De Nederlandse premier Mark Rutte krijgt dan toch nog een uitdager in de race naar de post van nieuwe secretaris-generaal bij de NAVO: de Roemeense president Klaus Iohannis. Maar tegelijk blijft Rutte ijzersterk staan.
In het nieuws: Mark Rutte is plotseling niet meer alleen voor de topfunctie bij de NAVO.
- De Nederlandse premier Mark Rutte leek dicht bij de functie van secretaris-generaal van de NAVO te staan. Hij had zelfs de steun van de Amerikaanse president Joe Biden gekregen, zo bevestigde het Witte Huis in de pers.
- Maar plots verschijnt er toch nog een uitdager ten tonele: de Roemeense president Klaus Iohannis. Hij is geen voorstander van het idee dat Rutte straks de Noor Jens Stoltenberg opvolgt als baas van het militair bondgenootschap. De Nederlander zou te weinig omkijken naar landen die een grens delen met Rusland.
- Een tiental Oost-Europese landen zijn daarom erg bezorgd. Diplomaten willen Rutte niet in de weg staan, klinkt het. “Maar iemand moet toch vragen: ‘Oké, Mark, hoe ga je Rusland aanpakken?’”, vertelt een Oost-Europese diplomaat aan Politico.
- Ook het feit dat Nederland al jaren probeert om die felbegeerde 2 procent defensie-uitgaven van het bbp te halen, maar daar waarschijnlijk pas dit jaar in slaagt, wekt irritatie op.
- Het verzuurt de al slechte relatie tussen Nederland en Roemenië nog verder. De regering-Rutte is jarenlang gekant geweest tegen de toetreding van Roemenië tot de Schengenzone.
- Binnen het bondgenootschap vreest men dat de late kandidatuur van Iohannis voor verdere verdeeldheid zal zorgen. Niet handig, op een moment dat Donald Trump herverkozen kan worden en vervolgens zich mogelijk terugtrekt uit de NAVO.
- Want dat lijkt straks meteen dé grote opdracht voor de nieuwe NAVO-baas: hoe de Republikein, als die opnieuw verkozen wordt als president, ondanks mogelijke veroordelingen, toch aan boord houden in de defensieclub?
Slechts een kwestie van tijd
De essentie: Eigenlijk lijkt het er niet op dat iemand Rutte nog ernstig kan bedreigen.
- Met de Verenigde Staten heeft Rutte zijn belangrijkste bondgenoot al binnen. Ook invloedrijke West-Europese landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk staan achter zijn kandidatuur. Het lijkt daardoor slechts een kwestie van tijd voordat de sceptische landen ook overstag gaan.
- Tegelijk blijft het naast de Oost-Europese landen ook specifiek uitkijken naar Turkije en Hongarije. Die twee zouden weleens een bijkomende stoorzender kunnen worden, zoals ze dat eerder ook waren of zijn in andere dossiers, bijvoorbeeld in de toetreding van Zweden tot de NAVO.
- In Nederland zelf zien ze het helemaal zitten. Oud-secretaris-generaal Jaap de Hoop Scheffer gaf tegenover het programma Nieuwsuur aan dat “we de beslissing eerder eerder dan later kunnen verwachten”.
- De volgende NAVO-top vindt plaats in juli. De hoop is om tegen dan een opvolger voor Stoltenberg te hebben. Het bondgenootschap viert op die top zijn 75e verjaardag. Lang gekissebis over een nieuwe secretaris-generaal zou een domper op de feestvreugde zijn.
