Een gespannen sfeertje, voor de schermen dit weekend, tussen MR en PS. “Waarmee vult de minister van Werk eigenlijk zijn dagen?”, sneerde Georges-Louis Bouchez (MR) in Le Soir naar Pierre-Yves Dermagne (PS). “Dat hij eens kalmeert. Hij is onrespectvol en neerbuigend”, zo vatte PS-minister Karine Lalieux het gevoel bij de PS over Bouchez dan weer samen bij RTL. De MR eist dringend hervormingen op de arbeidsmarkt, en een “veel ernstigere begrotingsoefening”, waarbij ook premier Alexander De Croo (Open Vld) een sneer kreeg. Die zou immers “de PS niet durven confronteren”. Maar het lijkt, andermaal, gewoon veel theater. Want aan tafel wijzen andere gesprekspartners erop dat de MR, via vicepremier David Clarinval (MR), nauwelijks iets eist. “Integendeel, aan tafel legde Clarinval net exact het tegenovergestelde op tafel. Hij wil niets extra besparen”, zo stelt een bron. “Vermoeiend”, zo vat men het gedoe voor en achter de camera’s samen. Tegelijk broeit voor de PS en MR wél een serieuze regeringscrisis, maar dan in de Franse gemeenschapsregering. Daar is vanmiddag crisisoverleg.

In het nieuws: Bouchez trekt nog eens stevig door dit weekend.

De details: Aan tafel van Vivaldi merkt men nauwelijks iets van de ‘harde’ houding van de MR. Integendeel, daar zegt de vicepremier “dat extra inspanningen in 2023 en 2024 moeilijk zijn”.

• “Président, président, président!“. Dit weekend was een topper voor Georges-Louis Bouchez, de voorzitter van de MR. Hij stond in de kranten, zat in de TV-studio’s, zijn commentaar ging overal rond én was er uiteraard bij toen zijn voetbalploeg Royal Franc Borains met 4-2 won van KSK Heist, een topper in Eerste Amateur. Meteen postte Bouchez op z’n sociale media ook een filmpje van die ploeg, die uiteraard hem toejuichte in de kleedkamer, alsof hij het winnende doelpunt gescoord had.
• Het ‘model-Bouchez’ is ondertussen berucht in de Wetstraat: een voorzitter die zonder omzien communiceert, keihard zijn strijdpunten kiest, en wars van god, gebod en coalitiepartner de lijn houdt. Tenminste toch in de media en op z’n Twitter-, Facebook- en Instagram-kanaal. Onder meer Sammy Mahdi (cd&v) boetseert er zijn voorzitterschap naar, bij de Vlaamse christendemocraten.
• Maar het origineel, Bouchez, draaide dit weekend overuren. Want eerst kreeg PS-minister Pierre-Yves Dermagne er stevig van langs.
• Dermagne had namelijk goed nieuws te melden, wat hij in een behoorlijk triomfantelijk persbericht ook meedeelde aan de wereld.
  • Er werd namelijk een ‘record’ gesloopt: de Belgische werkzaamheidsgraad is eind vorig jaar doorgestegen tot 72,3 procent, een historisch hoogtepunt.
  • “Nog nooit waren zoveel mensen aan het werk“, liet Dermagne fier weten.
  • Want twee jaar geleden was het nog 69,9 procent. “Een uitzonderlijk sterk resultaat“, zo stelde de PS-vicepremier.
  • En nog meer: volgens de PS’er is de magische grens van 80 procent, nu “binnen handbereik“.
• Die triomfantelijke houding schoot Bouchez helemaal in het verkeerde keelgat. Ten gronde had de MR-voorzitter daarbij overigens wel een punt: overal in Europa stegen die cijfers, én België blijft nog altijd ruim onder het Europees gemiddelde van 75 procent. Buurlanden Duitsland en Nederland zitten boven de 80 procent, zelfs Frankrijk zit op 74,2 procent.
• “Wat voor nut heeft een minister van Werk als hij de arbeidsmarkt niet wil hervormen? Wat doet die dan hele dagen, die Dermagne?“, zo sneerde Bouchez in Le Soir. Die eist al langer dat er een nieuwe ronde hervormingen aankomt, hij wil onder meer de beperking van de werkloosheid in de tijd invoeren, om meer mensen aan de slag te krijgen. Maar daar wil de PS zelfs niet over praten.
• Een dag later herhaalde hij, terwijl het begrotingsconclaaf bezig was binnen Vivaldi, in de studio’s van VTM nog eens die boodschap:
  • “Onze begroting is dramatisch, onze cijfers zijn nog slechter dan die van Griekenland.”
  • En daarbij breidde hij er nog een extra stukje aan: “Het is enkel de MR, die alleen op tafel klopt”.
  • Bovendien stelde hij dat “niemand de hoogdringendheid voelt, niet in de politiek, maar ook niet bij de bevolking”.
  • “De enige oplossing zijn hervormingen, maar dat wil de PS niet.”
  • En tenslotte kregen de premier én zijn voormalige partijgenote Alexia Bertrand, nu staatssecretaris voor Begroting, ook nog eens een sneer. “Ik denk dat er nog anderen rond de tafel zitten die de PS hier niet mee willen confronteren.”

