De toenemende aanwezigheid van Rusland, China en de Verenigde Staten in het noordpoolgebied kan op de veiligheid van de regio een destabiliserend effect hebben. Dat zegt de jongste versie van de jaarlijkse risicobeoordeling die de Forsvarets Efterretningstjeneste (FE), de Deense militaire inlichtingendienst, publiceert.

‘Interne spanningen binnen het Deense Koninkrijk – dat Denemarken, Groenland en de Faeröer omvat – zouden door buitenlandse mogendheden, vooral Rusland en China, voor eigen belang kunnen worden uitgebuit,’ staat in het rapport.

‘Hoewel Denemarken verantwoordelijk is voor de defensie en buitenlandse zaken van het Deense koninkrijk, hanteren de drie landen over buitenlandse betrekkingen afwijkende opvattingen. Die situatie zou door vreemde mogendheden kunnen worden uitgespeeld om in de regio een sterkere positie te verwerven.’

Waardevol

Het noordpoolgebied is zowel economisch als strategisch een bijzonder waardevolle regio. Grote mogendheden zoals China, Rusland en de Verenigde Staten proberen dan ook al geruime tijd zowel hun aanwezigheid als hun belangen in het gebied te versterken.

‘China heeft in Groenland al een aantal investeringen in mijnbouwprojecten gedaan en zou mogelijk nog meer gelijkaardige initiatieven kunnen ondernemen,’ aldus de Deense inlichtingendienst. ‘Door die investeringen zou de Aziatische grootmacht ook zijn politieke invloed in het noordpoolgebied nog verder kunnen uitbreiden.’

‘Rusland toont eveneens een grote interesse in het gebied, maar die belangstelling is in sterke mate van militaire aard,’ aldus nog het rapport. ‘Vanuit hun nieuwe luchtmachtbasis in Nagurskoye, op 2.000 kilometer van Groenland, krijgen Russische gevechtsvliegtuigen de kans om op grote schaal in de regio operaties uit te voeren.’

‘Dat dreigt een mogelijke wapenwedloop in de hand te werken. De Verenigde Staten bekijken immers, in samenwerking met Denemarken, op welke mate de Amerikaanse Thule Air Base op Groenland verder zou kunnen worden versterkt.’

Claims

‘Bovendien claimen zowel Denemarken, Rusland als Canada een deel van de Noordelijke IJszee als uitbreiding van hun maritiem territorium,’ werpt de Deense inlichtingendienst nog op. ‘De Deense en Russische ambities terzake worden momenteel door een commissie van de Verenigde Naties beoordeeld.’

‘Indien daarbij zou toegegeven worden aan de Russische verlangens, zou Denemarken mogelijk zijn huidige constructieve houding ten opzichte van het noordpoolgebied kunnen laten vallen en mogelijk voor hardere standpunten opteren.’

Denemarken heeft alvast aangekondigd ook zelf zijn militaire aanwezigheid in het noordpoolgebied verder te zullen opvoeren. Deense fregatten, uitgerust met gevoelige apparatuur, speuren er activiteiten van buitenlandse schepen en vliegtuigen. De fregatten zullen tevens worden uitgerust om duikboten te kunnen opsporen en bestrijden.