Key takeaways

• China vreest een verschuiving in het voordeel van de VS als Rusland de oorlog in Oekraïne verliest.
• Peking heeft gedreigd wraak te nemen op de EU voor het op een zwarte lijst zetten van Chinese banken die sancties tegen Rusland schenden.
• De komende top van leiders zal waarschijnlijk worden ingekort vanwege de diepe verdeeldheid en handelsgeschillen tussen China en de EU.

Tijdens een ontmoeting met EU-diplomaat Kaja Kallas uitte de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi zijn bezorgdheid over de mogelijke gevolgen van een Russische nederlaag in Oekraïne. Volgens bronnen die bekend zijn met de discussie, zei Wang dat Peking vreest dat de Verenigde Staten zich tot China zouden wenden als Rusland de oorlog zou verliezen. Dat meldt de South China Morning Post.

Spanningen escaleren tussen China en de EU

Wang wees beschuldigingen van materiële steun aan de Russische oorlogsinspanningen van de hand, maar zei wel dat een dergelijke betrokkenheid het einde van het conflict zou hebben bespoedigd. Tijdens hun lange, vier uur durende dialoog gaf Wang naar verluidt “geschiedenislessen” aan Kallas, om het geloof van Peking in de op handen zijnde strategische koers van de VS naar Oost-Azië te onderstrepen. Eén interpretatie suggereert dat de voortzetting van de oorlog in Oekraïne de strategische belangen van Peking kan dienen zolang de VS betrokken blijven.

Het lopende conflict blijft een belangrijke bron van wrijving tussen China en de EU, die Peking ervan beschuldigt goederen voor tweeërlei gebruik aan Rusland te leveren. Hoewel China deze beschuldigingen ontkent en zichzelf als vredestichter opstelt, heeft het de Russische invasie nooit veroordeeld en onderhoudt het nauwe diplomatieke en economische banden met Moskou, wat Europese ambtenaren frustreert.

De toon van de dialoog van woensdag werd beschreven als respectvol maar gespannen. Sommige insiders waren verrast door de openhartigheid van de boodschap van Wang, vooral gezien de naderende top van staatshoofden en regeringsleiders in China. Bronnen onthulden dat Wang een mogelijke inkorting van de tweedaagse top voorstelde, waarmee hij aangaf dat Peking ontevreden was over de houding van de EU in de aanloop naar het evenement.

Nieuwe confrontaties dreigen

Wat de zaken nog ingewikkelder maakt, is het voornemen van de EU om twee Chinese banken op een zwarte lijst te zetten, omdat ze de sancties tegen Rusland hebben overtreden. Wang heeft herhaaldelijk gedreigd vergeldingsmaatregelen te nemen als deze banken uiteindelijk op de lijst worden gezet.

Er zijn nog steeds handelsgeschillen tussen de twee blokken, met talrijke lopende onderzoeken naar Chinese subsidies, dumpingpraktijken en andere marktverstoringen. De recente botsing over Chinese beperkingen op de export van zeldzame aardmetalen heeft de betrekkingen ook onder druk gezet. Europa is sterk afhankelijk van China voor deze essentiële materialen die in een groot aantal industrieën worden gebruikt. Hoewel Wang een verkorting van de verwerkingstijd van exportvergunningen beloofde, stelde hij geen concrete oplossingen voor het probleem van de zeldzame aardmetalen voor, waardoor Europese ambtenaren zich “minachtend” voelden.