Key takeaways

• Zweeds bendegeweld heeft zich uitgebreid naar de buurlanden, waaronder Noorwegen en Denemarken, wat wijst op een groeiende zorg voor regionale autoriteiten.
• De schietpartij in Moss in Noorwegen was een keerpunt, omdat het de aandacht vestigde op het feit dat Zweedse gangsters misdaden plegen in het buitenland, waarbij verdachten worden uitgeleverd door Zweden om berecht te worden.
• De toename van het aantal bendegerelateerde schietpartijen en bomaanslagen in Zweden heeft alleen al dit jaar geleid tot 195 incidenten, met 30 dodelijke slachtoffers en een uitholling van de openbare veiligheid in het hele land.

Een schietpartij in Moss, Noorwegen, veroorzaakte afgelopen winter een schokgolf in het kleine stadje en benadrukte de groeiende bezorgdheid dat Zweeds bendegeweld overslaat naar de buurlanden. Het incident betrof een Zweedse man die het doelwit was van rivaliserende gangsters die hem opspoorden en probeerden te vermoorden in de buurt van een sporthal terwijl kinderen in de buurt handbalden. Gelukkig overleefde het slachtoffer na een transfer met een helicopter naar een ziekenhuis. Drie verdachten werden in Zweden aangehouden en uitgeleverd aan Noorwegen.

Zweeds bendegeweld is nu het meest urgente probleem voor de Zweedse regering, meldt Politico. Alleen al dit jaar werden er 195 schietpartijen en 72 bomaanslagen gepleegd, met 30 doden tot gevolg. Deze golf van geweld heeft de openbare veiligheid in heel Zweden aangetast. De schietpartij in Moss herinnert eraan dat deze binnenlandse crisis niet langer beperkt blijft tot de Zweedse grenzen.

Het overloopeffect

De voormalige minister van Justitie van Noorwegen, Sylvi Listhaug, drong er bij haar land op aan om waakzaam te blijven tegen de mogelijke verspreiding van geweld. De Noorse politie vermoedt dat Zweedse bendeleden verantwoordelijk waren voor een recente bomaanslag in de nabijgelegen stad Drøbak. Ze geloven dat Zweedse drugsbendes nu actief zijn in elk politiedistrict in Noorwegen nadat ze hun activiteiten snel uitbreidden.

Deense autoriteiten hebben ook melding gemaakt van een toestroom van Zweedse criminelen, waaronder veel zeer jonge, die Denemarken binnenkomen. Begin september beschuldigde de Deense politie twee Zweedse tieners van poging tot moord, omdat ze zouden zijn ingehuurd door samenwerkende Zweedse en Deense georganiseerde misdaadgroepen.

Internationale gevolgen

De situatie heeft een aanzienlijke schok veroorzaakt voor de internationale reputatie van Zweden, een land dat ooit algemeen werd beschouwd als een model van sociale stabiliteit binnen Europa. De escalatie van bendegeweld bedreigt niet alleen de veiligheid van de Zweden, maar ondermijnt ook het imago van het land in binnen- en buitenland.

De centrumrechtse regering van Zweden, die in 2022 werd gekozen met steun van de extreemrechtse Zweden Democraten, heeft beloofd om strengere maatregelen en een hardere aanpak van criminaliteit door te voeren. Dit omvat het verhogen van de straffen voor vuurwapenovertredingen, het onderzoeken van het verlagen van de leeftijd waarop mensen strafrechtelijk aansprakelijk kunnen worden gesteld en het invoeren van nieuwe zones voor aanhouding en fouillering. Deze maatregelen hebben echter nog niet geleid tot een aantoonbare inperking van het geweld, aangezien er zowel in Zweden als internationaal nog steeds schietpartijen en bomaanslagen plaatsvinden die gericht zijn tegen bendeleden en hun families.

De schietpartij in Moss: een keerpunt

De afgelopen maanden zijn Zweedse gangsters gedood door rivalen in Bosnië, Turkije en Irak. De Zweedse oppositieleider Magdalena Andersson heeft de reactie van de regering bekritiseerd, omdat ze geen alomvattend plan heeft om verdere rekrutering van bendes te voorkomen.

Het onderzoek naar de schietpartij in Moss onthulde dat de aanval begon met een sms-bericht dat uren voor het evenement werd verstuurd. Het bericht bevatte een specifieke tijd (17.00 uur) en locatie, samen met instructies voor het slachtoffer om daar af te spreken. De verdachten gaven ook het type auto door waarin ze zouden arriveren. Deze tactiek komt overeen met de manier waarop Zweedse gangsters hun doelwitten vaak lokken door legitieme zakelijke afspraken voor te wenden of berichten van vertrouwde contacten door te geven.

Toen het slachtoffer de aangewezen auto naderde, die geparkeerd stond bij de ingang van de Mossehallen, barstte er een spervuur van schoten los. Op camerabeelden zijn om precies 16.52 uur negen schoten te zien. De verdachten vluchtten naar een nabijgelegen snelweg en staken Zweden weer binnen, volgens de politie.

De nasleep

De Zweedse en Noorse autoriteiten identificeerden vervolgens het verhuurbedrijf in Vetlanda, Zweden, waar de Peugeot was gehuurd. Twee mannen werden aangehouden in Göteborg voor hun vermeende betrokkenheid bij het huren van de auto. Een derde verdachte werd gearresteerd in Stockholm nadat een doorzoeking van zijn telefoon verbanden aan het licht bracht met de aanslag in Moss.

De schietpartij in Moss heeft een blijvende impact op de inwoners. De lokale gemeenschap erkent dat misdaad overal voorkomt, maar is geschokt en bang voor het niveau van geweld dat voor hun deur wordt gebracht. Ze hopen op snelle oplossingen, maar erkennen dat het aanpakken van deze diepgewortelde problemen veel tijd en moeite zal kosten.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!