China bemiddelt vete tussen rivalen Iran en Saoedi-Arabië

De Midden-Oosterse landen Iran en Saoedi-Arabië spraken af om de diplomatieke banden opnieuw aan te halen en de ambassades bij elkaar te heropenen.

Waarom is dit belangrijk?

Het Midden-Oosten is een geopolitiek kruitvat, waarbij vooral Iran en Saoedi-Arabië als regionale grootmachten elkaar als vijand zagen. De facto kan men spreken van een koude oorlog in de regio. Vaak kozen de rivalen een buitenlands beleid waarbij ze tegenover elkaar kwamen te staan. Landen die diplomatieke banden in het Midden-Oosten willen ontwikkelen, moeten altijd aandachtig zijn voor hoe de ander daarop zou reageren. Die vete heeft ook soms een impact op de internationale markt inzake olieprijzen.

In het nieuws: Dat beide landen nu weer toenadering zoeken, is de verdienste van China.

  • Gesprekken die in Beijing werden gehouden tussen de partijen leidden ertoe dat zowel Iran als Saoedi-Arabië weer de diplomatieke banden willen aanhalen. Zo meldt Al Jazeera. De ambassades in Teheran en Riyad zouden binnen twee maanden geopend moeten worden. Zowel de buitenlandse minister van Saoedi-Arabië als Iran zullen daarbij aanwezig zijn.
  • In verklaringen via hun staatsmedia hebben beide landen het akkoord bevestigd. Daarin wordt geformuleerd dat de twee naties elkaars staatssoevereiniteit zullen respecteren en zich niet zullen moeien in de ander zijn interne politiek. Verder zou er ook een afgesproken veiligheidssamenwerkingsverdrag uit 2001 opnieuw geactiveerd worden.
  • Beide landen kennen al een langere periode van rivaliteit. In meerdere regionale conflicten staan beide partijen altijd tegenover elkaar. Dat gebeurde al in Jemen, Syrië en Libanon. Op de eerste plaats staan ze theologisch tegenover elkaar. Waar Iran binnen de islam het sjiisme predikt, streeft Saoedi-Arabië het soennisme na als stroming.
    • In 2016 executeerde Saoedi-Arabië een sjiitische academicus, waarna betogers Saoedische diplomatieke plaatsen bestormden in Iran. Saoedi-Arabië brak toen formeel de diplomatieke banden.
    • Sinds 2021 waren er al enkele pogingen tot toenadering in Bagdad en Oman, maar zonder resultaat.
  • Dat beide landen nu een overeenkomst bereikten, doet de hoop opleven dat dit de stabiliteit en veiligheid in de regio zal bevorderen.

China als bemiddelaar

Opmerkelijk: China streeft naar een ander model voor de huidige westerse wereldorde, uitgedragen door de Verenigde Staten. Met deze diplomatieke pluim kan het aan de wereld tonen dat er alternatieven mogelijk zijn en dat China op het globale toneel een belangrijke rol kan innemen.

  • Eind februari was de Iraanse president Ebrahim Raisi nog op bezoek in Beijing. Chinees president Xi Jinping riep toen ook op om de onderhandelingen betreffende het internationale nucleaire akkoord met Iran nieuw leven in te blazen.
  • Ook met Saoedi-Arabië heeft China de laatste jaren ingezet op betere banden. Xi sloot in Riyad diverse overeenkomsten om de oliebevoorrading van zijn land te verzekeren.
    • Dat China in het Midden-Oosten diverse belangen heeft inzake de aanvoer van fossiele brandstoffen, speelt ook een rol in zijn streven naar stabiliteit in de regio.

(nd)

Meer