Het Streisand effect

In het nieuws. In Washington DC gaan opnieuw stemmen op om TikTok te verbieden, nadat een tsunami van anti-Israëlische content en de verspreiding van Osama bin Ladens “Brief aan Amerika” de vrije loop kregen.

• Bin Ladens proza ging viraal op TikTok nadat de Britse krant The Guardian een kopie van de “Brief aan Amerika” online had geplaatst. De krant verwijderde daarop de brief omdat het rond de publicatie “een gebrek aan context” had vastgesteld.
• Onmiddellijk speelde het Streisand effect, wat leidde tot meer interesse in de brief. Een gearchiveerde kopie staat hier.
• Het is onduidelijk hoeveel TikTok-gebruikers de “Brief aan Amerika” hebben gelezen. TikTok minimaliseert dat aantal. Maar er was genoeg verkeer naar de website van The Guardian, die de brief in 2002 online publiceerde, om redacteuren daar te overtuigen de tekst te verwijderen. Zo moest worden voorkomen dat nog meer mensen ernaar zouden linken.
• Volgens TikTokers was de verwijdering het bewijs dat “de media proberen de waarheid te manipuleren”.

Een groter probleem: de immer versoepelende academische strengheid

Zoom in. De situatie rond TikTok belicht een groter probleem: de immer versoepelende academische strengheid en traditionele normen, die plaats hebben gemaakt voor moreel relativisme en minachting voor de westerse beschaving.

• Dit heeft geleid tot een generatie jongeren die kwetsbaar is voor extremistische ideologieën en propaganda.
• Ironisch genoeg werd het internet ooit gezien als de grote emancipator van kennis, waarbij het niet meer nodig zou zijn om ‘enkel feiten’ te leren.
• Zoals Mark Bauerlein beschreef in zijn boek uit 2009, “The Dumbest Generation“, waren onderwijzers en voorstanders van “21ste-eeuwse vaardigheden” van mening dat men moest afstappen van “feiten, vaardigheden en juiste antwoorden”. Studenten konden die informatie immers altijd opzoeken.
• Studies tonen aan dat ongeveer 70% van de jongeren regelmatig online content consumeert zonder de bron ervan te verifiëren.

Een ernstige bedreiging voor de fundamenten van open samenlevingen

Zoom out. TikTok’s crisis weerspiegelt niet alleen de uitdagingen voor sociale media platforms, maar ook bredere maatschappelijke en educatieve vraagstukken.

• De app, die jongeren blootstelt aan het gedachtengoed van figuren zoals Osama bin Laden, benadrukt de noodzaak voor een hernieuwde focus op geschiedenis, geografie en ethiek in het onderwijs.
• Deze pedagogische tekortkomingen vormen een ernstige bedreiging voor de fundamenten van open samenlevingen, waarbij 80% van de docenten aangeeft dat studenten moeite hebben met het onderscheiden van feiten en meningen.
• “De grootste vijand van kennis is niet onwetendheid, het is de illusie van kennis”, zei de Amerikaanse geschiedkundige Daniel Boorstin (1914 – 2004). Hij preekte in de woestijn.