De westerse luchtvaartbedrijven hebben grotere voorraden titanium opgebouwd en proberen ook de toeleveringsketen van het product te versterken. Titanium, een belangrijke grondstof bij de bouw van vliegtuigen, zou in een conflict tussen Rusland en het westen rond de situatie in Oekraïne immers als een economisch wapen kunnen worden ingezet.

Dat blijkt uit een rapport van het persbureau Reuters. Titanium is een licht, maar sterk en corrosiebestendig metaal dat ook in kernenergie wordt gebruikt. 

Grootste leverancier

Titanium wordt door de luchtvaart al tientallen jaren gebruikt voor de bouw van straalmotoren en andere vliegtuigcomponenten. Het gebruik van de grondstof is de voorbije jaren echter sterk gestegen. Titanium kon immers helpen om het gewicht van de nieuwe vliegtuigen – zoals de Boeing 787 of de Airbus A350 – drastisch te verlagen.

In een leeg vliegtuig vertegenwoordigt titanium ongeveer 15 procent van het totale gewicht. Rusland is wereldwijd de belangrijkste producent van titanium. Het Russische bedrijf VSMPO-AVISMA is met een marktaandeel van 25 procent wereldwijd de grootste leverancier van het metaal.

Westerse luchtvaartbedrijven zoals Raytheon Technologies, Boeing of Airbus maken duidelijk de situatie rond Oekraïne op te volgen. Raytheon beklemtoonde daarbij inspanningen te doen om te kunnen garanderen dat zijn toeleveringsketen de volgende twaalf maanden veilig blijft.

Het bedrijf stelde daarbij twee of meer bronnen van titanium en andere belangrijke grondstoffen te hebben, maar gaf daarover geen verdere details. Boeing benadrukte voorlopig beschermd te zijn, maar erkende dat de voorraden niet eeuwig zijn.

Sancties

Analisten voegen eraan toe dat westerse luchtvaartbedrijven acht jaar geleden al, bij de annexatie van de Krim door Rusland, gestart zijn met een diversificatie van hun toeleveringsketen en de aanleg van grotere voorraden.

Gevreesd werd immers dat Rusland, onder meer door de blokkering van leveringen titanium aan het westen, wraak zou kunnen nemen voor de sancties die aan het land waren opgelegd wegens zijn agressie tegenover Oekraïne. Uiteindelijk gebeurde er echter niets.

De analisten merken wel op dat de coronacrisis de westerse vliegtuigbouwers heeft geholpen het gevaar voor een titanium-tekort te beperken. “Door de uitbraak van de pandemie werden immers minder straaljagers gebouwd, waardoor de vliegtuigbouwers de mogelijkheid kregen om grotere reserves aan te leggen”, stippen de onderzoekers nog aan.

Titanium is een metaal dat tijdens de Koude Oorlog een grote populariteit genoot. Het werd immers gebruikt bij de bouw van duikboten en spionagevliegtuigen. “Titanium wordt algemeen bestempeld als een testcase voor de onderlinge economische afhankelijkheid in strategische sectoren zoals de civiele luchtvaart en ruimtevaart”, stipt Reuters aan.

Vier jaar geleden werd in het Russische parlement al voorgesteld om de export van titanium aan banden te leggen als reactie op de strengere westerse sancties, maar dat plan werd uiteindelijk opgeborgen uit vrees om stabiele buitenlandse klanten te verliezen.

Ondanks zijn inspanningen om zijn activiteiten te diversifiëren, haalt VSMPO-AVISMA dan ook nog altijd ongeveer driekwart van zijn totale omzet uit de luchtvaart en ruimtevaart.

“Toch is het moeilijk om de uitkomst van een mogelijke handelsoorlog te voorspellen indien de spanningen verder blijven oplopen en de Verenigde Staten mogelijk een belangrijke Russische gaspijpleiding in het vizier zouden nemen”, voert Reuters aan.

Consultant S&P liet daarbij verstaan dat alle partijen beseffen dat ze door het opleggen van sancties zelf belangrijke verliezen zouden kunnen lijden.

“In plaats van zware maatregelen is het dan ook waarschijnlijker dat beperkingen in het aanbod de grootste impact op de prijzen zullen hebben”, zegt ook Richard Aboulafia, directeur van AeroDynamic Advisory.

“Vooral de commerciële sector zou onder die prijsstijgingen lijden. Overheidsbedrijven zijn beter beschermd en veel minder gevoelig voor een druk op de prijzen.”