De essentie: De MR is nog nooit een partij geweest die wakker ligt van begrotingen. Ook nu niet.

• “Dat hij eens kalmeert. Dit zijn toch onbehoorlijke uitspraken van een coalitiepartner in de meerderheid, die zo persoonlijk ministers viseert? Dit onderstreept vooral zijn zenuwachtigheid: het zijn de socialisten die de politieke koers uitstippelen, niet hij”, zo stelde PS-minister van Pensioenen zondag doodleuk op RTL, als antwoord op Bouchez.
• Daarbij geven verschillende coalitiepartners binnen Vivaldi de PS eigenlijk gelijk: Bouchez blaft dan wel, hij bijt niet aan tafel. Want “aan tafel vertelt de MR exact het tegenoverstelde van wat Bouchez verklaart”, zo bevestigen meerdere bronnen, ook liberalen.
• MR-vicepremier Clarinval stelde immers al bij het begrotingsconclaaf binnen de kern dat “extra inspanningen in 2023 en 2024 moeilijk lagen”. En meer nog, op voorstellen om toch extra te besparen kwam de opmerking “dat het te veel is“.
• Zo houdt de MR in realiteit een lijn aan die ze eigenlijk al altijd heeft vastgehouden, op het federale niveau: de enige bekommernis draait altijd rond fiscaliteit, en het tegenhouden van elke nieuwe belasting. Maar de begroting zelf? “Die is eigenlijk nooit een bekommernis, op het eind van de rit voor de MR“, zo vat een insider samen. “In die zin heeft Bouchez wel gelijk, als hij zegt dat het niet leeft. In Franstalig België ligt niemand er van wakker.”
• Maar tegelijk wijzen de coalitiepartners erop “dat het wel vermoeiend werken is”, op die manier, met al het theater voor de schermen. Alleen, de premier hanteert er zijn klassieke aanpak: de honden blaffen, de Vivaldi-karavaan trekt verder.
• “De sfeer was zeker niet slecht, we hebben eerste goeie discussies gehad, en het verslag van het Monitoringscomité besproken“, zo duidt een aanwezige. Daarbij kwam dus meteen het goede nieuws: er is 6 miljard minder tekort, door allerlei meevallers, van minder inflatie, over lagere energieprijzen tot minder uitgaven in de sociale zekerheid.
• Daardoor is de druk meteen wel van de ketel: de liberalen willen geen nieuwe fiscaliteit én geen nieuwe uitgaven, de socialisten willen geen nieuwe besparingen. Zo zal de consensus bijna onvermijdelijk worden dat er weinig tot niets gebeurt, vrezen betrokkenen. “Bij Vooruit wil men wel mee: Frank Vandenbroucke (Vooruit) beseft wel dat er nog iets moet gebeuren. Maar bij de PS is dat echt een heel ander verhaal”, zo duidt een blauwe betrokkene.
• “We moeten zien hoe we de onvermijdelijke extra uitgaven moeten aanpakken: op asiel, maar ook het extra leefloon van Oekraïners, en de drugsoorlog, ze slaan wel wat gaten budgettair”, zo is tegelijk te horen. Een discussie die niet het grote verschil zal maken, in de cijfers.
• Die gesprekken zijn eigenlijk nu al netjes naar achter geschoven, na de Paasvakantie: pas dan snijdt men de pensioenhervorming en de fiscale hervorming aan. Of hoe in maart alvast geen big bang of Iden van maart volgen, voor de premier en zijn ploeg.

