede kwartaal 2,2 procent op jaarbasis en zal naar verwachting deze zomer aan kracht hebben gewonnen.
De ECB, die de economie niet wil afremmen, heeft donderdag in wezen het anticrisisdraaiboek van historisch lage rentetarieven en massale aankopen van schuldpapier hervat.
Met name het negatieve tarief van 0,5 procent zal van toepassing blijven op een fractie van de liquiditeiten die de banken bij de ECB deponeren, in plaats van deze onder de economie te verdelen.
De maandelijkse terugkopen van ongeveer 80 miljard euro zouden volgens de verwachtingen van waarnemers van oktober tot december moeten worden teruggebracht tot 60 à 70 miljard euro.
Kwantitatieve geldverruiming
De ECB zal ook 20 miljard euro per maand aan schuldpapier blijven opkopen in het kader van de befaamde “QE” (Quantitative Easing), de kwantitatieve geldverruimingsmaatregel uit 2015. Dit luidde het begin in van uitzonderlijke steunmaatregelen, naast de ultralage rentevoeten.
- QE is een vorm van directe geldschepping door een centrale bank, waarbij deze effecten (zoals staatsobligaties) aankoopt met voor dat doel gecreëerd geld.
De kleine aanpassingen van vandaag geven al enige geruststelling aan de “haviken” die bij de ECB zitten, d.w.z. de meest orthodoxe centrale bankiers, die zich kanten tegen het nog langer aanhouden van het soepele beleid. Zo zou de sterke stijging van de inflatie moeten leiden tot een discussie over het nu afbouwen van de monetaire stimulus, pleitte onlangs Robert Holzmann, gouverneur van de Bank van Oostenrijk.
Een andere havik, Jens Weidmann, president van de Duitse centrale bank, heeft hetzelfde argument aangevoerd.
Inflatieprognoses
Afgezien van een mogelijk tijdschema voor het afbouwen van de in de economie geïnjecteerde liquiditeit, betreft de andere vraag van de dag de correctie die de ECB zal aanbrengen in haar inflatieprognoses. Eigenlijk het ijkpunt waarop zij haar toekomstige beleid baseert.
De laatste prognose van juni, met een inflatie van 1,9 procent in 2021, vervolgens 1,5 procent in 2022 en 1,4 procent in 2023, ondersteunde de these van een tijdelijke inflatiekoorts in dit jaar van economisch herstel.
Volgens Holger Schmieding, econoom bij Berenberg, zou een herziening “tot meer dan 1,5 procent in 2023” echter worden geïnterpreteerd als een teken dat de inflatie duurzaam aantrekt en dat er dus een “steviger monetair beleid” op til is.
Nog niet “rijp” om te beslissen over de geleidelijke stopzetting van de schuldaankopen via het Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP), zullen de hoeders van de euro in de komende maanden moeten debatteren over de “politiek gevoelige” vragen. Eén heikele kwestie is de mate van flexibiliteit bij de QE, die naar verwachting zal worden voortgezet, aldus Gilles Moec, econoom bij Axa.
Daarom kunnen concrete beslissingen over de toekomstige structuur van de terugkoop van effecten “niet vóór december worden verwacht”, aldus Fritzi Köhler-Geib, hoofdeconoom bij de Duitse overheidsbank KfW.
(lb/NS)
Lees ook: