De essentie: De EU zei vorige maand dat de vier Mercosur-landen – Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay – zich moeten verplichten tot bindende maatregelen om de ontbossing in hun land te beperken, voordat de nieuwe handelsovereenkomst kan worden geratificeerd.

• Een hoge Braziliaanse diplomaat vertelde de Financial Times dat Brasilia “helemaal niet gelukkig was” met de houding van Brussel. “Het zijn dezelfde oude trucs en retoriek om invloed te krijgen, maar het zal niet werken”, zei de ambtenaar op basis van anonimiteit.
• De totstandkoming van de handelsovereenkomst nam in totaal 20 jaar in beslag en werd uiteindelijk in 2019 afgerond. De ratificatie ervan is echter nog steeds niet volledig, nadat onder andere Frankrijk aandrong op een vaste verbintenis van Brazilië om het Amazonegebied te beschermen. Voor die tijd wilde Parijs zich niet aan de overeenkomst verbinden.

Lula

• Begin maart werd door de EU een brief naar de Mercosur-leden verstuurd, met een verzoek tot ondertekening van het handelsverdrag.
• In die brief, ingezien door de Financial Times, worden beide partijen daarnaast verzocht zich te verbinden tot de maatregelen van het klimaatakkoord van Parijs. De brief bevat ook een verplichting te reageren op “eventuele verdere besluiten” van de VN, met betrekking tot het klimaatakkoord.
  • EU-commissaris voor Handel, Valdis Dombrovskis, zag in de nieuwe Braziliaanse president Lula da Silva de ideale persoon om de handelsovereenkomst te ondertekenen.
  • Lula had namelijk herhaaldelijk gezworen het Amazonegebied te beschermen, nadat onder zijn voorganger Jair Bolsonaro ontbossing een nieuw hoogtepunt had bereikt.
• De milieuverbintenissen werden echter niet hartelijk ontvangen in Brasilia.
  • “Ze proberen de vrijwillige afspraken van Parijs om te zetten in bindende verplichtingen, wat ver buiten het bestek van een side letter valt”, aldus de Braziliaanse functionaris. “Een side letter is bedoeld om dingen te verduidelijken waarover al overeenstemming is bereikt. Hij is niet bedoeld om nieuwe toezeggingen te doen”.

Opnieuw onderhandelen

• Brazilië meent dat voor nieuwe, aanvullende milieuverbintenissen opnieuw een overeenkomst moet worden onderhandeld.
• Daar is Brussel echter terughoudend in, uit vrees dat lidstaten die zich al langer tegen de verbintenis verzetten, opnieuw de kans krijgen hem vorm te geven.
  • Nederland en Oostenrijk hebben zich vorig jaar tegen de overeenkomst uitgesproken, met het argument dat meer invoer uit Zuid-Amerika de EU-consumenten verantwoordelijk zou maken voor de ontbossing op het continent. 
  • Landbouworganisaties in de EU zijn tegen meer invoer van rundvlees uit de regio, terwijl de Mercosur-regeringen huiverig staan tegenover de openstelling van hun markten voor industrieproducten uit de EU.
• Tegen de Financial Times zegt een EU-diplomaat dat er in verschillende Latijns-Amerikaanse landen verzet is tegen de overeenkomst, maar dat hij vertrouwen heeft op een goede afloop.
• De Europese Commissie zegt te wachten op reacties van Mercosur op haar voorstel.

(as)