In het nieuws: Volgens een rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) voerde China al meer dan 13.000 exportrestricties in voor kritieke materialen. Dat is vijf keer meer dan een tiental jaar geleden.

• Het is slechts één voorbeeld van een land die zulke exportbeperkingen invoerde. Door China dreigt maar liefst een tiende van de globale export van kritieke grondstoffen geconfronteerd te worden met minstens één maatregel. Volgens de OESO zijn er trouwens nog meer restricties ingevoerd sinds eind 2020.
• Zulke ingrepen zorgen ervoor dat de kosten van een groene transitie naar netto-nuluitstoot veel hoger oplopen. Ook al nam de productie en handel van de meeste strategische materialen toe in de laatste tien jaar, loopt die toename achter op de wereldwijde vraag om de transitie tot een goed einde te brengen.
• Respectievelijk gaat het vooral om producten zoals kobalt, lithium, mangaan, selenium, magnesium, chromium en titanium. Van deze producten was er een zichtbare toegenomen productie. Toch volstaat die toegenomen exploitatie nog steeds niet.
  • Ondertussen zorgen situaties zoals de oorlog in Oekraïne en de moeizame economische heropstart na de coronapandemie ervoor dat andere producten, zoals koper en aluminium, duurder werden.
  • Voor andere kritieke producten zoals lood, zink, grafiet en tin viel dan weer op dat de ontginning en productie hiervan afnam.

Verschuiving machtsevenwicht

Bijkomend: De landen die de meeste exportbeperkingen invoerden tussen 2009 en 2020 zijn China, India, Argentinië, Rusland, Vietnam en Kazachstan.

• Het onderzoek toont ook aan dat de macht van het geïndustrialiseerde Westen verschuift naar deze mineraalrijke naties. Landen in het Westen die nood hebben aan de import, zien hun afhankelijkheid toenemen. Dat schrijft de Financial Times.
• Het Westen probeert hierop te anticiperen door hun import en toegang tot belangrijke grondstoffen en producten veilig te stellen. Zo voerde de EU recent nog de Critical Raw Materials Act in om zijn toeleveringsketens te verstevigen.
  • De EU wil daarmee op eigen grondgebied meer aan mijnbouw doen en strategische projecten financieren buiten het handelsblok.
• Landen met veel grondstoffen zoals Indonesië, Chili en Panama merken dat de druk op de mijnbouwsector in hun landen aanzienlijk toeneemt. Zij gaan nu over tot heronderhandelingen over belastingen, introduceren exportverboden en eisen dat een deel van het industriële proces in de toeleveringsketens in hun landen worden opgezet.
  • Deze landen zien een kans om hun eigen budgettaire tekortkomingen dicht te rijden.

(nd)