Duitsland geërgerd door de neutraliteit van Zwitserland, waardoor het geen munitie naar Oekraïne kan sturen: “Soms moet je ongemakkelijke beslissingen nemen”

Duitsland geërgerd door de neutraliteit van Zwitserland, waardoor het geen munitie naar Oekraïne kan sturen: “Soms moet je ongemakkelijke beslissingen nemen”
Bondskanselier Olaf Scholz (l.) en Zwitserse president Alain Berset (r.) in Berlijn- ODD ANDERSEN/AFP via Getty Images)

De saga is al enkele maanden aan de gang. En terwijl de standpunten ongewijzigd blijven, raken de relaties gespannen. Duitsland wil dat Zwitserland toestaat dat het munitie van Zwitserse makelij naar Oekraïne stuurt.

Waarom is dit belangrijk?

In de eerste dagen van de oorlog waren er veel twijfels over het vermogen van de Oekraïners om zich tegen de Russische invasie te verdedigen. Meer dan een jaar later is de realiteit op het terrein ver verwijderd van wat het Kremlin had gehoopt. Dat is deels omdat de westerse partners van Oekraïne het land zeer goed hebben bewapend.

In het nieuws: Scholz wil dat Zwitserland afwijkt van zijn neutraliteitsbeginsel.

  • Bij een bezoek van de Zwitserse president aan Berlijn steunde Olaf Scholz de Duitse druk op Zwitserland om de verzending van munitie naar Oekraïne toe te staan.
  • De munitie werd aangekocht door Duitsland en ligt opgeslagen in Duitse militaire magazijnen, maar werd vervaardigd in Zwitserland.

De verklaring: het Zwitserse licht blijft altijd rood.

  • De Duitse Rheinmetall Group produceerde zijn munitie voor Gepard luchtafweertanks al lange tijd enkel in Zwitserland.
    • Een paar maanden geleden besloot het naar aanleiding van de hieronder beschreven situatie een nieuwe fabriek in Duitsland te openen. De eerste munitie wordt deze zomer verwacht.
  • Zwitserland verkoopt vervolgens de op zijn grondgebied geproduceerde munitie aan andere landen. Bij de aankoop moeten zij echter een verklaring van niet-uitvoer ondertekenen, die bepaalt dat zij van Bern groen licht moeten krijgen als zij de munitie later naar elders willen verzenden. Dit is geen Zwitserse bijzonderheid: deze “verklaring van eindgebruik” bestaat bijna overal. Het bijzondere is dat Zwitserland principieel altijd nee zegt.
  • Duitsland – maar ook Denemarken en Spanje – vragen Zwitserland echter al vele maanden om militair materieel dat zij van dat land hebben gekocht, weer naar Oekraïne uit te voeren.
  • Zwitserland zwicht: in januari stemde de parlementaire commissie voor veiligheidsbeleid (14 tegen 11) voor de wederuitvoer van wapens naar Oekraïne. Dit is op zich al een gebeurtenis.
  • Maar het land breekt niet: de Federale Raad, het uitvoerend orgaan van het land, spreekt nog steeds zijn veto uit. Hoewel in het parlement verschillende initiatieven worden genomen om de regels voor de wederuitvoer van wapens te versoepelen, wordt pas over enkele maanden een besluit verwacht.

De Zwitserse president zegt nog steeds nee

“Men kan ons niet vragen onze eigen wetten te overtreden”

  • Dinsdag gebruikte Scholz het bezoek van de Zwitserse president Alain Berset aan Berlijn om zijn verzoek te herhalen.
    • “We hebben de kwestie besproken. Deze oorlog in Europa roept ons allen op om ons zelfbeeld kritisch te onderzoeken. We moeten soms bereid zijn om ongemakkelijke maar juiste beslissingen te nemen”, zei hij, zoals geciteerd door Euractiv.
    • De Duitse bondskanselier gaf als voorbeeld de houding van zijn eigen land, dat voor Oekraïne heeft gebroken met zijn traditie om geen wapens te sturen naar openlijke militaire conflicten.
  • De Zwitserse president daarentegen bleef voet bij stuk houden.
    • “Neutraliteit betekent dat Zwitserland geen van beide partijen militair steunt”, benadrukte Berset. Aangezien Zwitserland het land is waar het Verdrag van Genève werd gesloten en waar het Europese hoofdkwartier van de VN en het internationale hoofdkwartier van het Rode Kruis zijn gevestigd, “is het ook een kwestie van geloofwaardigheid”, voegde hij eraan toe.
    • “Men kan ons niet vragen onze eigen wetten te breken. Dit kan niet van ons geëist worden”, betoogde hij.
      • Er werd op gewezen dat het Zwitserse federale ministerie van Buitenlandse Zaken op zijn website verklaart dat “neutraliteit geen harde regel is, maar een instrument van buitenlands, veiligheids- en economisch beleid, dat moet worden aangepast aan het algemene politieke klimaat”.
      • Het niet toestaan van de wederuitvoer van munitie – of zelfs wapens – naar Oekraïne is dus een politieke keuze.
  • Berset zei dat “neutraliteit niet hetzelfde is als onverschilligheid” en herinnerde eraan dat Zwitserland niet heeft geaarzeld om samen met zijn Europese bondgenoten de tegoeden van Russische oligarchen ter waarde van ongeveer 7,5 miljard Zwitserse frank te bevriezen.

(nd)

Meer

Ontvang de Business AM nieuwsbrieven

De wereld verandert snel en voor je het weet, hol je achter de feiten aan. Wees mee met verandering, wees mee met Business AM. Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en houd de vinger aan de pols.