De arbeidsmarkt verandert sneller dan ooit, en volgens het Wereld Economisch Forum zullen gemiddeld 35% van de vaardigheden voor een bepaalde job er in vijf jaar tijd anders uitzien. Vijf topmanagers vertellen welke vaardigheden in de toekomst belangrijk zullen worden.

Hoe kunnen we de werkvloer voorbereiden op de toekomst wanneer we niet precies weten hoe die eruit zal zien? Welke vaardigheden moeten studenten aangeleerd krijgen om op termijn succesvol te zijn? Het Wereld Economisch Forum maakte een lijstje van vijf soorten vaardigheden die volgens experts noodzakelijk zullen zijn.

1. ‘Soft skills’

“Kinderen vandaag zullen gedurende hun leven minstens zeven keer van job veranderen – en vijf van die jobs bestaan nog niet.” Volgens de Argentijnse minister van Onderwijs, Esteban Bullrich, moeten opleidingen zich focussen op ‘soft skills’. Dat zijn vaardigheden zoals teamwork, kennis van digitale werkmiddelen, begrip van regels en wetten, verantwoordelijkheid en toewijding. Bullrich liet in zijn land een onderzoek bij ongeveer 900 bedrijven uitvoeren en kwam zo tot de vaststelling dat de vraag naar ‘soft skills’ toeneemt.

Hoe leer je kinderen die dingen aan? In Argentinië is het curriculum aangepast zodat dit soort vaardigheden in elk vak aan bod komt. De hoofdstad Buenos Aires heeft zelfs innovatieve opleidingen zoals codering en ondernemerschap geïntroduceerd. Maar ook buiten de scholen kunnen dit soort vaardigheden ontwikkeld worden. Zo zijn er jeugdclubs die erop toespitsen. Alle studenten moeten ook 200 uren praktijk krijgen, waarbij ze hun vaardigheden op de werkvloer leren toepassen.

2. Data begrijpen met een flinke dosis empathie

Data zijn belangrijker dan ooit geworden, maar soms is het moeilijk om de mensheid te zien achter modellen die gedreven zijn door cijfers. Technologie dreigt zo ons gevoel voor empathie uit te wissen. Volgens Belinda Parmar, CEO van The Empathy Business, is dit een vaardigheid die de werknemers van de toekomst moeten ontwikkelen.

“Bedrijven zullen leiders zoeken die hen helpen om de empathie te herstellen die we verloren zijn – mensen met een trio van technische, taalkundige en wiskundige vaardigheden.” Zij zullen met die empathie enige betekenis in de enorme stroom aan informatie moeten vinden. Aangezien deze vaardigheid nu heel beperkt is, zal er in de toekomst meer vraag naar zijn.

© Pexels

3. Vaardigheden die computers nooit zullen kunnen

Heel wat vaardigheden veranderen door de automatisering. Daardoor is het onmogelijk om te voorspellen welke vaardigheden nu in de klas moeten worden aangeleerd voor leerlingen die binnen vijftien jaar op de arbeidsmarkt terechtkomen. Niemand had twintig jaar geleden bijvoorbeeld kunnen voorspellen dat vandaag SEO (Search Engine Optimization) een nieuwe industrie zou zijn.

Toch is er ondanks de automatisering nog hoop, stelt Vikas Pota, CEO van Varkey Foundation. “De jobs die zelfs artificiële intelligentie kan vervangen, zijn die waarbij sterke menselijke persoonlijkheden noodzakelijk zijn.” Daarbij is empathie opnieuw belangrijk, het vermogen om anderen te overtuigen en met hen samen te werken. Werknemers zullen een positieve instelling nodig hebben, zich moeten bijscholen en zich aanpassen aan nieuwe situaties, aangezien oude vaardigheden overbodig worden.

Ze zullen bovendien veerkrachtig moeten zijn om in zo’n onzekere wereld succes te hebben. Carrières kunnen immers om de zoveel jaar veranderen. Die ‘soft skills’ zijn niet gemakkelijk aan te leren, en er zullen net zoals bij wiskunde of wetenschap sterke leerkrachten nodig zijn om ze bij te brengen.

4. Overdraagbare vaardigheden

In een veranderende wereld is het belangrijk om niet te blijven focussen op oude vaardigheden. Eén van de belangrijkste vaardigheden voor de toekomst is kritisch denken. “We moeten enorme hoeveelheden data kunnen verwerken om te bepalen welke informatie het meest relevant is, en vervolgens op basis hiervan snel een beslissing kunnen nemen.” Dat stelt Biola Alabi, oprichter van Grooming for Greatness.

Aanpassingsvermogen zal nog een andere belangrijke vaardigheid zijn. Bedrijven staan voor uitdagingen die complexer zijn dan ooit, en die niet langer kunnen worden opgelost door specialisaties. We zullen vaardigheden moeten ontwikkelen die het mogelijk maken om met ambiguïteit om te gaan. Succes op de werkvloer zal in de toekomst bepaald worden door het vermogen om concepten, ideeën en probleemoplossende technieken in verschillende sectoren toe te passen.

Hiervoor zal ook de manier waarop we leren, moeten veranderen. Leiderschap, flexibiliteit en teamwork moeten vandaag in de klas worden aangeleerd in de plaats van de tafels van vermenigvuldiging, vindt Alabi.

5. Zin voor ondernemen

Tot slot is het ook belangrijk om zin voor ondernemen bij toekomstige werkkrachten te kweken. Veronica Colondam, oprichter en CEO van YCAB Foundation, heeft jarenlang met de armste bevolkingslagen van Indonesië gewerkt en merkt op dat deze mensen de meest ondernemende zijn die je kunt ontmoeten. Iedereen verkoopt wel iets, al is dat uiteraard vooral gedreven door noodzaak, om te overleven. Toch zou ondernemerschap de oplossing voor armoede kunnen zijn, denkt Colondam.

Als deze mensen toegang krijgen tot kapitaal en leren hoe ze met geld moeten omgaan, slagen ze er vaak in om hun inkomsten te verdubbelen of zelfs te verdriedubbelen. Als mensen het vermogen om innovatief te zijn en samen te werken, kunnen ontwikkelen en weten wanneer ze deze vaardigheden moeten toepassen, zouden we een generatie kunnen creëren die niet alleen overleeft, maar ook de wereld helpt te verbeteren. “De toekomst behoort tot deze innovatieve en creatieve mensen.”