De Belg heeft weinig zelfvertrouwen wat beleggen betreft. Uit een onderzoek van de grootbank ING blijkt dat een op de respondenten zijn kennis van beleggen goed vindt. Nochtans haalt meer dan een kwart een hoge score op een kennistest.

Key takeaways

• Gebrek aan zelfvertrouwen en hardnekkige mythes, niet een gebrek aan kennis, houden de Belg van de beurs. Slechts 11 procent voelt zich een kenner, maar toch haalt een kwart grote onderscheiding voor een kennistest.
• De Belg is bovendien bang om geld te verliezen op de beurs. Dat zorgt ervoor dat de pijn van verlies psychologisch twee keer zo zwaar doorweegt als de vreugde van winst.
• Ook praten de Belgen niet graag over geld met anderen. Daardoor kunnen ze hun eigen (vaak goede) kennis niet toetsen aan die van vrienden, familie of collega’s.

In het nieuws: Een bevraging van ING bij 2.000 Belgen toont aan dat velen weinig vertrouwen hebben in hun eigen beleggingscapaciteiten.

• Slechts 11 procent van de Belgen bestempelt zijn eigen beleggingskennis als ‘goed’. Dat terwijl 32 procent een hoge score haalt op een objectieve kennistest.
• “De échte drempel om te beleggen is dus geen kenniskloof, maar een psychologische vertrouwenskloof die we het ‘beleggers-impostersyndroom’ kunnen noemen”, klinkt het bij ING.

Verliesaversie speelt de Belgen parten

De details: Het onderzoek legt twee fundamentele psychologische mechanismen bloot die de terughoudendheid van de Belg verklaren.

• Allereerst is er de verliesaversie. Veel Belgen zijn namelijk bang om een deel van hun kapitaal te verliezen. “Dit oermenselijke mechanisme zorgt ervoor dat de pijn van verlies psychologisch twee keer zo zwaar doorweegt als de vreugde van winst”, aldus Els Lagrou, experte in financiële educatie en financieel welzijn. “De gedachte om 100 euro te verliezen doet dus dubbel zoveel pijn als de gedachte om 100 euro te winnen ons plezier bezorgt. Deze asymmetrische emotionele reactie verlamt de besluitvorming. Het zorgt ervoor dat de focus eenzijdig op het risico op verlies ligt, en niet op de zekerheid van koopkrachtverlies door inflatie bij nietsdoen.”
  • De psychologische impact van verliesaversie zien we direct terug in de perceptie van de beurs. De allergrootste drempel is het hardnekkige beeld dat de beurs een gokspel is, een overtuiging die maar liefst 53 procent van de Belgen deelt. Op de tweede plaats volgt de perceptie van een gebrek aan kennis (64% van de niet-beleggers) en de complexiteit van de markt (42%).
  • “Op korte termijn is het risicovol om te beleggen in aandelen, maar op lange termijn is het risicovol om niét te beleggen. De beurs is een van de meest democratische plaatsen om een vermogen op te bouwen”, merkt geldexpert Pieter Slegers op.
• Voorts blijft het een taboe om over geld te spreken. Daardoor kunnen de Belgen hun eigen (vaak goede) kennis niet toetsen aan die van vrienden, familie of collega’s. Dit gebrek aan open dialoog voedt het gevoel een ‘imposter’ te zijn: iemand die vreest door de mand te vallen en ervan overtuigd is minder te weten dan anderen.

Een op vier Belgen verwacht dat wettelijk pensioen voldoende zal zijn

Opgemerkt: De psychologische drempels zorgen er mee voor dat 28 procent van de Belgen niet of nauwelijks bezig is met de financiële toekomst en 24 procent erop rekent dat het wettelijk pensioen zal volstaan.

• “Deze cijfers zijn een dringende wake-upcall. We zien een vorm van financiële struisvogelpolitiek. Met een wettelijk pensioen dat steeds meer onder druk staat en een inflatie die aan ons spaargeld knaagt, is niets doen simpelweg geen strategie”, zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom bij ING (België en Luxemburg). “Je spaargeld laten staan, betekent dat je koopkracht verliest. Het activeren van die spaarpotten via beleggingen is voor veel mensen dan ook een economische noodzaak geworden om hun levensstandaard op lange termijn te beschermen.”

Ook dit: Het is overigens niet voor iedereen eenvoudig om te sparen of beleggen voor later.

• Voor 12 procent van de Belgen is sparen geen keuze, maar een onmogelijkheid. Dit cijfer ligt hoger bij vrouwen (14%) en 55-plussers (16%).

Wil je op de hoogte blijven van alles wat met geld te maken heeft? Niels Saelens, een journalist met een passie voor financiën, volgt alles op de voet op. Via deze link kan je je inschrijven op zijn dagelijkse nieuwsbrief.