Key takeaways

• Het nationale virtuele ID-systeem in China zal identiteitsverificatie op alle online platforms centraliseren.
• Critici beweren dat deze gecentraliseerde aanpak de surveillancecapaciteiten van de overheid versterkt. En dissidente stemmen het zwijgen kan opleggen.
• Deskundigen betwijfelen of het systeem wel echt opt-in is. Ze wijzen op de risico’s die gepaard gaan met het centraliseren van persoonlijke informatie.

Het Chinese internetlandschap staat op het punt een belangrijke transformatie te ondergaan met de introductie van een nationaal virtueel ID-systeem. Dit initiatief heeft als doel de identiteitscontrole op alle online platformen te centraliseren. Het zou zo de huidige praktijk van individuele identiteitscontroles op elke website of app vervangen. Hoewel het wordt voorgesteld als vrijwillig en bedoeld om gebruikersgegevens te beschermen en digitale economische groei te bevorderen, hebben experts hun ernstige bezorgdheid geuit over de mogelijke gevolgen voor de vrijheid van meningsuiting en de privacy.

Het nieuwe systeem, dat half juli wordt ingevoerd in China, vereist dat gebruikers een enkele virtuele ID verkrijgen. Die kan dan worden gebruikt voor verificatie op verschillende online platforms. Critici beweren dat deze gecentraliseerde aanpak de controlemogelijkheden van de overheid aanzienlijk vergroot, waardoor gebruikers die ongewenst worden geacht in realtime kunnen worden gecontroleerd en mogelijk geblokkeerd. Ze vrezen dat het andersdenkenden het zwijgen kan opleggen en een omgeving van digitaal totalitarisme kan creëren.

Reactie overheid

Ondanks het verzet tijdens een openbare consultatieperiode vorig jaar, blijven de uiteindelijke regels grotendeels ongewijzigd ten opzichte van het oorspronkelijke voorstel. Rechtsgeleerden, mensenrechtenexperts en sommige internetgebruikers maakten zich zorgen over de mogelijkheid van meer censuur, datalekken en de uitholling van de privacy van gebruikers.

Opt-in status en risico’s

Hoewel de overheid de vrijwillige aard van het systeem benadrukt, zetten experts vraagtekens bij de echte opt-in status. Zij vermoeden dat verschillende stimulansen en gemakken een wijdverspreide invoering subtiel zouden kunnen aanmoedigen. Ze benadrukken ook de inherente risico’s die verbonden zijn aan het centraliseren van grote hoeveelheden persoonlijke informatie op één enkel platform. Daardoor kan het een eerste doelwit worden voor hackers of buitenlandse tegenstanders.

Kritiek onderdrukt

Hoewel de eerste tests met honderden apps al begonnen zijn, is de kritiek op het internet ID-systeem in China online grotendeels verstomd. Dit onderdrukkende effect wordt toegeschreven aan de strategische aanpak van de regering om de fases van voorstellen en implementaties uit te smeren. Zo kunnen de eerste protesten wegebben voordat de regels definitief worden.