De digitale vaardigheidskloof dichten? Slimme en succesvolle bedrijven focussen op leerprofielen

Er is veel te zeggen over het profielensysteem in het onderwijs. Maar wat zeker positief is, en waar het bedrijfsleven wat van kan leren, is dat er verschillende profielen van scholieren en hun interesses en mogelijkheden zijn. Ja maar, het bedrijfsleven kent toch ook profielen, hoor ik je zeggen. Ja, functieprofielen. Oftewel, overzichten hoe iemands taken en verantwoordelijkheden er op dit moment uitzien. Maar geen job is in de toekomst nog dezelfde. Dat vraagt in het bedrijfsleven om profielen van een heel andere orde. 

Het is belangrijker dan ooit dat werknemers nieuwe vaardigheden leren; en dan heb ik het met name over digitale skills. Die urgentie wordt nog eens vergroot door studies waaruit blijkt dat veel mensen aangeven niet klaar te zijn om aan de vraag naar digitale vaardigheden te voldoen. Op de werkvloer is de kloof tussen generaties en individuele groepen bovendien erg groot. Het is voor bedrijven dan ook essentieel om trainingen aan te passen aan verschillende leerprofielen.

Digitale basisvaardigheden zijn intussen even belangrijk als lezen en schrijven. Net zoals de e-mail voor medewerkers en het bredere publiek ooit iets nieuws was, zien we nu dat concepten zoals blockchain en artificiële intelligentie (AI) hun ingang vinden in ons professionele én dagelijkse leven. Afgezien van het feit dat iedereen van jongs af aan überhaupt toegang tot scholing moet krijgen, ligt de verantwoordelijkheid om de digitale skills van vandaag en morgen tot bij medewerkers te brengen,  voor een groot stuk ook in de handen van onze bedrijven. Niet alleen om ons concurrentievermogen te vergroten, maar ook om meer wendbaarheid te creëren door ervoor te zorgen dat iedereen in de samenleving kan deelnemen aan onze digitale maatschappij en economie.

We staan voor een unieke kans om onze manier van werken heruit te vinden. En onze ervaring dat functies als verkopen, verlenen van service of uitvoeren van marketingcampagnes ook via Zoom, Hangout, Slack of andere digitale manieren gewoon doorgaan, maakt het pleidooi voor digitale vaardigheden inmiddels overbodig. Met elke doorontwikkelde of nieuwe technologie neemt de vraag naar vaardigheden om met die technologie om te kunnen gaan, verder toe. De technologische ontwikkelingen gaan snel. De vraag naar digitale vaardigheden dus ook. 1+1=2, die rekensom hebben we in de kleuterklas al geleerd. Bedrijven die de optelsom snel maken en succesvol willen blijven,  grijpen dit moment aan om een culturele mentaliteit van continu leren te kweken.

Welke digitale skills zijn belangrijk?

In een eerste stap moeten bedrijven identificeren wat de belangrijkste digitale vaardigheden voor hun medewerkers zijn. Denk aan vaardigheden op het gebied van samenwerking, encryptie en cybersecurity, e-commerce en digitale handel, of technologie om projecten te beheren. Deze skills komen in een klassieke schoolomgeving helaas niet of nauwelijks aan bod en dus moet de bedrijfswereld ze via leerprogramma’s aanbieden en verfijnen.

Net zoals in het onderwijs mag je ‘studenten’ niet als een homogene groep beschouwen. Zeker op de werkvloer zien we vaak grote verschillen tussen generaties. Waar jongere werknemers training nodig hebben om de nieuwe digitale rollen in het bedrijf vorm te geven, staan hun oudere collega’s voor een nog grotere uitdaging om de juiste skills te ontwikkelen zodat ze kunnen blijven meedraaien. Maar ook tussen medewerkers onderling zien we individuele verschillen die om een andere aanpak vragen.

Individuele leertrajecten voor medewerkers

We kunnen leerprofielen op de werkvloer in een drietal categorieën verdelen. Zo heb je medewerkers die wel al over sterke digitale skills beschikken en graag willen bijleren. Daarnaast zijn er mensen die voorbereid zijn op de vaardigheden van vandaag, maar niet over toekomstplanning beschikken. Tot slot is er een groep bij wie digitale vaardigheden op een laag niveau staat en die aarzelt om zich bij te scholen. De verschillen tonen aan waarom multidimensionaal leren in bedrijven zo belangrijk is.

Werknemers die weinig digitale skills hebben, voelen zich bijvoorbeeld vaak overweldigd door hun nieuwe werkomgeving en hebben meer nood aan zowel begeleiding en erkenning als motivatie om vaardigheden te leren. Wie wel het gevoel heeft goed voorbereid te zijn, kan dan weer meer geneigd zijn te denken dat ze geen training nodig hebben. Om vooruitgang te boeken in deze digitale wereld, zullen organisaties moeten erkennen dat iedereen op een andere manier leert. Neem dus voldoende tijd om na te gaan welke medewerkers er op de werkvloer rondlopen en individuele leertrajecten uit te bouwen.

Train ook de medewerkers van morgen

Wie een succesvolle digitale strategie wil ontwikkelen, evalueert eerst de bestaande skills in de organisatie en identificeert vervolgens de vaardigheden die mensen in de nabije toekomst zullen nodig hebben. In de hybride werkomgeving is het ook belangrijk om na te denken hoe mensen die skills precies kunnen ontwikkelen. Trainingsprogramma’s worden idealiter niet gebaseerd  op wat je denkt dat iemand zou moeten weten, maar wel op wat werknemers willen weten en wat ze nodig hebben om succesvol te zijn. Op die manier kunnen bedrijven een werkcultuur creëren die medewerkers over alle generaties heen laat connecteren, leren en groeien.

Bovendien is het een goed idee om niet alleen mensen binnen de eigen organisatie aan te moedigen om deel te nemen aan trainingsprogramma’s, maar ook de potentieel toekomstige werknemers uit de omgeving van het bedrijf. Meer dan ooit moeten organisaties samenwerken met overheden en andere stakeholders in de omringende gemeenschap om ervoor te zorgen dat opleiding en aanwerving beter op elkaar zijn afgestemd en dat alle lagen van de samenleving worden bereikt.

Door samen te focussen op de digitale skills van morgen, zullen we groeimogelijkheden creëren voor onszelf, ons ecosysteem en onze hele economie.


De auteur Lien Ceulemans is Country Leader Salesforce BeLux.

Meer