China stond de voorbije jaren synoniem voor een gigantische bouwwoede, waarbij de steden steeds meer wolkenkrabbers met recordhoogtes bouwden. Maar die trend lijkt nu te zullen worden afgebroken. De Chinese centrale overheid heeft de bouwheren en de lokale autoriteiten ter zake tot matiging aangezet.

In de lijst met de honderd hoogste gebouwen van de wereld, kunnen 44 Chinese adressen worden teruggevonden. ‘Maar deze megastructuren zouden wel eens de laatste projecten van een uitstervende beweging kunnen zijn,’ merkt de nieuwssite Inkstonenews op.

‘De Chinese centrale regering maakte in april dit jaar met een directieve duidelijk dat de lokale overheden bij de planning van nieuwe wolkenkrabbers de nodige voorzichtigheid in acht moesten nemen. Volgens hen moest er gekeken worden naar mogelijke ecologische bezwaren en naar de impact die deze reuzenstructuren op de stedelijke planning kunnen hebben.’

Beperkingen

Het Chinese ministerie van huisvesting en stadsontwikkeling verbood de ontwikkeling van wolkenkrabbers met een hoogte van meer dan 500 meter. Bij hoogbouw van meer dan 250 meter moest volgens het ministerie bovendien een strikte controle op de bouwwerkzaamheden worden voorzien. Tegelijkertijd werd aan de lokale overheden gevraagd goed te overwegen of er in hun stad wel een nood aan nieuwe gebouwen met een hoogte van meer dan 100 meter aanwezig was.

‘Een aantal lokale overheden blijken op die richtlijnen ook snel te hebben gereageerd,’ voert Inkstonenews aan. ‘In november kondigde de provincie Heilongjiang aan dat elk bouwproject met een oppervlakte van meer dan 30.000 vierkante meter – zoals stadions, musea of theaters – aan een strikte regulering zal worden onderworpen.

In de provincie Yunnan worden ambtenaren met een dreigende sanctie geconfronteerd wanneer ze een project goedkeuren dat door het publiek wordt bekritiseerd omdat de bouwwerken overdreven duur of nutteloos zouden zijn. In Suzhou werd eveneens aangekondigd dat het geplande Zhongnan Centre uiteindelijk minder hoog zal worden dan aanvankelijk was voorzien.

Ook in Shenzhen werden de plannen drastisch bijgesteld. De stad wou een toren bouwen met een hoogte van 893 meter, waarmee Shenzhen de Burj Khalifa Tower in Dubai – de hoogste toren van de wereld – naar de kroon zou kunnen stoten. Er is nu echter beslist om de toren slechts tot een hoogte van bijna 500 meter af te werken.

Symbolen

Uit cijfers van de Council on Tall Buildings and Urban Habitat blijkt dat vijf van de tien hoogste wolkenkrabbers van de wereld in China zijn gesitueerd. ‘De gebouwen werden ooit als een symbool van rijkdom en geavanceerde technologie bestempeld,’ benadrukt Song Yingchang, docent milieustudies aan de Chinese Academy of Social Sciences.

‘Tegelijkertijd boden ze de steden de kans om binnen de snelle verstedelijking het landgebruik te maximaliseren. Maar nu blijkt dat deze structuren vaak meer investeringen in onderhoud vergen dan ze waard zijn. Bovendien heeft de coronapandemie twijfels doen rijzen over de wenselijkheid van de creatie van gigantische besloten ruimtes.’

‘In het verleden werd vooral gewezen op een maximale efficiëntie van het landgebruik, maar nu wordt meer belang gehecht aan de veiligheid van de stedelijke ontwikkeling,’ voert Song aan. ‘Vooral na de uitbraak van het coronavirus is het duidelijk geworden dat hoogbouw bij de bestrijding van epidemieën een onaanvaardbaar veiligheidsrisico kunnen betekenen. Die overwegingen kunnen het nieuwe beleid van de Chinese centrale regering mee hebben geïnspireerd.’

Pendelaars

Song benadrukt daarbij dat wolkenkrabbers in China vaak louter prestigeprojecten bleken en niet uit plaatsgebrek werden gepland. Vaak blijkt er volgens hem helemaal geen gebrek aan land, dat dikwijls in de omgeving veelvuldig en spotgoedkoop beschikbaar is.

Chen Ju, professor architectuur aan de Zhejiang University, noemt de wolkenkrabbers echter een noodzakelijk resultaat van de verstedelijking. ‘Steeds meer mensen verhuizen van het platteland naar de steden om beter werk tegen hogere lonen te vinden,’ merkt hij op. ‘Men kan toch niet verwachten dat deze mensen uiteindelijk verscheidene uren zouden moeten pendelen om van de buitenwijken naar hun werk in de stadscentra te reizen.’

Chen voegt eraan toe dat de Chinese behoefte aan bijkomende hoogbouw wellicht afhankelijk is van de verdere toekomst van de verstedelijking.

Uit recente gegevens van het National Bureau of Statistics blijkt dat eind vorig jaar meer dan 60 procent van de Chinese bevolking in stedelijke gebieden woonde. In Qiushi, het politieke tijdschrift van de communistische partij, waarschuwde president Xi Jinping echter dat steden niet oneindig aan uitbreiding kunnen denken en dat de grote Chinese metropolen specifieke regels zullen moeten uitvaardigen om hun bevolkingsdichtheid op de lange termijn onder controle te houden.