Wijnexpert Frank Van der Auwera laat z’n, eigengereide, licht schijnen over de wijnactualiteit
Ook al beleven we deze maanden ongetwijfeld hét piekmoment, toch zal de curve van de digitale afstandsdegustaties straks nooit helemaal afvlakken. We Zoomen, Hangouten, Microsoft Teamen of Globalen er tegenwoordig lustig op los. Digi-tastings zijn in coronatijden gewoon een nieuw, handig en vooral veilig instrument geworden voor het drankenproeven in het algemeen, en het wijnproeven specifiek. Maar voor blijvend succes dienen er wel een paar randvoorwaarden voldaan, want niet alles wat op ons scherm flikkert is ook de moeite waard.
Waar tot medio 2020 virtuele wijnproeverijen vooral een privilege waren voor professionelen – die dan in een klein clubje werden geïnviteerd door domeinen, oenologen of wijnhandelaars rond ‘exclusieve’ releases –, is het fenomeen nu ook uitgewaaierd naar ruime groepen van wijnliefhebbers en amateurs, wijn- en serviceclubs en zelfs bedrijven die het als een incentive of als tool voor teambuilding inzetten.
Het comfort van afstand
Er zijn immers legio redenen waarom digi-degustaties populair werden bij afwezigheid van live evenementen.
Eén: Virtuele degustaties zijn 100 procent coronaproof en vereisen geen klinische opstelling met spatschermen, minutieus afgemeten afstand tussen de proeftafels, mondmaskers van het bedienend personeel of extra verluchte zalen.
Twee: Voor de deelnemers zijn ze ook uitermate comfortabel. Deze participeren immers in de kleding waarin ze zich thuis relax voelen, desnoods in onderbroek of jogging die dan liefst niet in beeld weerspiegelt, kunnen af en toe de sessie verlaten (plaspauze, glas water,…) zonder de rest te storen, en vooral: achteraf moeten ze geen schrik hebben voor een alcoholcontrole. Dat laatste argument is cruciaal, want zoals ik reeds in een interview voor het radioprogramma ‘Nieuwe Feiten’ formuleerde: ‘Vlamingen zijn meestal geen spuwers, maar slikkers.’ Dat merk ik ook tijdens deze zoomproeverijen, vooral bij amateurgezelschappen: de wijnen worden dan zelden of nooit uitgespuwd, maar tot de laatste druppel enthousiast ‘geïnhaleerd’.
Drie: Een andere bonus is dat er voor deze digitale degustaties vaak vier tot zes dure (of exclusievere) wijnen worden opgestuurd in miniatuurflesjes of kolfjes, een selectie die anders onbetaalbaar zou worden. Dat verlaagt de drempel enorm voor een grotere groep wijnfans.
Vier: Via deze meetingsoftware is het bovendien makkelijk om een internationale link te leggen, bijvoorbeeld met de domeineigenaar (m/v) of wijnmaker in kwestie. Dergelijke testimonials zijn anders uitsluitend weggelegd voor de professionals.
Vijf: De meeste software bezit ook interactieve pistes. Deelnemers kunnen privé of collectief chatten en de sessie kan ook opgenomen worden, zodat ze later nog eens op eigen tempo kan afgespeeld worden. Dat is handig.
Zeven om te overleven
Maar om écht te scoren met deze digitale degustaties dienen toch een aantal spelregels en randvoorwaarden vervuld. Na misschien wel 50 van deze afstandsproeverijen het voorbije jaar som ik ze even op.
Eén: Stel het gezelschap evenwichtig samen. Soms is de mix van deelnemers te bont en te breed, vooral qua kennisniveau en proefexpertise. Dat merk je vooral aan de vragen/reacties die via de chat of live worden gesteld. Vaak blijken die zo ‘basic’ en evident, dat een deel van de meer ervaren deelnemers zich verveelt of zelfs afhaakt. Wie semiprofessionele of geavanceerde wijnliefhebbers mengt met pure debutanten, maakt dus ook inhoudelijk een spagaat. Beginnersgroepen hebben ook duidelijker nood aan een eenvoudiger wijnjargon.
