De tijd die we gemiddeld op onze smartphone doorbrengen per dag, stijgt niet verder en zakt
zelfs lichtjes met 3 minuten, tot 185 minuten, zo blijkt uit de jongste Digimeter, een belangrijk Vlaams trendonderzoek. Dat blijft natuurlijk wel nog altijd ruim drie uur per dag. “Maar de argeloosheid ebt weg. De bezorgdheden groeien rond smartphone-afhankelijkheid, fake news en privacy”, zeggen de onderzoekers.

In het nieuws: Het onderzoeksinstituut Imec brengt zijn jaarlijkse Digimeter uit. Die studie, met UGent-professor Lieven De Marez als gangmaker, schetst op basis van een bevraging van 2.300 Vlamingen de digitale trends bij de bevolking.

De trends: De enquête bevestigt de tendenzen die andere onderzoeken ook al registreerden, al zijn er ook enkele verrassingen.

• Steeds meer gezinnen hebben meerdere slimme toestellen in huis: niet alleen de alomtegenwoordige smartphone, maar ook een smart tv en pakweg een slimme luidspreker of thermostaat.
• Jongeren zetten druk op het traditionele tv-kijken: slechts 15 procent van de 18- tot 24-jarigen kijkt dagelijks naar live tv, tegenover meer dan 78 procent bij de 65-plussers.
• Een kwart van de Vlamingen is geabonneerd op niet een, maar meerdere streamingplatformen, bijvoorbeeld Netflix gecombineerd met Disney+.
• Opmerkelijk is dat de opgang van TikTok voorbij lijkt. De app, die wel heel intens gebruikt door jongeren, blijft hangen op 16 procent marktbereik. “TikTok lijkt het niet tot een massamedium te schoppen in Vlaanderen”, concluderen de onderzoekers.
• De oudste sociale media, Facebook (van Meta) en Twitter, laten van hun pluimen, maar de grootste stijger komt ook uit de Meta-stal: WhatsApp.
• Een opvallende nieuwkomer is de app BeReal, al is het nog afwachten of die toepassing meer kan worden dan een nichemedium.

Drie bezorgdheden

Uit de bevraging blijkt duidelijk dat drie neveneffecten van de recente technologie- en mediarevolutie tot toenemende bezorgdeheid bij de bevolking leiden.

1. Smartphone-verslaving

• 40 procent van de Vlamingen noemt zichzelf smartphone-afhankelijk, of 7 punten meer dan bij de vorige editie, en zowat een kwart noemt zich zelfs verslaafd.
• Het zet 88 procent van de Vlamingen ertoe aan om zichzelf minstens 1 beperking op te leggen, zoals het uitzetten van meldingen door bepaalde apps.

2. Fake news

• Drie op vier Vlamingen zijn bezorgd om de impact van desinformatie op de maatschappij, en die groep is gegroeid sinds vorig jaar (+5 procentpunten).
• “Maar paradoxaal genoeg daalt het aantal mensen dat zelf actie onderneemt om het waarheidsgehalte van nieuws actief te controleren naar 49 procent”, zeggen de onderzoekers.

3. Privacy

• Burgers maken zich zorgen over het delen van hun data: 93 procent voert minstens één privacybeschermende regel in, zoals bepaalde apps bewust niet downloaden of de cookies af en toe verwijderen.
• Maar vaak werken online diensten alleen maar als je een deel van je persoonlijke data prijsgeeft. Dat vervelende fenomeen wordt de privacyparadox genoemd.
• Dertig procent (+3 punten) is enkel bereid om data te delen op voorwaarde dat er een duidelijke meerwaarde tegenover staat, en op voorwaarde dat de partner vertrouwd wordt. “Op vlak van gezondheid is er bijvoorbeeld weinig animo om data van apps en wearables te delen, maar het eigen ziekenhuis blijft wel een betrouwbare partij”, stelt de studie vast.

De drie “technologie-bezorgdheden” (bron: Digimeter)