Ondertussen: De Franse gemeenschapsregering Jeholet I staat op ontploffen. Nog eens PS vs. MR.

• Vanmiddag is hét moment van de waarheid, voor de regering van Pierre-Yves Jéholet (MR). Diens regering is al dagen in staat van beleg, nadat de PS en ook Ecolo weigeren mee te gaan in een beslissing van de MR-minister voor Hoger Onderwijs en nieuwe ster van de MR, Valérie Glatigny.
• Die doet het goed in de media, en duikt steeds meer op als naam van de Franstalige liberalen, maar ze besliste een paar weken terug om zowel voor de universiteit van Mons als die van Namen geen nieuwe masteropleiding in de geneeskunde toe te staan.
• Niet onlogisch, gezien de noodlijdende financiën van de Franse gemeenschap, én het feit dat er zo wel erg veel lokale opleidingscentra komen. Beter dus versnippering tegengaan, was Glatigny haar punt. Zij schermde bovendien met de discussie over het aantal RIZIV-identificatienummers voor huisartsen. Dat zou niet plots stijgen, en Franstalig België heeft al veel te veel huisartsen in vergelijking met Vlaanderen.
• Maar de PS en de groenen zijn radicaal tegen, en maakten er een enorm strijdpunt van. PS-voorzitter Paul Magnette dreigde zelfs met een wisselmeerderheid: hij zou met de steun van Les Engagés makkelijk de opleidingen toch gestemd kunnen krijgen, zo stelde hij. Vanmiddag staat het punt op de agenda van de regering Jeholet I.
• Gisteren toonde de PS opnieuw haar onplooibaarheid in het dossier, zo schrijft La Libre. Maar Glatigny bleef er rustig bij en beloofde “een oplossing, in elk geval”.
• Het toont hoe dan ook aan dat de coalitie tussen liberalen enerzijds, en socialisten en groenen anderzijds, helemaal uitgeleefd is in Wallonië en de Franse Gemeenschap. De kans is groot, als het van Magnette en ook Jean-Marc Nollet (Ecolo) afhangt, dat men na 2024 verder doet zonder de MR van Bouchez. Daarover maakt niemand nog een geheim.

Opvallend: Bij cd&v een nieuw voorstel, dat uit de koker van de Boerenbond komt: 1+1 gratis in supermarkten verbieden. De coalitiepartners lopen allerminst warm.

