De EU is bereid om Boris Johnsons bluf te doorprikken, en zal de brexitdeadline van 15 oktober laten verstrijken. Dat weet persagentschap Bloomberg op basis van hooggeplaatste bronnen binnen de EU. Dat wijst erop dat er de voorbije dagen weinig vooruitgang is geboekt om de toekomstige handelsrelatie tussen Brussel en Londen uit te stippelen. Een harde brexit cirkelt als een aasgier boven de gesprekken.

De Britse premier had eerder gezegd dat als de EU en het VK er niet in slagen om voor de Europese top van 15 oktober een post-brexit handelsovereenkomst te sluiten, het VK beter af zou zijn als het de onderhandelingstafel verlaat.

Niet plooien

De Europese Unie is volgens Bloomberg niet van plan om toegevingen te doen aan Johnson voor die deadline. Brussel gokt erop dat de Britse premier bluft, en dat hij zijn dreigement niet zal uitvoeren om de handelsbesprekingen op te blazen.

Volgens een EU-diplomaat met een lange staat van dienst is het blok bereid om de gesprekken te laten aanslepen tot in november of december. Volgens de bron zou de EU Johnson zelfs de stekker uit de onderhandelingen laten trekken, vooraleer toegevingen te doen over Europese stokpaardjes. Een tweede EU-functionaris bevestigde die gewaagde strategie.

Een bron van de Britse regering vertelde aan het persagentschap dat Johnson het ultimatum ernstig neemt. Als er de komende twee weken geen schot in de zaak komt, zal hij aan het Britse volk laten weten dat een akkoord niet mogelijk is.

Gedurfde onderhandelingstactiek

Het is een gewaagde tactiek van de EU, maar er zit een logica in. Johnson kan onder dit gesternte eigenlijk niet winnen. Als hij de gesprekken opblaast vliegt het VK halsoverkop uit de grootste consumentenmarkt ter wereld.

Britse bedrijven zouden gehinderd worden door importtarieven en grenscontroles. Om nog maar te zwijgen van het aantal buitenlandse bedrijven die Londen vaarwel zouden zeggen. Wanneer hij aan tafel blijft zitten, zou het de tweede keer zijn dat hij een loos dreigement uit (in de context van de post-brexitgesprekken alleszins). Dan zou hij verder moeten onderhandelen vanuit een fel verzwakte positie.

Uit gelekte documenten blijkt dat er ‘geen significante vooruitgang’ was tijdens de gespreksronde die vorige week afliep. De gesprekken lopen nog steeds vast op dezelfde thema’s als zes maanden geleden: concurrentieregels, Europese toegang tot de visserij in de Noordzee, en het beperken van Britse staatssteun voor bedrijven.

Volgens de EU-onderhandelaars wordt situatie stilaan uitzichtloos, omdat het gaat om een patstelling vanwege fundamentele meningsverschillen. Dat kan niet zomaar opgelost worden door intenser te gaan onderhandelen. Daarvoor moet een van beide partijen van basishouding veranderen.

De Britse pond is dinsdag sterk gedaald ten opzichte van de euro en de dollar, na het nieuws dat Brussel zich niet laat opjagen door Johnsons deadline.