Chinese mijnbouwgroepen verkennen de mogelijkheden om toegang te krijgen tot de aanzienlijke lithium- en kopervoorraden van Afghanistan. Maar een expeditie in het land waar nu de taliban het voor het zeggen hebben, is geen gemakkelijke klus.
China aast op de bodemschatten van Afghanistan – maar er zijn verschillende obstakels voordat zijn mijnbouwers het werk kunnen aanvatten
Waarom is dit belangrijk?
China is vastbesloten een geostrategische voet aan de grond te krijgen in het door de Verenigde Staten verlaten Afghanistan. Tien jaar geleden begon China zijn charmeoffensief door met de Afghaanse regering overeenkomsten te sluiten in de mijnbouw en energiesector - hoewel het chaotische politieke klimaat in Afghanistan echte vooruitgang onmogelijk maakte. China speelde vervolgens een sleutelrol in het ondersteunen van vredesbesprekingen met de taliban vanaf 2014. Nu de taliban weer aan de macht zijn, hoopt China opnieuw zijn belangen te behartigen.Een groep vertegenwoordigers van de Chinese mijnbouwindustrie heeft de afgelopen weken Afghanistan bezocht. Dat vertelden een hoge ambtenaar in Kaboel en een vertegenwoordiger van een Chinese brancheorganisatie aan de Financial Times.
De inspanningen van China om Afghaanse mijnbouwrechten te verkrijgen, komen op een moment dat Afghanistan wordt geconfronteerd met een acute financiële en humanitaire crisis na de terugtrekking van de troepen van de VS in augustus. Echter, nog vóór de Amerikaanse terugtrekking, hadden taliban-leiders al met China onderhandeld.
“China is erin geslaagd om sinds augustus 2021 een directe communicatielijn met de taliban te onderhouden. Zij hebben toen als een van de eerste landen hulp gestuurd, en dat heeft hun betrekkingen met Afghanistan zeker verbeterd. (De taliban) zijn erg op zoek naar financiële middelen om de Afghaanse economie te stabiliseren”, weet Claudia Chia, analist aan het Institute of South Asian Studies van de Nationale Universiteit van Singapore.
Koper voor smartphones
Verschillende toonaangevende economieën kijken likkebaardend naar de Afghaanse lithium – en kopervoorraden. Lithium en koper zijn immers cruciale hulpbronnen bij het ontwikkelen van technologieën zoals batterijen voor elektrische voertuigen en smartphones. Volgens sommige rapporten zouden de lithiumvoorraden van Afghanistan kunnen wedijveren met die van de grootste bekende reserves ter wereld in Bolivia.
De afgelopen weken is met de taliban onderhandeld over de toegang tot Mes Aynak, ten zuidoosten van Kaboel, één van ’s werelds grootste koperafzettingen.
Ten minste één Chinese groep uit de particuliere sector is ook naar de oostelijke provincies Nangarhar en Laghman gereisd om de toegang tot andere delfstoffen te onderzoeken, aldus mensen die van de reis op de hoogte waren.
Maar de besprekingen bevonden zich in een vroeg stadium en boden geen garantie dat Chinese mijnwerkers zouden terugkeren om Afghaanse mineralen aan te boren, zeiden de bronnen van de FT.
’s Werelds grootste lithiumproducent
De Chinese brancheorganisatie waarmee de FT sprak, zei dat tientallen andere bedrijven vragen hebben gesteld over de mogelijkheden om de bodemschatten van Afghanistan, zoals lithium, te exploreren.
Analisten van Nomura, een Japanse investeringsbank, stelden in een rapport echter dat het niet erg waarschijnlijk was dat grote lithiumspelers betrokken wilden zijn in Afghanistan, gezien de bezorgdheid over milieu-, sociale en bestuursproblemen.
Twee Chinese mijnbouwbedrijven die in het rapport worden genoemd – Tianqi Lithium, een van China’s grootste beursgenoteerde lithiummijnbouwbedrijven en Ganfeng Lithium, ’s werelds grootste lithiumproducent – ontkenden beide betrokken te zijn bij de jongste reis.
Isis
Mijnbouwprojecten in Afghanistan hebben lange tijd te kampen gehad met immense logistieke en veiligheidsproblemen. De provincie Laghman, bijvoorbeeld, is de geboorteplaats en het laatste bolwerk van Isis-K, een door Isis geïnspireerde militante islamitische groepering die zich verzet tegen de taliban.
China is bezorgd over de toenadering van de taliban tot Xinjiang, de westelijke regio die grenst aan Afghanistan, en waar Peking meer dan 1 miljoen Oeigoeren en andere moslimminderheden onderdrukt. Mijnbouw en productie zouden afhangen van de vraag of de taliban veiligheidsgaranties zouden bieden voor Chinese investeringen, aldus analisten.
Met bijdrage van Belén Zárate Garay
(bzg)