• “Stop de betutteling”, was een slogan waar Sammy Mahdi (cd&v) mee uitpakte, toen hij voorzitter van de christendemocraten werd. Het was vooral bedoeld als codetaal om het Katholiek onderwijs genoeg autonomie te geven, niet als nieuwe ideologische lijn van de partij.
• Dat blijkt, want als het over landbouw gaat, vaart cd&v plots een heel andere koers. Zo legde de partij in het heetst van de strijd over stikstof zowaar een voorstel op tafel om nieuwe landbouwbedrijven te verbieden, tot consternatie van coalitiepartner N-VA: ‘Wilde men nu echt de markt gaan afsluiten, om zo de huidige spelers (lees: de Boerenbond) helemaal af te schermen?’, zo was daar de verontwaardiging huizenhoog.
• Vandaag een nieuw voorstel: deze keer vanuit de Kamerfractie van cd&v. Daar heeft Leen Dierick (cd&v) een wetsvoorstel klaar om promotieacties in supermarkten die “één kopen, één gratis” aanbieden, voortaan te verbieden. Dat voorstel heeft de steun van de Boerenbond, omdat het zo de prijsdruk op de boeren vanuit de supermarkten zou verminderen. En ook Unizo is voorstander: lokale bakkers en slagers kunnen dat soort acties niet genoeg counteren, is de boodschap.
• Dierick maakt het nieuwe verbod nogal specifiek, bovendien: voor fruit, groenten en vlees zou een 1+1 gratis niet meer mogen, maar wel een 2+1 gratis. “De stuntpromoties op verse voeding getuigen niet alleen van weinig respect voor het werk van onze boeren. Het leidt ook tot steeds kleinere marges voor landbouwers, waardoor ze amper nog financiële ruimte hebben om te investeren in, bijvoorbeeld, een ecologische en diervriendelijke productie, waar de consument toch ook om vraagt”, zo stelt Dierick in Het Nieuwsblad.
• De harde cijfers uit de markt spreken haar alvast tegen: na de oorlog in Oekraïne zijn de prijzen van landbouwproducten bijzonder fors gestegen, de marges zijn daarbij mee de lucht in gegaan. De landbouwsector stevent af op een bijzonder goed jaar, als die evolutie aanhoudt.
• De kans dat het er komt lijkt bijzonder klein. Het enthousiasme bij de coalitiepartners federaal is bepaald niet groot. “Nog een duurdere winkelkar? In deze tijden? Nadat eerst minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) al de btw wilde verhogen? Bovendien, toen cd&v nog de minister van Economie leverde, met Nathalie Muylle (cd&v), hield die zelf een dergelijk voorstel nog tegen? Hoe consequent ben je dan?”, zo is bij de top van de socialisten te horen.
• “Dit is symptoompolitiek. De acties in de supermarkten gaan linken met de boeren? Hoe ver moet je het gaan zoeken?”, zo sneert men bij de liberalen. “Men moet maar eens de echte reden van die druk op de landbouwbedrijven zien: gebrek aan concurrentie soms, maar vooral de automatische index die de loonkosten in ons land opdrijft. Dat heeft niets met promo-acties in de winkel te maken.”

Het verhaal gaat verder: De ‘spookleden’ van Open Vld Brussel gaan stemmen. Maar de beroepsprocedure loopt nog…

