De beslissing van de Amerikaanse president Trump om Amerikaanse elitetroepen terug te trekken uit het Syrisch-Turkse grensgebied dreigt de greep van de terreurbeweging Islamitische Staat op de regio opnieuw te verstevigen.

“De Turkse aanval tegen de terroristische organisaties PKK, YPG en Islamitische Staat in Noord-Syrië is begonnen.” Dat schrijft de Turkse president Recep Tayyip Erdogan op Twitter. Turkse troepen staken woensdag de grens met Syrië over. Turkije wil de Koerden aan zijn grens terugdrijven en een bufferzone van ongeveer 32 kilometer creëren. Dat zal volgens Erdogan vrede in de regio brengen.

Maar die regio krioelt van de aanhangers van de Islamitische Staat (IS). Deze terreurorganisatie controleerde 5 jaar geleden een gebied zo groot als Groot-Brittannië in delen van Syrië en Irak. Daar hielden ze toen 12 miljoen mensen onder de knoet.

De Koerden kennen een moeilijke geschiedenis in relatie tot de Turkse regering. Ankara wil tegen elke prijs verhinderen dat zich Noord-Syrië een Syrisch Koerdistan vormt. Dat zou uiteindelijk de Turkse Koerden naar zich toe trekken. De Koerden speelden een hoofdrol in de strijd en de uiteindelijke overwinning tegen IS. Door zijn troepen weg te halen uit de regio geeft Trump Turkije nu groen licht om de Koerden te verdrijven. Turkse gevechtsvliegtuigen startten woensdag een luchtoffensief. Zeker zes mensen zijn omgekomen. Ook zouden er tientallen gewonden zijn gevallen. 

12.000 gevangen genomen en 18.000 in vrijheid levende IS-strijders

Volgens voormalig CIA-directeur Michael Morell dreigt Trumps beslissing “een etnische zuivering van onze Koerdische bondgenoten in gang te zetten, krijgt de Islamitische Staat een nieuwe boost en doet Trump op die manier Rusland, Iran en China een geschenk.”

Trumps beslissing kan grote gevolgen te hebben voor vele duizenden IS-aanhangers die zich in de regio bevinden. Volgens de Times of London worden op zijn minst 12.000 mensen die zich in 7 gevangenissen in noordoost Syrië bevinden verdacht van lidmaatschap van de Islamitische Staat. De meeste onder hen zijn Syriërs en Irakezen, maar 4.000 zijn buitenlanders uit 50 verschillende landen, waaronder zo’n 55 volwassen Belgen en 70 kinderen.

De exacte locatie van de gevangenissen is onbekend, maar een aantal bevindt zich vlakbij de Turkse grens. Dan zijn er nog 3 ‘gesloten’ vluchtelingenkampen die meer dan 100.000 vrouwen en kinderen, maar ook IS-strijders huisvesten. Die zijn door IS gecontroleerd gebied ontvlucht, maar velen onder hen zijn geradicaliseerd. Sommigen hebben verschrikkelijke misdaden begaan, schrijft dezelfde krant.

De door Koerden gedomineerde SDF bewaakt die gevangenissen. Maar die groep zegt die taak op langere termijn onmogelijk te kunnen blijven uitvoeren. De SDF heeft al aangekondigd dat de bewaking van de gevangenissen niet langer prioritair is nu het Turkse offensief dreigt.

In augustus meldde de New York Times dat zo’n 18.000 IS-strijders nog altijd vrij rondlopen in Syrië en Irak. Ze leven van een spaarpot van 400 miljoen dollar die door IS werd buitgemaakt en verstopt.

Volgens het International Centre for the Study of Radicalisation (ICSR) hebben ruim 41.000 mensen uit 80 verschillende landen banden met de Islamitische Staat.