Key takeaways

• Meer dan 30 procent van de Duitse bedrijven plant een personeelsinkrimping in 2025.
• Duitslands werkloosheidscijfer nadert de drie miljoen, waardoor werknemers zich zorgen maken over hun zekerheid en vertrouwen in het arbeidskader.
• Duitse bedrijven moeten hun aandacht verleggen van kostenbesparingen naar het opbouwen van capaciteiten door middel van bijscholings- en omscholingsinitiatieven.

Duitsland staat voor grote uitdagingen

De economische stabiliteit van Duitsland, lange tijd een kenmerk van de Duitse identiteit, staat voor grote uitdagingen. Uit een recent onderzoek van het German Economic Institute IW blijkt dat meer dan 30 procent van de Duitse bedrijven van plan is om het aantal banen in 2025 te verminderen. Deze trend overstijgt marktschommelingen op de korte termijn en wijst op diepere structurele problemen die de toekomst van de werkgelegenheid niet alleen in Duitsland, maar in heel Europa kunnen veranderen.

Stijgend werkloosheidscijfer

Het stijgende werkloosheidscijfer, dat voor het eerst in meer dan tien jaar de drie miljoen nadert, onderstreept de groeiende bezorgdheid in een land dat traditioneel bekend staat om zijn lage werkloosheid en hooggeschoolde beroepsbevolking. Om deze situatie te begrijpen, moet er verder worden gekeken dan directe factoren zoals inflatie of energie-instabiliteit.

De grote afhankelijkheid van Duitsland van traditionele productie en de voorzichtige aanpak van digitale transformatie hebben voor kwetsbaarheden gezorgd. Nu de wereldmarkten verschuiven in de richting van AI en automatisering, lopen bedrijven die zich niet kunnen of willen aanpassen het risico om achter te blijven.

Impact op werknemers

Voor werknemers zijn deze dreigende ontslagen zeer persoonlijk en hebben ze niet alleen gevolgen voor hun inkomen, maar ook voor hun identiteit, zekerheid en vertrouwen. Tientallen jaren lang vertrouwden Duitse werknemers op een stabiel en gerespecteerd arbeidskader, dat nu onzeker aanvoelt. Deze angst is vooral acuut bij professionals in het midden van hun carrière, wier expertise geworteld is in systemen die snel verouderd raken. Nu bedrijven overhellen naar technologiegedreven activiteiten, worstelen velen met hun plaats in dit nieuwe landschap.

Een Europees probleem

De situatie in Duitsland staat niet op zichzelf. In heel Europa hebben landen te maken met vergelijkbare spanningen tussen traditie en transformatie. Het Verenigd Koninkrijk worstelt met het afstemmen van vacatures op beschikbare vaardigheden, Frankrijk ervaart arbeidsonrust over pensioenhervormingen, en Italië worstelt met het moderniseren van zijn economische structuren. Als economische grootmacht van Europa hebben de interne verschuivingen in Duitsland een weerslag op het hele continent, met gevolgen voor de toeleveringsketens, de grensoverschrijdende werkgelegenheid en het algemene vertrouwen in de economische toekomst van de regio.

Behoefte aan omscholing

Ontslagen kunnen bedrijven misschien op korte termijn verlichting bieden, maar ze kunnen niet dienen als langetermijnstrategie voor een wereldwijd concurrentievermogen. Duitse bedrijven moeten hun aandacht verleggen van kostenbesparing naar capaciteitsopbouw. Herscholings- en bijscholingsinitiatieven zijn cruciaal. Werknemers die getroffen worden door automatisering of herstructurering moeten in staat gesteld worden om opnieuw aan het werk te gaan met vaardigheden waar vraag naar is. Dit is zowel een ethische verplichting als een economische noodzaak.

Kmo’s ondersteunen

Kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s), de ruggengraat van de Duitse economie, hebben meer steun nodig bij het invoeren van digitale hulpmiddelen en duurzame modellen. Door de overheid gesteunde stimulansen en innovatievriendelijk beleid kunnen zorgen voor de flexibiliteit die nodig is voor aanpassing zonder toevlucht te nemen tot massaontslagen.

Herdefiniëren van werk

Het herdefiniëren van “werk” zelf is cruciaal. Flexibele roosters, hybride rollen en niet-lineaire carrièrepaden worden de norm, waardoor de Duitse arbeidswetgeving en culturele verwachtingen mee moeten evolueren. Als die zich niet aanpast, riskeert Duitsland zich af te sluiten van de rest van de wereld.

Mensgericht leiderschap

Mensgericht leiderschap is van het grootste belang. Als werknemers zich gewaardeerd, gesteund en klaar voor de toekomst voelen, gedijen bedrijven zelfs in onzekere tijden. De IW-studie is een oproep tot actie, geen berusting. Duitsland beschikt over de middelen, het talent en de vasthoudendheid om wereldwijd de toon aan te geven, maar moet wel kiezen voor langetermijnstrategieën waarin de mens centraal staat.

Een toekomst van aanpassing

Het schrappen van banen biedt misschien directe oplossingen, maar echte veerkracht ontstaat door werkplekken te creëren waar aanpassing gepaard gaat met empathie. Nu is het tijd om opnieuw na te denken, opnieuw te verbeelden en opnieuw op te bouwen – niet alleen voor de winst, maar voor de mensen. De toekomst van werk gaat niet over het overleven van disruptie; het gaat over samen er doorheen groeien.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!