• Totale chaos, zo kan je de toestand bij de Vlaamse liberalen in de Brusselse afdeling wel noemen. Die afdeling (niet het gewest, wel de stad), kende vorig jaar een spectaculaire aangroei van haar leden: plots werden een heel pak mensen lid die niet in de hoofdstad woonden, of al regelmatig naar vergaderingen van Open Vld gekomen waren in die afdeling.
• Alles wees erop dat er sprake was van een ‘vijandige overname’ van het bestuur van die afdeling, waar Brussels kopstuk en Vlaams Parlementslid Els Ampe (Open Vld) het meest prominente lid van is. Zij was close met voorzitter van die afdeling, Freddy Neyts, de man van oud-boegbeeld Annemie Neyts (Open Vld).
• Maar Neyts moest dus vaststellen dat plots een heel pak nieuwe leden lid waren geworden, via de Open Vld-afdeling van het Brussels Gewest. Nog opvallender was dat de meesten eerst hun lidgeld niet betaalden, en dat vervolgens voor 90 personen lidgeld gestort werd vanop slechts 6 rekeningen.
• Spilfiguur in de operatie: Frédéric De Gucht, zoon van oud-partijvoorzitter Karel De Gucht. De Gucht jr. wil de nieuwe voorzitter van de afdeling worden. Neyts zelf is overigens geen kandidaat meer. Maar zomaar de sleutels afgeven aan een ‘vijandige groep’, dat wilde hij ook niet. Want de leidinggevende posten in zo’n afdeling zijn van belang bij de lijstvorming: zij dragen de kandidaat vanuit de afdeling voor. Met andere woorden: de carrière van Els Ampe zou wel eens voorbij kunnen zijn, indien De Gucht de plak zou gaan zwaaien.
• Meer nog, de geruchten gaan de ronde dat Jean-Jacques De Gucht (Open Vld), broer van Frédéric en zoon van Karel, vanuit Aalst zou verhuizen, om daar dan z’n carrière verder te zetten. In De Standaard “leek hij zo’n overstap niet genegen”.
• Maar Freddy Neyts ging in beroep en klaagde de ‘spookleden’ aan, voor de Statutaire Commissie van zijn partij. Op 5 september nam die al een beslissing: de leden zouden (grotendeels) toch aanvaard worden, en er zouden nieuwe interne verkiezingen komen. Neyts ging in beroep, maar de Beroepscommissie bij Open Vld had moeite om samen te komen, wegens wat ziektegevallen.
• Vervolgens nam de partijleiding dan maar de zaken in handen: het had al veel te lang geduurd, en er moesten interne verkiezingen komen, zo besliste het partijbureau, onder leiding van voorzitter Egbert Lachaert (Open Vld). Ondertussen lopen die verkiezingen, “ze worden eind maart afgesloten”, zo laat de partijwoordvoerder weten.
• Alleen, dat was buiten de Beroepscommissie gerekend. Die hebben nu laten weten dat ze wel degelijk nog gaan samenkomen over de zaak, op 20 april. Zeer bizar, omdat ondertussen de ‘spookleden’, waar het allemaal om draait, ondertussen wel al gestemd gaan hebben. Een rommeltje dus. 

Genoteerd (1): Kristof Calvo (Groen) wil besparen op het loon van Parlementsleden.

• In de nasleep van de affaire rond de extra pensioenen voor de topambtenaren en oud-Kamervoorzitters, blijkt dat ook voor een pak ander personeel van de Kamer aparte regelingen zijn uitgewerkt voor pensioen, die andermaal niet helemaal correct zijn.
• Het is het zoveelste bewijs dat er toch wel weinig transparant gewerkt wordt met overheidsgeld. In die context wil Calvo nu een cesuur, een ingreep om opnieuw “soberheid en transparantie” in het Parlement, en breder in de politiek te brengen. Dat vertelt hij aan Het Laatste Nieuws.
• Daarbij heeft Calvo een lijst van 18 maatregelen klaar, waarvan er een pak niet nieuw zijn: het groene Kamerlid ijvert al langer voor ingrepen om de financiën in de politiek te hervormen, en de macht van de partijen wat te breken. Hij verkreeg, samen met de oppositie, ook vorige week dat het Rekenhof de financiën van de Kamer gaat doorlichten.
• Tegelijk gaat hij nog een stapje verder: hij wil nu dat de Kamerleden wat gaan inleveren. Met name de onbelaste bedragen van de onkostenvergoeding, zo’n 2.400 euro bruto per maand, zijn ongezien. Een normale werknemer kan maar rekenen op z’n 300 euro onkostenvergoeding maximum, wat de parlementsleden zichzelf toekennen is op dat vlak behoorlijk exuberant. Calvo merkt dat terecht op, en stelt voor het normaal te gaan belasten, zoals bij elke werknemer. Dat zou meteen zo’n 1.000 tot 1.500 euro netto schelen, in negatieve zin.
• Eenzelfde uitzondering waar Calvo vanaf wil, die toch wel wat logica bevat, is de zogenaamde uittredingsvergoeding. Gedurende twee jaar worden Kamerleden gewoon doorbetaald, ook al zitten ze niet meer in de Kamer. In plaats daarvan moeten ze gewoon naar een werkloosheidsuitkering gaan, wat ook voor alle andere werknemers geldt. Dan krijg je de eerste drie maanden 65 procent van je oude loon, de volgende negen maanden nog 60 procent. Daarna is de werkloosheidsvergoeding geplafonneerd, net zoals voor iedereen, op 2.725 euro. 

