Wat doet Elon Musk met Twitter? Het is moeilijk om je dat niet af te vragen, want terwijl de miljardair een heleboel dingen beloofde toen hij het socialemediaplatform kocht, waaronder het bevorderen van de vrijheid van meningsuiting en in lijn blijven met de Europese regelgeving, laat zijn management van het bedrijf meer dan een jaar na de aankoop veel te wensen over, en het kan nog erger worden.

In het nieuws: Twitter is vorige week uit de vrijwillige EU-gedragscode rond desinformatie, die ook Google, Meta, Microsoft en TikTok hebben ondertekend, gestapt.

• Die beslissing heeft verschillende reacties uitgelokt bij de Europese beleidsmakers, vooral omdat de CEO van Twitter hen herhaaldelijk had verzekerd dat het platform onder zijn leiding die afspraken zou blijven nakomen.

Opgemerkt: De EU-overeenkomst is een louter vrijwillige verbintenis en houdt geen enkele sanctie in bij niet-naleving. Maar uit de gedragscode stappen, is echter geen goed signaal.

Een mokerslag voor Europa

Door uit de gedragscode te stappen schopte Musk onder meer tegen de schenen van Europees commissaris Thierry Breton. De Europese topman was namens de EU sterk betrokken bij de overname van Twitter en had verzekerd dat hij van de nieuwe CEO sterke garanties had gekregen op een aantal gebieden, waaronder desinformatie.

• Breton liet afgelopen week via Twitter weten dat het platform zijn verplichtingen niet kan ontlopen. “Strijden tegen desinformatie zal vanaf 25 augustus een wettelijke verplichting worden op basis van de DSA”, klonk het. “Onze teams zullen klaarstaan om te handhaven.”
  • De wet die Breton aanhaalde in zijn tweet moet internetgebruikers beter beschermen tegen schadelijke content, reclame en privacyschendingen.

Frankrijk reageert

Jean-Noël Barrot, de Franse minister van Digitale Zaken, reageerde scherp op de beslissing van Twitter om uit de EU-gedragscode te stappen. Hij zei maandag in een gesprek met France Info dat zijn land bereid is om Twitter te verbieden als de techgigant zich niet aan de DSA-regels wil houden.

Een dreigement dat voor de hele Europese Unie zou kunnen gelden? En hoe groot is de kans dat zo’n verbod wordt uitgevoerd?

• Op dit moment is een dergelijke straf moeilijk voorstelbaar, maar de inwerkingtreding van de DSA op 25 augustus zou daar verandering in kunnen brengen. De EU kan dankzij die wetgeving vergaande sancties opleggen als de bedrijven zich niet aan de regels houden.
  • De DSA-wetgeving geldt voor alle platforms met meer dan 45 miljoen dagelijkse actieve gebruikers, waaronder de socialemediaplatformen Facebook, YouTube en Twitter natuurlijk. In totaal gaat het om 19 bedrijven.
• Hoewel de Europese Unie een wettelijk kader heeft om Twitter voor overtredingen te bestraffen met forse boetes en schorsingen, is het nog maar de vraag of de EU een krachtmeting met de excentrieke Musk kan aangaan.
• Los van het feit dat dergelijke ingrepen haar bijzonder impopulair kan maken bij miljoenen Europese gebruikers, kan haar besluit gemakkelijk worden omzeild met behulp van een VPN.

Een sprankeltje hoop: Linda Yaccarino, die de nieuwe CEO van Twitter wordt, zou de spanningen tussen het Amerikaanse bedrijf en de EU kunnen verminderen, in de hoop dat zij meer openstaat voor onderhandelingen dan de huidige CEO. Eén ding is zeker: ze zal veel werk voor de boeg hebben wanneer ze in de voetsporen van Musk treedt. (ns/as)