Sommige mensen hebben moeite om een leugen te verzinnen, anderen zeggen bijna nooit de waarheid en nog minder mensen kunnen de leugen van de waarheid onderscheiden.

Lichaamstaal is een mix van beweging, houding en toonhoogte. Uit studies blijkt dat non-verbale communicatie een groter impact heeft en betrouwbaarder is dan het gesproken woord. Wanneer iemands’ lichaamshouding niet correspondeert met wat hij zegt, is de kans dus groot dat die persoon liegt. De lichaamshouding is meestal een betere barometer van zijn ware intenties en gedachten dan de woorden die hij of zij spreekt. Hoewel eerlijkheid het langst duurt, is het in dagdagelijkse ontmoetingen niet altijd evident om de waarheid te zeggen. Om de anderen niet te kwetsen, leren we vanop jonge leeftijd al om diplomatische en sociaal acceptabele halve waarheden aan de man te brengen

Criminelen, dwangmatige leugenaars en sommige politici uitgezonderd, voelen de meeste mensen zich ongemakkelijk wanneer ze zich van een leugen bedienen en dat laten ze via hun lichaamstaal dan ook merken. Hoewel ze overtuigend overkomen correspondeert wat ze zeggen zelden met hun gebaren.

Het verkoopproces

Tijdens het verkoopproces zal een potentiële koper niet makkelijk ‘neen’ zeggen tegen uw aanbod, omdat hij een potentieel conflict wil vermijden. Hoewel hij mondeling positieve signalen uitzendt, duidt zijn lichaamstaal op ‘neen’. Wie deze signalen op tijd en correct kan lezen, kan het verkoopproces vaak nog bijsturen om toch tot een positief einde te komen.

Een leugenaar herken je vaak aan drie soorten signalen:

1. Bewegingen met de ogen, de neus, de mond en de handen zijn de vier belangrijkste niet-verbale indicators van leugenachtig gedrag. Denk aan het beeldje met de drie apen, dat horen zien en zwijgen voorstelt. Wie liegt grijpt makkelijk met zijn hand naar mond, als was het om zijn woorden te filteren. Dit fenomeen staat voor ‘Spreek geen kwaad’.

2. Een tweede non-verbale indicatie is het aanraken of wrijven van de ogen en het staat voor ‘Zie geen kwaad’.

3. Wie zijn oren aanraakt tenslotte, bedoelt vaak ‘Hoor geen kwaad.’ Mensen die deze bewegingen of een combinatie ervan maken, zijn meestal oneerlijk. Maken ze deze bewegingen wanneer iemand anders aan het woord is (een verkoper bijvoorbeeld) dan hebben ze grote twijfels over wat die persoon zegt. Dit soort non-verbaal gedrag kan dus dienst doen als alarmsignaal. Ben jij aan het woord en zie je mensen die gebaren maken, dan stel je best open vragen om duidelijkheid te krijgen over hun twijfels.

Oogbewegingen

Dan zijn er nog de oogbewegingen: wie over het verleden praat kijkt meestal links naar boven; wie over de toekomst praat kijkt rechts naar boven. Wanneer dit gedrag wordt omgekeerd, heeft de spreker meestal iets te verbergen. Grenswachten en politie zijn dan ook getraind in het monitoren van oogbewegingen tijdens interviews.

De neus en de mondhoeken

Volgens Paul Ekman, die psychologie doceert aan de Universiteit van Californië, zijn er nog twee microbewegingen die bedrog verraden: het optrekken van de neus als wanneer men iets onaangenaams ruikt en het naar beneden trekken van de mondhoeken. Zelfs leugenaars die getraind worden om non-verbale lichaamstaal te beheersen zullen deze twee microbewegingen niet kunnen verbergen. Iedereen kan liegen, maar lichaamstaal vertelt altijd de waarheid.