Na een gecompliceerder dan verwacht begin van de invasie heeft Vladimir Poetin een berucht generaal aangesteld om zijn troepen in Oekraïne te leiden. Maar sinds twee weken is Alexander Dvornikov van de radar verdwenen. Staat hij nog steeds aan het roer?
Half april benoemde de Russische president Alexander Dvornikov tot leider van het Russische offensief in Oekraïne. Met een CV zo lang als zijn arm, even indrukwekkend als verontrustend voor de Oekraïense burgers, had de generaal als taak orde te scheppen in de tamelijk chaotische aanvallen van de eerste weken van de oorlog.
Zijn benoeming klonk als een erkenning van het falen van Vladimir Poetin. De Russische troepen hadden aanvankelijk vier verschillende routes genomen om Oekraïne binnen te vallen, zonder enige echte coördinatie. En zonder echt succes. Generaal Dvornikov moest hen in staat stellen hun inspanningen te richten op Oost-Oekraïne.
De komst van de “Slachter van Syrië” aan het hoofd van het Russische offensief impliceerde ook een ander element: Rusland was nu klaar om de oorlog te laten aanslepen.
Hij moest orde op zaken stellen
Anderhalve maand na zijn benoeming heeft Dvornikov een hobbelig parcours afgelegd. Tot zijn successen behoort de inname van de stad Marioepol, waardoor mogelijk een landbrug ontstaat tussen het door Rusland gecontroleerde Krim-schiereiland en het zuiden. Bovendien hebben Russische troepen in het oosten terrein gewonnen en de afgelopen dagen een deel van Severodonetsk veroverd. Deze stad, die het administratieve centrum van de Oekraïense Donbasregio is geworden sinds pro-Russische separatisten het oostelijke deel van het steenkoolbekken in 2014 innamen, was een van de belangrijkste doelwitten van de Russen.
Maar onder Dvornikov moesten de Russische troepen ook enkele tegenslagen slikken. Zij verloren met name de op een na grootste stad van Oekraïne, Charkov. In andere gebieden in het noorden en oosten van het land moesten de Russen zich terugtrekken, soms zelfs tot aan hun eigen grens.
Maar het moreel van de Russische troepen is nog steeds laag
Volgens een door de New York Times geïnterviewde ambtenaar van het Pentagon is het tempo dat de Russische troepen in Oekraïne aanhouden in het algemeen “moeizaam en geleidelijk”. Dit put de soldaten uit: de totale gevechtskracht van het leger is al met ongeveer 20 procent gedaald.
Vóór de benoeming van Dvornikov opereerden de Russische troepen zonder centrale commandant in het veld. Beslissingen werden genomen vanuit Moskou. Dit leidde tot logistieke en morele problemen en een mislukte poging om heel Oekraïne binnen te vallen. De “Slachter van Syrië” is er weliswaar in geslaagd een rationeler proces op gang te brengen, maar hij is er niet in gelukt de diepe fout uit te wissen die door de catastrofale eerste weken is veroorzaakt. Namelijk, volgens Amerikaanse functionarissen, een aanzienlijk beschadigd moreel van de Russische troepen.
Zo schrijft de New York Times: “Russische piloten blijven dezelfde risicoaversie vertonen als in de eerste weken van de oorlog: zij steken de grens over om aanvallen uit te voeren en keren snel terug naar Russisch grondgebied, in plaats van in het Oekraïense luchtruim te blijven om hun tegenstanders de toegang te ontzeggen. Als gevolg daarvan heeft Rusland nog steeds geen luchtoverwicht gevestigd.”
De invasie “verloopt niet bijzonder verschillend in het oosten en het westen omdat men er niet in geslaagd is het karakter van het Russische leger te veranderen,” vertelde Frederick W. Kagan, senior fellow en directeur van het Center for Strategic Studies, aan de New York Times. “Het Russische leger heeft grote tekortkomingen die het de afgelopen weken niet had kunnen verhelpen, zelfs als het dat had geprobeerd. Deze gebreken zijn diep en fundamenteel.”
Verdwijning
Hoewel ze beter georganiseerd zijn dan aan het begin van de oorlog, stagneren de Russische troepen in Oekraïne, nog steeds getekend door een mislukte start. En het is moeilijk te zeggen of ze beter zullen worden. Amerikaanse functionarissen die door de New York Times werden geïnterviewd, zeiden dat er al veertien dagen niets meer van Dvorkinov was vernomen. Sommigen vragen zich nu al af of hij niet al uit zijn functie is ontheven.
De toekomst van de Russische troepen lijkt des te onzekerder nu een zekere Vladimir Poetin erop lijkt aan te dringen een zeer belangrijke rol te spelen in de oorlog in Oekraïne. Volgens Evelyn Farkas, een voormalige hoge ambtenaar van het Pentagon voor Oekraïne en Rusland in de regering-Obama, is de Russische president nog steeds zeer betrokken bij de strijd. Maar “als je presidenten hebt die zich bemoeien met doelgerichte en operationele militaire beslissingen, is dat een recept voor een ramp,” concludeerde zij.
(kg/mah)
