Duitsland diende over de maand mei van dit jaar een handelstekort te melden. Het was meer dan dertig jaar geleden dat Duitsland meer invoerde dan exporteerde. Dat blijkt uit een rapport van Destatis, het Duitse bureau voor de statistiek.

De cijfers van Destatis vormen volgens analisten het meest recente bewijs dat Duitsland, de grootste economie van Europa, met een sterke stress wordt geconfronteerd door de haperingen in de toeleveringsketens en de hoge energieprijzen die aan de oorlog in Oekraïne moeten worden gelinkt.

Aardgas

De export vormt al vele jaren de motor van de Duitse economie. De sterke stijging van de energieprijs – gedreven door de beslissing van Rusland om de leveringen aardgas aan Europa te beperken – heeft Duitse producten gevoelig duurder gemaakt. De uitvoer van Duitse producten viel tijdens de maand mei met 0,5 procent terug tegenover de maand voordien. De invoer liep daarentegen met 2,7 procent op.

Hierdoor bleef de Duitse economie met een handelstekort van 1 miljard euro achter. Daarmee liet de Duitse economie voor de eerste keer sinds 1991 een grotere invoer dan uitvoer optekenen. Destijds was er echter sprake van een impact van de hereniging van het vroegere socialistische Oost-Duitsland met het kapitalistische West-Duitsland het jaar voordien.

De plotselinge ommekeer zou volgens analisten kunnen wijzen op een zwakte in een aantal sectoren van de Duitse economie, waar een op vier banen van de export afhankelijk is. Daarbij wordt erop gewezen dat Rusland voor de uitbraak van de oorlog in Oekraïne verantwoordelijk was voor meer dan de helft van alle aardgas dat aan Duitsland werd geleverd.

Deze afhankelijkheid van geïmporteerde energie heeft de kostendruk op Duitse bedrijven vergroot. Hierdoor is volgens Volker Treier, verantwoordelijke voor buitenlandse handel bij de Association of German Chambers of Commerce and Industry, de daling van de Duitse export in gang gezet.

Treier wees op de stijgende kosten van Duitse goederen die naar het buitenland werden verzonden. Hij merkte daarbij op dat exporteurs steeds minder in staat zijn om de kostenstijgingen van de toeleveringsketens aan internationale klanten door te berekenen.

De Verenigde Staten bleven tijdens de maand mei de belangrijkste bestemming voor Duitse goederen. Tegenover de maand voordien werd daarbij een stijging met meer dan 5 procent tot 13,4 miljard euro opgetekend. China was anderzijds in mei de belangrijkste bron van de invoer van goederen in Duitsland. Daar werd gewag gemaakt van een daling met 1,6 procent tot 18 miljard euro.

Nordstream

De terugval in de Duitse export diende volgens de economen vooral te worden toegeschreven aan de daling van de uitvoer naar Rusland. Jarenlang vormde Rusland voor de Duitse fabrikanten een sterke markt.

Sinds de invasie van Rusland in Oekraïne in februari van dit jaar, is die activiteit echter sterk teruggevallen. Duitse bedrijven doen in Rusland immers geen zaken meer. Tegenover dezelfde periode vorig jaar is de verkoop van Duitse producten in Rusland tijdens de maand mei dit jaar met meer dan 50 procent gedaald.

Economen waarschuwen dat de algemene economische situatie nog ernstiger zou kunnen worden indien Rusland zou besluiten zijn gasleveringen volledig stop te zetten. Dat risico is volgens hen de jongste tijd sterk toegenomen. Tijdens de maand juni verminderde het Russische energieconcern Gazprom de gasleveringen aan Duitsland langs de pijpleiding Nordstream met 60 procent.

Deze maand zal de pijpleiding van Nordstream voor ongeveer twee weken volledig worden stilgelegd voor een gepland onderhoud. In Duitsland rijst echter de vrees dat Gazprom ook na de afronding van de werken de leveringen aan Duitsland niet zal hervatten. De Duitse regering heeft voor die eventualiteit echter een aantal noodplannen voorzien.

(ns)