Bart Becks, serie-ondernemer en bestuurslid van de European Innovation Council (EIC), denkt dat België goed gepositioneerd is om meer te innoveren. “De attitude tegenover ondernemen is enorm hard veranderd. België staat er heel goed voor denk ik. Als je kijkt naar de dynamiek, kom je nu heel wat mensen tegen die een positieve attitude hebben tegenover ondernemen”, vertelt Becks aan Business AM. “Het is voor heel wat mensen iets dat haalbaar is.”

Daar zijn een aantal redenen voor, meent hij. “Jongere bedrijven of ondernemers halen relatief snel beginkapitaal op, en de kosten om een bedrijf te gaan starten, zijn ook een fractie van wat ze vroeger waren.” Volgens Becks moeten start-ups bijvoorbeeld geen eigen infrastructuur meer bouwen, maar kunnen ze simpelweg servers hosten bij Amazon of Microsoft Azure. 

Ook zou het succes van Belgische techbedrijven als Collibra, Showpad en Odoo ervoor hebben gezorgd dat jonge ondernemers het haalbaarder vinden om zelf aan de slag te gaan. “Je begint echt lokale bedrijven te hebben met een voorbeeldfunctie”, zegt Becks. “Deze groeibedrijven, een uit elke regio van het land, tonen aan dat het mogelijk is om de zogenaamde unicorns ook vanuit België te lanceren.” Unicorn is een term in het bedrijfsleven voor start-ups die meer dan een miljard waard zijn.

Bovendien groeien er uit die bedrijven steeds meer zogenaamde business angels, actieve investeerders die zelf ondernemer zijn of zijn geweest. “Zij hebben vaak ook het lef om internationaal te willen groeien. Dat gebeurt zelfs nu al. Je hebt ex-werknemers van Odoo, Showpad maar ook e-Founders of ex-Skynetters die beginnen te investeren, of zelf nieuwe startups uitbouwen.”

Ten slotte is er ook de mogelijkheid om investeringen te krijgen van het EIC zelf. De voorbije jaren kregen 93 Belgische bedrijven subsidies en investeringen van het orgaan. Het EIC is in 2021 gelanceerd vanuit de Europese Commissie, met als doelstelling om de allerbeste deep-tech ondernemers in Europa te ondersteunen, en om de kloof met de VS en China te verminderen. Voorheen was er ook reeds de Horizon 2020 sinds 2014, die over gans Europa start-ups, innovaties en research ondersteunt.

“Er zijn ongeveer 1.500 bedrijven die een applicatie hebben ingediend en dus iets meer dan 90 hebben al belangrijke ondersteuning binnengehaald. Dat geeft een beetje de slaagkans aan. Het is niet één op 100, er gaat echt een substantiële steun naar onze Belgische bedrijven.”

“Gigantische boom”

Al die zaken leiden ertoe dat België mogelijk op het punt staat om internationaal door te breken, denkt Becks. “Ik denk dat we aan het begin staan van een bijzonder boeiende cyclus, als we het goed aanpakken en als het wat meevalt.” 

De ondernemer spreekt zelfs over een potentiële “gigantische boom” eens de eerste grote Belgische start-up wordt overgenomen of naar de beurs gaat. “En dan ga je niet enkelingen hebben, maar een hele groep van bedrijven die zullen volgen. Men spreekt dikwijls over de Paypalgroep in de VS. Door de succesvolle exit van Paypal voor heel wat mensen uit dat bedrijf hebben sommigen de stap gezet naar een eigen bedrijf, zoals Tesla, Youtube, LinkedIn, Yelp, enzovoort. Anderen hebben een investeringsfonds opgezet, of zijn als business angel beginnen te investeren.”

“We hebben in België ook nog een domein dat nog wat onontgonnen is, maar waar we veel in kunnen doen. We hebben alles in handen om van België een leider op vlak van medische technologie te maken (de zogenaamde health tech), net zoals we op pan-Europees en zelfs op globaal vlak al leiders zijn qua biotechnologie”, vertelt Becks. 

De risico’s

Toch zijn er nog een aantal grote risico’s voor de Belgische start-upmarkt. “We moeten vooral gaan opletten, en ik zeg dit nu zelf als ondernemer zijnde, dat we geen competitieve nadelen gaan creëren voor België.” Volgens Becks zijn er een aantal zaken die moeten worden aangepakt.

“We hebben het bijvoorbeeld gehad over kapitaal en start-ups en dergelijke, maar één van de meest essentiële zaken blijft talent. We moeten talent kunnen aanwerven en dat vooral langdurig bij start-ups en scale-ups houden.” Dat is nu moeilijk, zegt Becks, deels door de hoge belastingdruk in België. 

Ook het feit dat de wet rond auteursrechten zal veranderen, is geen goed nieuws voor ondernemingen, denkt het EIC-raadslid. “Auteursrechten zijn heel hard ingeburgerd in zowel de media- als de softwarewereld.” Maar volgens de nieuwe regeling zullen veel IT-medewerkers niet meer kunnen genieten van het – fiscaal voordelige – auteursrechtentarief.

“Dat zou een negatieve consequentie kunnen hebben. En dat terwijl de hele maatschappij plots gedigitaliseerd is. Zelfs mijn oma heeft een iPhone met codes op, anders kon die tijdens COVID zelfs geen koffie gaan drinken. Er zijn dus steeds meer mensen qua innovatie en IT nodig”, legt Becks uit.

Maar momenteel zijn er volgens cijfers van Agoria al zo’n 20.000 IT-medewerkers te weinig in België. Dat cijfer zou tegen 2030 kunnen toenemen tot 30.000. “Als iedereen hier wordt weggejaagd, komen we helemaal in een achterstand, terwijl dat juist de mensen zijn die we nodig gaan hebben. Onze ganse maatschappij is een digitaal gebeuren geworden. Door de COVID-periode kenden we een versnelde manier van enorme digitalisatie, zelfs van onderwijs, gezondheidszorg, maar ook inzake cybersecurity.”

Wat België wel goed doet

Toch zijn er ook een heel wat zaken die België wel goed aan het doen is qua startup-financiering, zegt Becks. “Je hebt bijvoorbeeld het ‘Tax Shelter’-mechanisme. Dat is een mechanisme dat enkele jaren terug geïntroduceerd werd, waarbij een bedrag dat door business angels geïnvesteerd wordt in een jong startend bedrijf, van 25 tot 45 procent aftrekbaar wordt bij de belasting,” klinkt het.

“Daar zijn wel een aantal voorwaarden aan verbonden. Een start-up mag bijvoorbeeld maar een bepaalde maximumleeftijd hebben en een maximaal aantal werknemers.” Toch kan een groot aantal bedrijven investeerders aantrekken door de maatregel, meent Becks.

“Ik denk ook dat er qua publieke financiering redelijk wat aan het gebeuren is. België heeft een aantal publieke investeringsfondsen. Die beginnen soms ook stilaan aan risicokapitaal te doen. Dat is lang niet het geval geweest, maar men heeft beseft dat sommige bedrijven niet volledig gefinancierd geraken zonder steun.”

“Al die zaken samen zorgen ervoor dat er heel wat ambitie bestaat bij een nieuwe generatie ondernemers, bijzonder boeiend om te zien en aan te kunnen bijdragen,” concludeert Becks.