Een vriendschapsverzoek van een onbekend account betekent in dit online tijdperk zelden wat het letterlijk betekent. Er wordt veel gewaarschuwd dat het internet de ideale speeltuin is voor obscure figuren met slechte bedoelingen. Maar veel van deze oplichters verdienen er zelf nauwelijks aan, integendeel.

Cyberslavernij

Een documentaire van Al Jazeera afgelopen zomer toonde hoe in Cambodja een ware maffia ontstond die burgers opsloot om net dit te doen. Dergelijke netwerken werden ook al ontdekt in Bangladesh, Laos, Taiwan, Indonesië, Myanmar en Thailand.

• Met valse vacatures die een mooi loon beloven werden mensen overgehaald om bijvoorbeeld naar Cambodja te verhuizen en aan de slag te gaan met een nieuwe job. De vliegtickets worden voor hun betaald.
• Bij aankomst worden hun paspoorten afgenomen en zijn ze verplicht zich te huisvesten in bewaakte en met prikkeldraad afgezette appartementsgebouwen.
• Slachtoffers kunnen hun vrijheid terugkopen door voldoende geld te ‘verzamelen’. Indien ze niet genoeg opbrengen, worden ze gemarteld of dreigen ze verhandeld te worden aan andere criminele organisaties.

Slaven worden oplichters

• Om hun vrijheid te kopen, moeten de slachtoffers nu zelf mensen oplichten. Door het contact met potentiële mikpunten te onderhouden, proberen ze eerst hun vertrouwen te winnen. Door de gesprekken natuurlijk te houden, wordt niet meteen aan kwaad opzet gedacht.
• Terloops vermelden de oplichters hoe ze winst maakten met cryptomunten of online gokken. Ze proberen de tegenpartij te overtuigen om dit ook te doen. Er wordt een valse app aangeraden om hierin te handelen.
• Vervolgens wordt het slachtoffer gevraagd om via de app cryptomunten te kopen. Initieel kunnen ze hun inleg terug uit te de app halen, om de credibiliteit van de valse app te verhogen. 
• Wanneer grotere bedragen worden overgemaakt, lukt het plots niet meer om geld uit de app te halen. Dan beseffen de gedupeerden wat er echt gebeurd is.
• Het fenomeen staat bekend als pig butchering. Alvorens het varken geslacht mag worden, moet het eerst vetgemest worden voor een maximale opbrengst.

Speciale Economische Zones

• Deze praktijken gebeuren in de meeste gevallen in Speciale Economische Zones (SEZ’s). Dit zijn zones waar andere juridische regels gelden dan in het land waar het gebied zich bevindt, om bijvoorbeeld casino’s een mogelijkheid tot bestaan te geven.
• Naast de zwendel om mensen valse cryptomunten te laten kopen, is er ook een circuit dat slachtoffers naar goksites wil lokken.
• De oplichters moeten dan andere mensen overtuigen om een account te openen op een goksite en zo veel mogelijk geld over te maken.
• Het merendeel van de SEZ’s in de wereld ondersteunt de economie van het land op een bonafide manier. Toch worden ze ook al lang gehekeld omdat ze de deur openzetten voor drugshandel, smokkelen en erbarmelijke arbeidsomstandigheden.

Probleem nog niet opgelost

De huidige toestand: Ondanks de berichtgeving van veel toonaangevende media lijkt dit probleem nog niet echt opgelost.

• De autoriteiten vielen al meerdere vermoedelijke locaties binnen waar cyberfraude via deze netwerken voorkwam. Maar wanneer de bazen onraad ruiken kunnen ze verhuizen of verkopen ze hun ‘personeel’ door aan andere criminele netwerken.
• In Cambodja werd het laatste vrije mediabedrijf, Voice of Democracy, deze week gesloten door eerste minister Hun Sen. Dit gebeurt enkele maanden voor de verkiezingen. Daardoor lijkt de kans klein dat de media het probleem zal kunnen blijven belichten.
• Het land staat sindsdien op een lijst van ‘repressieve’ landen. Maar hoewel de overheid strenger optreedt tegen pro-democratische mensen en organisaties, blijven cyberslaven ontvoerd worden om mensen gedwongen op te lichten.

(evb)