Zes maanden geleden had China de wind in de zeilen. Vandaag is de grootmacht nog steeds welvarend, maar heersen veel meer onzekerheden over de toekomst. Wat zijn de belangrijkste economische uitdagingen voor China het komende jaar?
Slechts zes maanden geleden, terwijl de wereld de gevolgen van de coronacrisis even achter zich leek te laten, vierde China met veel tamtam het honderdjarig bestaan van de centrale communistische partij. Het land droomde ervan in de komende dertig jaar tot de grootste economie ter wereld te groeien. Maar aan de vooravond van 2022 duiken door recente ontwikkelingen enkele nieuwe obstakels op. Als China zijn sterke groei wil volhouden, zal het op korte termijn een goed antwoord moeten bieden op deze problemen.
- De onderdrukking van Big Tech
Sinds afgelopen zomer heeft China de grote techbedrijven steeds strenger aangepakt. De Chinese game-industrie werd gemuilkorfd omdat ze een negatieve invloed zou hebben op jongeren die makkelijk verslaafd raken aan de entertainende videospelletjes.
Onlangs zijn e-commercegigant Alibaba en het voedselbezorgingsbedrijf Meituan beboet, omdat ze hun monopolie hadden misbruikt. Het is moeilijk te voorspellen wat de volgende stap van Peking zal zijn in de zeer onevenwichtige touwtrekkerij die de centrale regering af en toe met een of andere sector van haar economie voert.
Hoewel die strikte ordehandhaving geen massale crisis veroorzaakt, brengt het de groei van de betrokken ondernemingen wel tot stilstand. Hierdoor worden de markten makkelijk verstoord.
- Het chiptekort
Het tekort aan elektronische chips zal niet snel verdwijnen. Veel grote bedrijven zijn van plan hun eigen fabrieken te bouwen om niet afhankelijk te zijn van het aanbod van een paar fabrikanten. Hiervoor kunnen ze vaak rekenen op de hulp van regeringen, en China is geen uitzondering.
China loopt echter technologisch achter op dit gebied. De grote bedrijven van het land werken aan typisch Chinese microprocessoren, maar deze kunnen alleen worden afgewerkt met de hulp van buitenlandse technologie. Bovendien valt de specifieke bewerkingsapparatuur nog steeds onder een monopolie van buitenlandse, meer specifiek Europese, ondernemingen. Voor een land dat naar zelfvoorziening streeft, is dit een groot gevaar.
- De ruimte
De timing zit goed: het Internationale Ruimtestation (ISS) nadert het einde van zijn levensduur en Rusland en het Westen lijken elk de andere kant uit te kijken voor de toekomstplannen van hun ruimteprogramma’s. Hierdoor moeten alle beschikbare middelen noodzakelijkerwijs worden verdeeld.
De Chinezen daarentegen bouwen momenteel aan de modules van hun eigen station. Zhōngguó kōngjiānzhàn, in het Westen beter bekend als CSS. Deze zal uiteindelijk bestaan uit drie modules van ongeveer 60 ton die in een baan rond de aarde zullen reizen op 300 à 400 km hoogte.
De centrale Tianhe-module werd op 29 april met een Long March 5B-raket in een baan om de aarde gebracht en moet tien jaar operationeel blijven. De volgende twee modules, Mentian en Wengtian, zullen volgens het plan in 2022 worden gelanceerd. China streeft ook naar de eerste menselijke bemanning op Mars in 2033, maar ze zijn lang niet de enige kandidaat voor de race naar de Rode Planeet.
- Elektrische auto’s
Chinese bedrijven hebben de leiding genomen in de productie van elektrische auto’s, ver voor Europa en de VS. Maar de sector wordt door de Chinese regering als te druk beschouwd. Het aantal spelers is zelfs zo groot dat de Chinese regering maatregelen neemt om versnippering van de markt te voorkomen. Het land staat erom bekend dat het van tijd tot tijd de duimschroeven in een sector van zijn economie aandraait.
Daarnaast is er de kwestie van de grondstoffen die steeds schaarser worden. De wereldwijde ontwikkeling van de elektrische auto-industrie zet de lithium-industrie, het nieuwe witte goud, sterk onder druk. Het aantal nieuwe mijnbouwprojecten neemt jaarlijks toe. China zal het onderste uit de kan moeten halen in deze race om grondstoffen; het produceert wel lithium, maar de Europese Unie kijkt voor leveringen naar Australië, wat een groot tekort zou betekenen.
- Een vertraging van de groei
Een aantal factoren hebben nieuwe economische uitdagingen veroorzaakt. Zo hebben elektriciteitstekorten en pogingen om de expansie van de door schulden geplaagde vastgoedsector af te remmen, het plafond voor de overheidsuitgaven de pan uit doen swingen.
Bovendien woedt de inflatie ook in China en beginnen bezorgde mensen in de grote steden voorraden aan te leggen van basisproducten, soms op aandringen van de plaatselijke autoriteiten. Het is niet onmogelijk dat deze opeenvolging van verkeersdrempels uiteindelijk China’s streven naar economische hegemonie zal afremmen.
(lp)