Twee: Beperk het aantal deelnemers. Ik werd al uitgenodigd voor proefsessies waar tot 100 deelnemers waren ingelogd, maar dat komt doorgaans de kwaliteit niet ten goede. Er rest dan immers weinig of geen ruimte voor interactie of vragen, en van een ‘groepsgevoel’ is evenmin sprake. De meest interactieve sessies draaien rond 10 tot 30 deelnemers, alhoewel ik ook al succesvolle digi-proeverijen met 50 m/v heb meegemaakt. Maar eens boven deze drempel wordt ook zo’n virtuele proeverij een duivenkot, met voortdurend ‘nieuwkomers’ en ‘wegvliegers’.
Drie: Respecteer de klok. Maak van zo’n virtuele degustatie geen marathon van 2,5 à 3 uur schermstaren, want anders verslapt de aandacht toch. Ideaal is: vertrek van 1 uur basis om de wijnen te proeven en te becommentariëren – tenslotte het doel van de virtuele samenscholing –, en reken daarbij maximaal 15 à 30 minuten extra, verspreid over een situering/inleiding van het thema annex een korte vragenronde.
Vier: Kies het juiste moment voor de doelgroep. Commercieel geïnspireerde digi-degustaties, georganiseerd door wijnhandelaars of proeverijen van (vrienden)clubs, vinden veelal ’s avonds na 19u of tijdens het weekend plaats, bijvoorbeeld om een luie zondag af te sluiten. Logische timing, omdat er op andere momenten in principe gewerkt wordt. Bij een wijnprofessionele doelgroep zijn degustaties ’s morgens, pakweg tussen 10u en 12u, meer aangewezen, omdat deze professionals toch gewend zijn om vrij vroeg en ‘clean’ cuvées te toetsen.
Vijf: Kies een sterke moderator. Elke digitale proefsessie staat of valt met een ‘fluwelen vuist’. Een m/v/x die niet verzuipt in overdreven enthousiasme (maar wél respect!) voor een wijnmaker of label, die de draad van het verhaal altijd kan weven ook wanneer de ‘gasten’ van het thema afwijken, en die bovendien 3 à 5 puike vragen uit de chat kan oppikken. Duid desnoods een schaduwmoderator aan die de sterkste vragen opvist. Deze communicatieskills zijn helaas weinigen gegeven. Ik heb al saaie sessies meegemaakt waar ik mijn glas water bijna over mijn hoofd wou gieten om toch maar wakker te blijven.
Zes: Kies vooral ook een boeiend thema. Ik ontvang zoveel invitaties vanuit de wijnhandel waarbij me opvalt dat zeker de helft gewoon een virtueel verkooppraatje wil houden en eigenlijk een deel van zijn/haar catalogus presenteren, zonder toegevoegde waarde. Zoomdegustaties zijn geen digitale marktplaatsen. Zorg integendeel voor een boeiend thema qua streek, wijntype of druivensoort, liefst ook in een prijsvork van 15 euro of hoger. Zo worden cuvées gepresenteerd aan een publiek die ze anders nooit te proeven krijgt. Ook dàt is een marktopportuniteit.
Zeven: Besef dat digitale proefpakketten niet bestemd zijn voor smurfen. Alle begrip voor de kostenfactor – alhoewel er toch vaak digitaal ook een flinke deelnameprijs wordt gevraagd –, maar de miniatuurflesjes voor deze virtuele degustaties mikken soms toch echt op kabouterkeeltjes. Hoe exclusief of peperduur ook de inhoud, met amper 1 cm glasinhoud is het zelfs voor een wijnprofessional lastig om alle nuances en complexiteit te toetsen van een cuvée. Gelukkig zijn er, zowel in buiten- als binnenland, een aantal experimenten bezig die iets meer vloeibare ‘content’ leveren, bovendien in een veel attractievere verpakking. Nogmaals een illustratie dat ook deze niche van digitale degustaties stilaan rijp wordt.
Lees ook: