“Als de federale regering de Europese prijs voor hypocrisie wil winnen, is dat haar zaak. Als we willen dat de politiek haar geloofwaardigheid bij de mensen terug moet winnen, begint dat bij consequent zijn. A zeggen op papier en B doen in de realiteit is niet aan mij besteed”, zo schrijft de Vlaamse minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) in een vlammend stukje op Facebook.

• De aanleiding is een initiatief van elf EU-landen, die in een open brief gezamenlijk oproepen om de groene Europese doelstellingen rond gas verder aan te scherpen, nu de prijzen de pan uit swingen en Rusland profiteert van de Europese gashonger. De elf, de Scandinavische landen, Duitsland, Nederland, Luxemburg, Spanje, Ierland, Letland, Slovenië, en Oostenrijk zijn het eerder progressieve clubje, op vlak van groene transitie in de EU.
• België maakt geen deel uit van die club: ze ondertekenen niet, tot frustratie van de federale regering, waar premier Alexander De Croo (Open Vld), maar ook minister van Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo) aan de kar trokken om wel een Belgische krabbel te zetten. Maar voor een dergelijk initiatief heeft de federale regering een fiat nodig van de deelstaten, die ook bevoegd zijn voor het klimaatbeleid. En daarbij botsten ze op de Vlaamse regering.
• De elf landen willen immers gasconsumptie tegen 2030 met minstens 30 procent afbouwen, om zo zeker de CO2-uitstoot met minstens 55 procent te doen dalen. De discussie komt er in het kader van het Europese ‘Fit for 55’-pakket, dat de EU opnieuw aan het bekijken is.
• Maar daarbij vragen de elf ook om het Europese systeem van emissies, de zogenaamde CO2-rechten, aan te passen, en sneller klimaatneutraal te maken. En dat ging niet voor Demir, die erop wees dat dan onvermijdelijk de energiefacturen nog zouden stijgen.
• Opvallend was dat naast Ecolo federaal ook Open Vld in de Vlaamse regering haar irritatie toonde over het gebrek aan samenwerking van Demir. “Wij hadden ons wel achter de tekst willen scharen”, zo stelde het kabinet van viceminister-president Bart Somers aan De Morgen. Maar tegelijk steunde CD&V dan weer Demir, ook zij zijn bezorgd over de stijging van de facturen.
• Demir zou Demir niet zijn als ze zich niet in de hoek zou laten zetten. “Onder het mom van minder Russisch gas vandaag in één beweging zaken zoals de uitbreiding van het Europese ETS-systeem door onze strot duwen? Erg fraai is dat niet. (…) En ook de verdere subsidiëring van grootschalige biomassa, waarvoor veelal bossen het slachtoffer zijn, nu willen versnellen? Vlaanderen liet zich eerder al kritisch uit daarover.”
• “Nog meer ben ik verbaasd over de hypocrisie waarmee Groen en Ecolo handtekeningen willen zetten onder teksten die pleiten voor onafhankelijkheid van Russisch gas, terwijl ze in de praktijk in ons land net voor méér gascentrales gaat zorgen. Met miljarden subsidies die klaarblijkelijk zelfs tot in China zullen belanden.” De vredespijp met Khattabi wordt duidelijk niet binnenkort gerookt.