Genoteerd (2): Willem-Frederik Schiltz (Open Vld) wil de regels van het Vlaams Parlement hertekenen.

• Ook in het Vlaams Parlement is nood aan een frisse wind, zo vindt fractieleider van Open Vld Willem-Frederik Schiltz. Net als Calvo heeft hij daarom ook een reeks voorstellen klaar om te hervormen. Net als bij het groene kopstuk in de Kamer vrezen we een beetje voor de haalbaarheid, omdat het aan draagvlak en autoriteit ontbreekt, om die hervormingen erdoor te krijgen.
• Concreet wil Schiltz het Vlaams Parlement opnieuw “relevanter maken”. “De regering domineert het parlement zodanig dat volksvertegenwoordigers eigenlijk het volk niet meer kunnen vertegenwoordigen. Daardoor herkennen burgers zich niet meer in hun politici”, zo stelt hij in De Standaard, waar hij op z’n beurt z’n voorstellen mocht toelichten.
• Het zogenaamde ‘zwijgakkoord’, waarbij de meerderheid van N-VA, cd&v en Open Vld aan haar Vlaamse Parlementsleden oplegde om niet op eigen houtje voorstellen tot decreten te gaan indienen, is een onderdeel van zijn kritiek.
• Concreet wil Schiltz het debat in het Vlaams Parlement strakker maken, zoals in de Kamer, met enkel vraag en antwoord van één parlementslid en één minister, en niet meer met tussenkomsten van anderen. Dat zou meer ‘focus’ in de ondervragingen moeten brengen.
• Tegelijk wil Open Vld een “motie van afkeuring” invoeren, naar analogie met de Nederlandse Tweede Kamer. Dat zou meer druk op de Vlaamse regering kunnen zetten.
• En ze willen een nieuw orgaan, een ‘impactbureau’, zoals het ‘Congressional Budget Office’ dat werkt voor de leden van het Congres in de VS. Daar kan men meteen de budgettaire impact van voorstellen laten berekenen: altijd handig om te weten wat iets precies gaat kosten. 

Opvallend: Conner Rousseau (Vooruit) wuift Frank Deboosere uit.

• Geen “morgen weer wat weer” meer, want weerman Frank Deboosere stopt ermee, vandaag is z’n laatste dag bij de VRT . Dat leidt in de Wetstraat tot obligate afscheidsboodschappen, maar opmerkelijk is hoeveel werk Rousseau erin gestoken heeft, op z’n Instagram-kanaal.
• Daar presenteert de Vooruit-voorzitter plots een eigen ‘rood’ weerbericht (met nochtans wel de look, feel en geluidjes van de soortgelijke VRT-berichten: wie heeft daar toestemming gegeven?).
• “Goeienavond beste kijkers. We zien een stijging van de koopkracht en een massale stijging van de minimumpensioenen vanuit de linkerkant het land overstrekken, en hoewel de temperaturen bijzonder wisselvalig zijn voor de tijd van het jaar, staat de btw op elektriciteit en gas nog altijd op 6 procent en die zal daar blijven. Somber nieuws vanuit de eigen regionen, want vanuit de extreemrechtse flank is er een overstromingsgevaar, maar gelukkig werpt Vooruit een dam op. Zo ziet u maar. Morgen ben ik er weer, met meer weer”, zo presenteert Rousseau alsof hij het al jaren doet.